Każdego roku na drogach ginie 1,2 miliona osób, zaś 50 milionów zostaje ciężko rannych. Według Światowej Organizacji Zdrowia wypadki drogowe zajmują dziś ósme miejsce wśród przyczyn zgonów na świecie. WHO przewiduje, że w 2020 roku przesuną się na trzecią pozycję. Nic dziwnego, że producenci samochodów dokładają coraz większych starań, by zmniejszyć tragiczne żniwo, jakie równie dobrze mógłby przynieść konflikt zbrojny...
Duże znaczenie na poprawę bezpieczeństwa mają również kroki podejmowane przez władze. Unia Europejska postawiła sobie za cel zmniejszenie liczby ofiar z 50 000 w roku 2000 do 25 000 do roku 2010. Badania dowodzą, że przyczyną 80% wypadków drogowych jest błąd człowieka. Dobra znajomość roli czynnika ludzkiego pozwala na opracowanie optymalnych systemów bezpieczeństwa czynnego w celu uniknięcia wypadku oraz bezpieczeństwa biernego – w celu ochrony użytkowników. Wypadki wiążą się nie tylko z ludzkimi tragediami. Każde zdarzenie na drodze oznacza wymierne koszty. W samej Europie sięgają one 200 miliardów euro.
Uczestnicy warsztatów bezpieczeństwa Renault mogli empirycznie doświadczyć skuteczności elektronicznych systemów kontroli trakcji i stabilności. W krytycznej sytuacji komputer ogranicza moc silnika oraz uaktywnia hamulce poszczególnych kół, co wraz z analizą położenia kierownicy pozwala na przywrócenie obranego toru jazdy.
Większość obecnie produkowanych samochodów osobowych ma napęd na przednią oś. Niewielkie masa oraz niskie straty mocy to niewątpliwe zalety rozwiązania. Niestety na śliskiej nawierzchni przedni napęd może wywołać podsterowność. W celu jej uniknięcia Renault zestawia elektroniczny system kontroli toru jazdy (ESC) z systemem kontroli podsterowności (CSV). Zakręt wytyczony na płycie poślizgowej dowodził skuteczności systemu. Gdy był włączony, nawet trzymanie gazu w podłodze nie powodowało wypadnięcia z wirażu. Przy następnej próbie elektronika została wyłączona, a przy identycznej prędkości najazdu oraz zachowaniu kierowcy samochód skosił rząd pachołków, wypadając na przeciwny pas. Posiadacz samochodu naszpikowanego elektronicznymi asystentami nie może jednak zapominać, że nawet najlepsze rozwiązania techniczne nie są w stanie oszukać praw fizyki. W poszukiwaniu sposobu na poprawę właściwości jezdnych Renault sięgnęło po nieco zapomniany system czterech kół skrętnych. Zastosowany w najnowszej Lagunie GT układ
jezdny Active Drive poprawia zwrotność przy niewielkich prędkościach, zaś przy wysokich redukuje podsterowność oraz zwiększa stabilność.
Gdy ominięcie przeszkody staje się niemożliwe, ostatnią deską ratunku jest hamowanie awaryjne. W przypadku aut wyposażonych w ABS rola kierowcy sprowadza się do maksymalnego dociśnięcia hamulca oraz ewentualnych korekt toru jazdy. Niestety badania Renault dowodzą, że zaledwie 50% kierowców osiąga próg siły hamowania, przy którym następuje włączenie regulacji ciśnienia w układzie ABS. Obawy przed dociśnięciem środkowego pedału do podłogi powodują wydłużenie drogi hamowania o 5-9 metrów. Panaceum jest system wspomagania nagłego hamowania BAS, który po wykryciu szybkiego zdjęcia nogi z pedału gazu oraz nagłego nacisku na hamulec gwarantuje wytracanie prędkości z pełną siłą.
