Przyczynienie się do powstania wypadku obniża odszkodowanie

Uczestnikom wypadków samochodowych, którzy w wyniku tego zdarzenia ponieśli uszczerbek na zdrowiu, należy się odszkodowanie. Nie zawsze jednak można liczyć na pełną kwotę. Jeśli ubezpieczyciel uzna, że swoim zachowaniem przyczyniliśmy się do powstania wypadku lub powiększenia jego skutków, otrzymamy mniej pieniędzy. Co ważne, przyczynieniem się do wypadku nie musi być zachowanie niezgodne z prawem. Wystarczy, że jest obiektywnie niebezpieczne. Na kolejnych slajdach przedstawimy sytuacje, które mogą skutkować obniżeniem odszkodowania i przykłady spraw, gdzie do takich potrąceń doszło.

To stosunkowo częste przewinienie może zemścić się w razie wypadku. Oczywiste jest, że brak zapiętych pasów zazwyczaj znacząco wpływa na powiększenie skutków kolizji. Niezapięci pasażerowie kanapy narażają się na dodatkowe obrażenia, a dodatkowo w przypadku zderzenia czołowego stanowią zagrożenie dla jadących z przodu. Niezapięty kierowca i pasażer fotela w takim wypadku zbyt wcześnie trafia w poduszkę powietrzną - w fazie, gdy ta jeszcze się napełnia. Towarzystwa ubezpieczeniowe w takich przypadkach orzekają zwykle przyczynienie i obniżają świadczenie o 30-50 proc.

Do tego, że rozwijanie nadmiernej prędkości ujemnie wpływa na bezpieczeństwo, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Doskonale wiedzą to również ubezpieczyciele, którzy w sprawach wypadków spowodowanych drastycznym przekroczeniem dozwolonej prędkości nie wahają się przed sięgnięciem po zdecydowane środki. Odszkodowanie może być w takim przypadku niższe o 10-50 proc. - w zależności od skali przekroczenia.

Przykład
Dwudziestokilkulatek jedzie główną ulicą dużego miasta z prędkością 90 km/h, przy dopuszczalnej 50 km/h; dachuje. Wychodzi z wypadku mocno połamany. W opinii biegłego nadmierna prędkość spowodowała o 50 proc. większe obrażenia. Wypłata z 50-procentowym przyczynieniem.

Choć brzmi to dość surrealistycznie, takie przypadki wciąż mają miejsce. Wspólna impreza z kierowcą może zakończyć się wypadkiem, a ubezpieczyciel obniży poszkodowanym wypłatę o 30-70 proc.

Przykład
20-letni pasażer ginie w wypadku. Wcześniej, wspólnie z kierowcą pili alkohol, podróżowali w niezapiętych pasach. O odszkodowanie występuje matka jego kilkumiesięcznego syna, w imieniu własnym i dziecka. UFG wypłaca je z 50-proc. przyczynieniem. Sąd podtrzymuje stopień przyczynienia na tym samym poziomie.

Zgodnie z polskim prawem pieszy ma pierwszeństwo przed zbliżającym się pojazdem dopiero wtedy, gdy już wejdzie na pasy. Jeśli jednak wkroczy na przejście w takim momencie, że niemożliwe jest już zatrzymanie pojazdu, zostanie to uznane za wtargnięcie. Odszkodowanie zostanie obniżone o 15-80 proc.

Przykład
30-letnia kobieta zostaje potrącona na pasach. W miejscu zdarzenia była ograniczona widoczność z obu stron (na rogu słup trakcji tramwajowej). Kobieta, mimo że miała możliwość zobaczenia samochodu, nie sprawdziła, czy nie nadjeżdża pojazd i wtargnęła na jezdnię bezpośrednio pod samochód. Przyczynienie 70 procent.

Jeszcze gorzej rysuje się sytuacja pieszego, który zachowuje się nierozsądnie i jest dodatkowo pod wpływem alkoholu. W takich przypadkach przyczynienie orzekane jest najczęściej w przedziale 30-100 proc.

Przykład
Mężczyzna zostaje potrącony przez nieznanego sprawcę i ginie w wypadku. Z ustaleń sądu wynika, że nocą szedł w okolicy środka jezdni, po nieoświetlonej drodze, mając 3,2 promila alkoholu we krwi. Z roszczeniem występuje jego brat. Sąd oddala powództwo, stwierdzając, że wyłączną przyczyną wypadku było nieprawidłowe zachowanie pieszego: poruszał się po jezdni, a nie po oświetlonym chodniku, który był obok. Przyczynienie 100 procent.

Posiadacze polis AC, jeśli chcą liczyć na odszkodowanie, również muszą zachować rozsądek. Jeśli ubezpieczyciel uzna, że zachowanie kierowcy wpłynęło na zwiększenie ryzyka wypadku lub kradzieży samochodu, będzie chciał wypłacić pomniejszoną rekompensatę lub w ogóle jej odmówić. Co może być powodem takiej decyzji?

W przypadku kradzieży auta może być to pozostawienie kluczyków w płaszczu powieszonym w restauracji czy niezamknięcie samochodu. W odniesieniu do wypadków może być to nadmierna prędkość, brak zimowych opon na zaśnieżonej drodze lub pozostawienie kluczyków w miejscu, w którym są łatwo dostępne dla niepowołanych osób - na przykład dzieci, które mogą chcieć "pożyczyć" auto i spowodują wypadek.

Tomasz Budzik, Wirtualna Polska

Źródło: UFG, Rzecznik Finansowy