Na boku każdej opony występują tajemnicze oznaczenia niezrozumiałe dla większości użytkowników pojazdów. Co można z nich wyczytać? Znajdują się tam wszystkie informacje na jej temat. Bez względu na pochodzenie opony, każdy z producentów stosuje ten sam system oznaczeń
Rozmiar opony
W celu prawidłowego doboru rozmiaru opony należy określić kilka wymiarów, które są charakterystyczne dla poszczególnych modeli samochodów. Producenci pojazdów bardzo często stosują różne rozmiary opon nawet w obrębie jednego modelu danej marki. Dobór opon niejednokrotnie zależy od wersji wyposażeniowej pojazdu, typu zastosowanego silnika, rodzaju felg (stalowe lub aluminiowe) czy też wyboru dodatkowych opcji wyposażenia i pakietów. Na rozmiar opon składają się: szerokość, profil, (współczynnik kształtu) i średnica wewnętrzna opony (średnica koła).
Oznaczenie rozmiaru opony jest zawarte w ciągu znaków:
sss/pp Rśś
gdzie:
sss - oznacza szerokość opony wyrażoną w milimetrach,
pp - oznacza profil opony (zapis procentowy),
R - oznacza radialną konstrukcję opony,
śś - oznacza średnicę felgi, na której jest osadzona opona.
Szerokość opony
Szerokość mierzona od boku do boku opony zewnętrznymi stronami ścian bocznych, podana w milimetrach. Liczba 195 oznacza, iż szerokość opony wynosi 195 mm.
Profil opony
Wartość określająca stosunek wysokości przekroju opony do jej szerokości. Liczba "65" oznacza, że wysokość opony stanowi 65% jej szerokości.
Średnica koła (średnica wewnętrzna opony, inaczej średnica osadzenia) Średnica koła rozumiana jest jako średnica obręczy, na której montowana jest opona. Średnica koła przedstawionej tu opony wynosi 38 cm (15 cali).
Średnica zewnętrzna opony
Posiadając dane dotyczące szerokości i profilu opony można obliczyć średnicę zewnętrzną ogumienia. Takie obliczenia mogą być przydatne w przypadku próby doboru zamienników opon do tego samego pojazdu. W przypadku doboru zamienników opon, zaleca się, żeby zewnętrzna średnica opony była identyczna w porównaniu do opony fabrycznie montowanej w pojeździe (dopuszczalne różnice rozmiarów nie powinny przekraczać 2%).
Średnica zewnętrzna opony = szerokość opony * dwukrotność profilu opony (wyrażonego w procentach) + średnica felgi opony.
Przykład pozwalający obliczyć zewnętrzną średnicę opony w rozmiarze 195/65 R15: 195 mm * 2 * 65 % + 380 mm (15 cali) = 635 mm.
Indeks prędkości
Indeks prędkości określa maksymalną prędkość opony wyrażoną w km/h. Na podstawie tego indeksu odczytuje się prędkość, która jest maksymalną dopuszczalną prędkością przewidzianą dla danej opony. Przestrzeganie zaleceń dotyczących maksymalnych prędkości przy jakich opona może być użytkowana jest bardzo ważne dla bezpieczeństwa uczestników ruchu oraz trwałości opony. Jazda z prędkością przekraczającą zalecenia producenta opon, może doprowadzić do zniszczenia opony.
Oznaczenie indeksu prędkości na oponie występuje obok indeksu nośności i przyjmuje formę:
xxA - gdzie:
xx - oznacza indeks nośności wyrażony w liczbie z zakresu 60-170,
A - oznacza indeks prędkości wyrażony w literze z zakresu P-Y
(tabela indeksów prędkości znajduje się obok),
Dla przykładu litera H oznacza, że maksymalna prędkość opony to 210 km/h (130 mil/h).
Indeks nośności
Indeks nośności wskazuje maksymalne obciążenie wyrażone w funtach, które może zostać przeniesione przez prawidłowo napompowaną oponę. W innym miejscu, na boku opony, można również odczytać maksymalne obciążenie wyrażone zarówno w funtach, jak i w kilogramach.
Oznaczenie indeksu nośności na oponie występuje obok indeksu prędkości i przyjmuje formę:
xxA - gdzie:
xx - oznacza indeks nośności wyrażony w liczbie z zakresu 60-170, (tabela indeksów nośności znajduje się obok),
A - oznacza indeks prędkości wyrażony w literze z zakresu P-Y.
DOT
Oznacza, że opona jest zgodna ze wszystkimi obowiązującymi normami bezpieczeństwa, ustanowionymi przez amerykański Departament Transportu (DOT - Department of Transportation). Obok znajduje się kod identyfikacyjny opony lub jej numer seryjny, składający się maksymalnie z dwunastu znaków.
Data produkcji opony
Każda opona zawiera informacje dotyczące daty jej produkcji. Oznaczenie daty produkcji znajduje się tylko z jednej strony opony, najczęściej tuż obok znaku DOT.
Kod określający datę produkcji przybiera postać:
ttrr - gdzie:
tt - oznacza tydzień produkcji w roku, w którym opona została wyprodukowana,
rr - oznacza rok produkcji ogumienia.
