Czy noszenie odblasków poprawia bezpieczeństwo ? Teoretycznie tak. Pieszego z odblaskiem widać lepiej. Kłopot w tym, że po dwóch latach od wprowadzenia przepisu policja nie wie, na ile nowe prawo poprawiło statystyki, a eksperci podkreślają, że to kolejny martwy przepis.
Obowiązek noszenia odblasków przez osoby poruszające się po zmierzchu na drogach w terenie niezabudowanym zaczął obowiązywać 31 sierpnia 2014 roku. Po dwóch latach działania przepisu nie ma twardych danych mówiących o poprawie bezpieczeństwa z powodu ich noszenia. To tak, jak np. w przypadku jazdy na światłach. To oczywiste, że auto na światłach lepiej widać, ale jak to wpływa na bezpieczeństwo? Tego nie wie nikt, bo nikt tego nie policzył, a policyjne statystyki są dziurawe jak szwajcarski ser. Żadnych szczegółowych danych nie można z nich wyciągnąć, o wnioskach nie wspominając.
Według nich najwięcej pieszych zginęło i zostało rannych w grudniu - zabitych było 171 osób (18,5 proc. ogółu), rannych 1 tys. 152 osoby (14,1 proc. ogółu). Tyle wiadomo. Przedstawiciele Komendy Głównej Policji podkreślają, że jedna trzecia ofiar na drogach to właśnie piesi i dlatego ważne jest noszenie elementów odblaskowych.
Ponieważ w danych policyjnych nie pojawiły się dane dotyczące obszarów, na których istnieje ustawowy obowiązek noszenia odblasków – czyli poza terenem zabudowanym w miejscach, gdzie nie ma chodnika ani drogi dla pieszych – portal bvrd24.pl poprosił Komendę Główną Policji o informacje dodatkowe. Chciał sprawdzić, ile wypadków z pieszymi wydarzyło się w tych miejscach w okresie jesienno-zimowym w roku, w którym nowe prawo jeszcze nie obowiązywało (21.09.2013 – 21.03.2014) i ile było ofiar i rannych wśród pieszych. Poprosił też o dane z roku, w którym piesi musieli już nosić odblaski (21.09.2014 – 21.03.2015). Danych nie otrzymał.
Jak się jednak okazuje, takich danych policja nie ma. – Z systemu statystycznego nie ma możliwości wygenerowania danych dotyczących wypadków w miejscach, gdzie nie chodnika lub drogi dla pieszych. Dane są podawane dla konkretnych miejsc określonych w karcie zdarzenia w „Charakterystyce miejsca” – odpowiedziała portalowi brd24.pl Maria Balcerzak z zespołu prasowego KGP.
Po co więc wprowadzano nowy przepis? Jak podkreślają przedstawiciele brd24.pl, jeśli nakłada się prawny obowiązek noszenia odblasków, to trzeba wiedzieć, kiedy i gdzie piesi przede wszystkim powinni je zakładać. I sprawdzać później, czy to ma sens. Poza tym, idąc śladami krajów zdecydowanie bardziej rozwiniętych pod względem bezpieczeństwa ruchu drogowego, w krajach europejskich noszenie odblasków nie jest obowiązkowe. To jedynie zalecenie, więc o mandatach nie ma mowy. A w Polsce, jak wynika z policyjnych statystyk, tylko w tym roku do marca za brak odblasku ukarano 15,5 tys. osób.
Pozostaje nam zatem ogólnodostępna wiedza i przeczucie, że odblaski są potrzebne. Podkreślają to policjanci, którzy namawiają do ich noszenia.
- Wpływ na tak dużą liczbę zdarzeń mają warunki klimatyczne, a zwłaszcza wcześnie zapadający zmrok i gorsza widoczność - mówi mł. asp. Michał Gaweł z Wydziału Prasowo-Informacyjnego Biura Komunikacji Społecznej Komendy Głównej Policji. Jak dodaje, używanie elementów odblaskowych, szczególnie przez pieszych, w okresie, kiedy wcześnie zapada zmrok i widoczność jest zdecydowanie gorsza, jest niezbędne i często może decydować o czyimś życiu.
>
Dzięki odblaskom pieszy oraz rowerzysta poruszający się po zmroku jest dużo lepiej widoczny przez kierujących samochodami. Z większej odległości widać taką osobę, która odpowiednio przygotowała się na pieszą wędrówkę drogą.
- Kierujący pojazdem, który ma więcej czasu na podjęcie reakcji, będzie wiedział, co ma zrobić. W zależności od tego, w jakiej będzie odległości, w razie potrzeby zacznie hamować lub zwalniać - mówi asp. szt. Paweł Przestrzelski z Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Stołecznej Policji.
Przestrzelski przypomina także, że choć po stronie kierowców leży większa odpowiedzialność i to oni mają większy wpływ na bezpieczeństwo, piesi w znaczący sposób mogą pomóc w unikaniu groźnych sytuacji.
- Nie zawsze idący ulicą zwracają uwagę na kierowców, natomiast kierowcy muszą to robić - dodaje policjant.
Choć samo noszenie odblasków jest bardzo ważne, należy używać ich tak, by były jak najlepiej widoczne.
- Zakładając elementy odblaskowe trzeba zastanawiać się, z której strony je umiejscowić. Zgodnie z przepisami w Polsce pieszy, który porusza się jezdnią, ma obowiązek iść lewą stroną. Pojazd nadjeżdża do niego z przodu, więc wtedy taki element odblaskowy zakładamy na prawą rękę lub na prawą nogę, by był bardziej widoczny od strony jezdni. Starajmy się, by dzieci na tornistrach czy też na ubraniu miały zawieszkę lub opaskę odblaskową z przodu, z prawej strony - podkreśla asp. szt. Przestrzelski.
Jedną z propozycji edukacyjnych w dziedzinie dobrego oznakowania na drodze jest akcja "Odblaskowi.pl", organizowana przez Carefleet S.A. Projekt odbywa się już po raz siódmy. Organizatorzy w towarzystwie znanych osób rozdają akcesoria odblaskowe oraz ulotki edukacyjne dotyczące poruszania się w ruchu drogowym. Oprócz tego tzw. "odblaskowy patrol" prowadzi adresowane do najmłodszych interaktywne gry oraz pogadanki. Wydarzenia te odbywają się w miastach całej Polski.
Borys Czyżewski, Juliusz Szalek/Wirtualna Polska