Wiek opon a ich eksploatacja

DOT to zwyczajowe określenie czterocyfrowego kodu umieszczonego na boku opony i określającego jej datę produkcji. Dwie pierwsze z cyfr oznaczają kolejne tygodnie roku, a dwie ostatnie – skrót roku produkcji (przykładowo DOT 1215 oznacza, że opona została wyprodukowana w 12 tygodniu 2015 roku). Dzięki temu numerowi możemy szybko sprawdzić czy nasze opony nadają się do eksploatacji i gwarantują bezpieczną jazdę.

Zgodnie z polskim prawem fabrycznie nowe ogumienie dopuszczone do sprzedaży może mieć datę produkcji sięgającą 36 miesięcy wstecz. Są to produkty pełnowartościowe – pod względem osiągów nie ma różnicy w między nimi, a oponami, które dopiero opuściły linię produkcyjną. Potwierdzają to badania przeprowadzane przez producentów (np. Michelin) oraz organizacje motoryzacyjnie (ADAC).

Należy pamiętać, że w miarę eksploatacji mieszanka użyta do budowy bieżnika stopniowo traci swoje właściwości, a przez to kierowalność i przyczepność ulegają pogorszeniu. W czasie użytkowania opony w jej konstrukcji następują zmiany fizykochemiczne - jest ona narażona na zmiany ciśnienia, różne obciążenia, odkształcenia, a także zmiany temperatury. Wraz z upływem czasu postępuje również korozja stalowego opasania, która jest spowodowana wnikaniem wody w głąb konstrukcji przez mikrouszkodzenia bieżnika. Sprawia ona, że opona staje się bardziej odporna na uszkodzenia i awarie.

Na pogorszenie osiągów wpływa także proces utleniania czyli wchodzenie w reakcję z tlenem znajdującym się w powietrzu. W wyniku tego procesu guma staje się krucha i jest podatna na pęknięcia. W standardowych warunkach atmosferycznych proces ten zachodzi w ciągu kilku lat, jednak im wyższa temperatura, tym utlenianie przebiega szybciej – jej zwiększenie o 10°C to aż dwukrotny wzrost tempa utleniania. Również zbyt niskie temperatury nie wpływają korzystnie na oponę – prowadzą do zeszklenia mieszanki, w wyniku czego traci ona elastyczność.

Podczas przechowywania opon zmiany starzeniowe zachodzą nieporównywalnie wolniej, jednak należy dbać o utrzymanie prawidłowych warunków magazynowania (temperatura nie niższa niż 10°C i nie wyższa niż 30°C) i co jakiś czas zmieniać ułożenie opon, aby się nie odkształciły.

Ciekawostką jest fakt, że jeden rok magazynowania opon odpowiada jednemu tygodniowi jazdy ze zbyt niskim ciśnieniem lub trzem tygodniom normalnego użytkowania. Jednocześnie specjaliści zalecają, by bezwzględnie zrezygnować z korzystania z opon po 10 latach od ich daty produkcji, nawet gdy opony wyglądają na nowe i nie były nigdy zamontowane w aucie. Zmiany zachodzące w mieszance sprawiają, że mimo wizualnie niezauważalnych uszkodzeń ogumienie nie zapewnia bezpieczeństwa na drodze.

Musimy pamiętać, że osiągi opony są zależne w dużym stopniu od regularnych kontroli w czasie eksploatacji oraz utrzymywania prawidłowego ciśnienia, a nie wyłącznie od wieku. Specjaliści zalecają coroczną, specjalistyczną kontrolę ogumienia, aby wykluczyć uszkodzenia i niewidoczne na pierwszy rzut oka zużycie uniemożliwiające dalsze użytkowanie.