Dla przykładu oznaczenie na oponie 4106 oznacza, iż opona została wyprodukowana w 41 tygodniu 2006 roku.
Typ opony
Określa właściwą eksploatację opony. Opona przeznaczona do samochodów osobowych ma symbol P, a do lekkich ciężarowych - LT, C (oznaczenia amerykańskie - występują na oponach produkowanych w Stanach Zjednoczonych).
Konstrukcja
Informuje o tym, w jaki sposób opona została wykonana.
R lub RADIAL - oznacza oponę radialną, w której włókna osnowy ułożone w warstwy tworzące korpus opony biegną promieniowo w poprzek opony, od obrzeża do obrzeża,
B - oznacza oponę diagonalną, w której włókna osnowy biegną ukośnie w poprzek opony, od obrzeża do obrzeża, zaś kolejne warstwy osnowy dla zwiększenia wytrzymałości mają włókna ułożone po skosie względem siebie.
Oznaczenie RUN FLAT
Opony typu Run Flat umożliwiają kontynuowanie jazdy po całkowitej utracie ciśnienia bez ryzyka wypadku. Różni producenci ogumienia stosują różne oznaczenia ogumienia typu Run Flat (RFT, SSR, CSR, DSST, EMT, ROF, ZP).
Oznaczenie TUBELESS
Oznacza bezdętkowy typ opony.
Oznaczenie REINFORCED
Oznacza wzmocniony typ opony. Różni producenci ogumienia stosują różne oznaczenia tego typu ogumienia (XL, C - opona przeznaczona dla pojazdów dostawczych).
Oznaczenie INSIDE
Oznacza konieczność montażu opony kierunkowej w taki sposób, żeby napis Inside znajdował się po wewnętrznej stronie koła.
Oznaczenie OUTSIDE
Oznacza konieczność montażu opony kierunkowej w taki sposób, żeby napis Outside znajdował się po zewnętrznej stronie koła.
Oznaczenie MAX INFLATION
Oznacza maksymalne dopuszczalne ciśnienie opony.
Oznaczenie MAX LOAD
Oznacza maksymalne dopuszczalne obciążenie opony.
Oznaczenie ROTATION
Obok napisu Rotation najczęściej umieszcza się strzałkę informującą o wymaganym kierunku toczenia się opony prze jeździe pojazdu do przodu.
Oznaczenie M + S
Oznaczenie znajduje się na oponach zimowych, całorocznych, (mud and snow - błoto i śnieg). W niektórych przypadkach obok lub zamiennie do oznaczenia M + S stosuje się grafikę (zdjęcie obok).
UTQG
Skrót angielskiego zwrotu Uniform Tire Quality Grading (jednorodna klasyfikacja jakości opon), czyli systemu oceny jakości, opracowanego przez amerykański Departament Transportu (DOT).
Wskaźniki te znajdują się na oponach letnich i całorocznych na jednym z boków opony. Treadwear: 340; Traction: B; Temperature B.
Są to oznaczenia UTQG (Jednorodna Klasyfikacja Jakości Opon), czyli systemu oceny jakości opracowanego przez amerykański Departament Transportu (DOT). Muszą się one znajdować na wszystkich oponach dopuszczonych do sprzedaży na amerykańskim rynku.
Treadwear (Zużycie bieżnika)
Ta klasa określa prędkość zużywania się opon w kontrolowanych warunkach. Wynik 100 to podstawowy standard jakości, jaki zakłada sobie producent danego modelu. Na przykład opona, która uzyskała wynik 200, zużywa się dwa razy dłużej w testach niż wzorcowa opona o wyniku 100. Testy w USA są przeprowadzane na torze w Teksasie, gdzie auto musi pokonać 7200 mil, a opony są zmieniane co 800 mil. Testy są jednak przeprowadzane przez producentów i ich wyniki nie zawsze są w pełni miarodajne.
Traction (Przyczepność)
Ten wskaźnik określa przyczepność opony badanej w czasie hamowania w linii prostej na mokrej nawierzchni. Testy są przeprowadzane na dwóch rodzajach nawierzchni - asfalcie oraz betonie. Ten test nie sprawdza przyczepności na suchej nawierzchni, w czasie pokonywania zakrętów oraz odporności na hydroplaning. Testowana opon hamuje przy prędkości 40 mil/h. Najwyższy wskaźnik to AA, najniższy to C.
Temperature (Odpornośc na temperaturę)
Klasa odporności na temperatury określa stopień odporności opony na ciepło wydzielane w trakcie pracy ogumienia. Jeśli opona nie wykazuje odporności na wysoką temperaturę automatycznie spada prędkośćmaksymalna, którą może uzyskać bez negatywnego wpływu na jej właściwości jezdne. Występują wskaźniki od A (prędkość powyżej 115 mil/h) do C (pomiędzy 85 a 100 mil/h). Każda opona sprzedawana w USA musi posiadać co najmniej wskaźnik C.
Reasumując, nie należy uzależniać oceny opony od wskaźników UTQG, które nie są obligatoryjnie stosowane w Europie, ale zawsze warto wiedzieć co oznaczają.
Źródło: Samar, Goodyear, Continental