Do Sejmu trafił projekt Ruchu Palikota przewidujący m.in. odebranie straży miejskiej prawa do karania za nieprawidłowe parkowanie oraz do przeprowadzania kontroli fotoradarowej. Dziś te uprawnienia wypaczają sens istnienia straży - argumentuje Ruch.
"Ustawowe odebranie tych kompetencji sprawi, iż straż miejska wróci do swoich korzeni i założeń funkcjonowania jako służby publicznej na rzecz porządku lokalnego, a nie instytucji powołanej do podnoszenia wysokości kwot założeń budżetów gminnych" - przekonują autorzy projektu. Podkreślają, że to z tytułu realizowania tych dwóch czynności - karania za nieprawidłowe parkowanie oraz kontroli fotoradarowej - wpływa do budżetów samorządów lokalnych najwięcej pieniędzy obywateli, przeznaczanych później na dowolnie wskazane przez samorząd cele.
Głównym zadaniem straży miejskiej miała być kontrola porządku publicznego na terenie gmin, współpraca ze społeczeństwem w rozwiązywaniu problemów, w tym w szczególności w zakresie zapobiegania przestępczości oraz poprawy poczucia bezpieczeństwa - wskazują autorzy projektu. Według nich obecnie wiele miast decyduje się na likwidację straży. "Proces ten dotyczy nie tylko małych miejscowości, a zaczyna obejmować duże metropolie jak np. Gdańsk. Trudno dziwić się temu zjawisku - straż miejska w Polsce już dawno odeszła od swoich pierwotnych funkcji" - wskazuje Ruch Palikota w uzasadnieniu do projektu.
Dlatego formacja proponuje projekt nowelizacji dwóch ustaw - o straży gminnej oraz ustawy Prawo o ruchu drogowym. Projekt noweli jest już w Sejmie. Propozycja Ruchu przewiduje m.in. uchylenie w ustawie o straży gminnej punktu mówiącego o tym, że jednym z zadań straży jest "czuwanie nad porządkiem i kontrola ruchu drogowego". Ponadto RP proponuje uchylenie w ustawie zapisu mówiącego o tym, iż strażnik, wykonując zadania, ma prawo do "usuwania pojazdów i ich unieruchamiania przez blokowanie kół". Z kolei w ustawie Prawo o ruchu drogowym RP postuluje m.in. uchylenie artykułu dającego strażnikom miejskim (gminnym) prawo do dokonywania kontroli ruchu drogowego, osób kierujących pojazdami lub naruszających przepisy drogowe, także m.in. "z użyciem przenośnych albo zainstalowanych w pojeździe urządzeń rejestrujących". Ponadto Ruch chce uchylić zapis, w którym mowa jest o tym, że strażnik gminny (miejski) może wydawać polecenia lub sygnały uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdującej się na drodze. RP chce także,
aby pojazd pozostawiony bez tablic rejestracyjnych lub taki, którego stan wskazuje na to, że nie jest używany, mógł zostać usunięty z drogi jedynie przez policję, a nie - jak obecnie - także przez straż.
Działacze Ruchu Palikota angażowali się w ostatnich miesiącach także w akcje mające na celu likwidację straży miejskiej m.in. w Lublinie i Krakowie.