W chwili obecnej coraz większa grupa producentów rozważa możliwość instalowania elektronicznego alkomatu, który po wykryciu zbyt dużego stężenia alkoholu we krwi uniemożliwia jazdę. Rozwiązanie mogłoby przynieść znaczną poprawę bezpieczeństwa, bowiem co najmniej 10% śmiertelnych wypadków w Europie jest winą kierowców prowadzących po przysłowiowym kieliszku. We Francji Renault ma już w ofercie elektroniczny alkomat.
Wystarczą zaledwie 3 sekundy, by na cyfrowym wyświetlaczu ujrzeć wynik. Jeśli zmierzona wartość przekracza dopuszczalną przepisami, automatycznie rozlega się sygnał dźwiękowy, który ma zachęcić kierowcę do zrezygnowania z prowadzenia auta.
Poprawa bezpieczeństwa nie musi wiązać się z potężnymi nakładami finansowymi oraz wielomiesięcznymi badaniami. W Modusie, Clio, Espace oraz Lagunie zastosowano dodatkowe lampy doświetlające zakręty. Wystarczy, że kąt skrętu kierownicy przekroczy 40°, a dodatkowy snop światła zostanie skierowany na wewnętrzną zakrętu, pozwalając szybciej dostrzec ewentualne przeszkody. Renault jako pierwsze sięgnęło po pięć gwiazdek w testach zderzeniowych Euro NCAP. To zasługa konstrukcji samochodów wykonanej ze specjalnej, sprężystej stali oraz kontrolowanych stref zgniotu. Z metalowym szkieletem aut współpracują poduszki powietrzne i pasy bezpieczeństwa z napinaczami oraz ogranicznikami napięcia.
Odpowiednie nastawy poszczególnych elementów pozwoliły zminimalizować przeciążenia oddziałujące na ciała kierowcy i pasażerów, zmniejszając ryzyko odniesienia obrażeń. Zaprezentowane w trakcie warsztatów bezpieczeństwa samochody po testach zderzeniowych dobitnie prezentowały, jak wytrzymała jest konstrukcja obecnie produkowanych aut. W Megane po kolizji przy prędkości 64 km/h przedział pasażerki pozostał nienaruszony, natomiast otwarcie drzwi nie wymagało przyłożenia większej siły.
Co zrobić, by skutecznie zapobiegać tragediom na drodze? Renault proponuje cztery kroki:
1. Zapobiegać
- Sygnał dźwiękowy i kontrolka niezapięcia pasów
- System kontroli ciśnienia w oponach
- Ogranicznik
- Automatycznie włączane reflektory i wycieraczki przedniej szyby
- Reflektory ksenonowe
- Dodatkowe światła doświetlające zakręty
- Elektroniczny alkomat
2. Korygować
- ABS z EBV (system zapobiegający blokowaniu kół z elektronicznym korektorem siły hamowania)
- BAS (wspomaganie nagłego hamowania)
- ESC z CSV (elektroniczny system kontroli toru jazdy z funkcją kontroli podsterowności)
- ASR (system zapobiegający poślizgowi kół napędzanych)
- Układ jezdny Active Drive z czterema kołami skrętnymi
3. Chronić
- Solidna konstrukcja nadwozia
- Poduszki powietrzne
- Aktywna poduszka powietrzna zapobiegająca zjawisku „nurkowania”
- Fotele i zagłówki skutecznie pochłaniające energię przy uderzeniu w tył samochodu
- System zabezpieczeń przed zderzeniem bocznym
- System zabezpieczeń pasażerów siedzących z tyłu
- System bezpieczeństwa dla dzieci
- Rozkładane pałąki w kabrioletach
4. Edukować
- Międzynarodowy program „Bezpieczeństwo dla wszystkich”
- Działania na rzecz bezpieczeństwa na drodze
Niezależnie od walorów jezdnych oraz wytrzymałości samochodu kierowca nie może zapominać, iż prawa fizyki są nieubłagane, a najważniejszymi czynnikami gwarantującymi bezpieczeństwo są rozsądek i uwaga.
Łukasz Szewczyk