Nieuczciwy mechanik: jak się zabezpieczyć i dochodzić odszkodowania?

Nieuczciwych fachowców można znaleźć w każdej branży. Kiedy oddajemy swój samochód do naprawy, a nie mamy „zaufanego” mechanika, musimy liczyć się z tym, że usługa zostanie wykonana niedbale, a w skrajnych przypadkach zostaniemy naciągnięci na niepotrzebne naprawy i okradzeni ze sprawnych części. Przed nieuczciwym postępowaniem najlepiej zabezpieczyć się jeszcze przed oddaniem samochodu do warsztatu.

Z mechanikiem jak z lekarzem. Zanim oddamy auto w jego ręce, najchętniej pytamy o zaufanego specjalistę rodzinę i znajomych. Warto jednak również sprawdzić, czy warsztat, do którego zamierzamy się udać, ma wystawione jakieś opinie w internecie. W przypadku niedużych, niesieciowych punktów warto również sprawdzić, czy jego właściciel wpisany jest do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Można to zrobić na stronie internetowej CEIDG. Czynność zajmie nam to kilka minut, a będziemy mieli pewność, że warsztat jest zarejestrowany jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Dlaczego to ważne? W takim przypadku otrzymamy rachunek z listą czynności i użytych części. W razie kłopotów waga tego dokumentu będzie ogromna.

Kiedy już dokonamy wyboru odpowiedniego warsztatu, należy pamiętać o tym, że wszelkie ustalenia pomiędzy nami a mechanikiem powinny być utrwalone w postaci pisemnej umowy. Nie jest to wymóg przewidziany przepisami prawa i w tym wypadku umowa zawarta ustnie ma taką samą ważność jak pisemna. Jednakże należy mieć na uwadze, że w razie ewentualnego sporu sądowego łatwiej nam będzie udowodnić treść i zakres umowy, jeżeli będzie ona wykazana pismem. Podobnie jeżeli przekazujemy mechanikowi jakiekolwiek pieniądze, na przykład tytułem zaliczki, należy poprosić o wystawienie przez niego stosownego pokwitowania.

Umowa o naprawę samochodu jest umową o dzieło. W umowie takiej warto dokładnie ustalić zakres usług, jakie mają być wykonane, termin ich wykonania oraz umówione wynagrodzenie. Jeżeli w samochodzie ma być wymieniona konkretna część, warto ustalić czy część, która ma być zamontowana, ma być oryginalnym elementem od producenta czy może być zamiennikiem, a jeśli tak, to jakiej firmy. Do umowy powinien być dołączony szczegółowy kosztorys określający, co wchodzi w skład sumy, jaką mamy zapłacić, czyli ile kosztują poszczególne części, a ile robocizna. Warto również zapisać w umowie, że w razie gdyby ujawniły się inne, niezdiagnozowane wcześniej usterki, w związku z czym okazałoby się, że do dokonania naprawy pojazdu konieczne jest dokupienie dodatkowych części lub przeprowadzenie dodatkowych prac, to do ich wykonania konieczna jest nasza zgoda. Jeżeli podejrzewamy, że naprawiający próbuje nas wprowadzić w błąd i nakłonić do prac, które nie są konieczne, warto zasięgnąć dodatkowej opinii. Możemy także domagać się
od mechanika wydania zużytych części, które zostały wymienione.

Oddając samochód do warsztatu warto również sporządzić stosowny protokół dokumentujący stan pojazdu w chwili jego przekazania. Powinien on być podpisany zarówno przez przedstawiciela warsztatu, jak i oddającego pojazd do naprawy. Powinno się w nim uwzględnić między innymi elementy wyposażenia, ogólny stan pojazdu, zarówno z zewnątrz jak i wewnątrz (ewentualne przetarcia tapicerki, zarysowania karoserii, pęknięcia elementów plastikowych etc.), stan licznika, poziom paliwa w baku. Im więcej elementów jesteśmy w stanie wymienić w protokole, tym lepiej dla nas. Jeżeli jakiś element wyposażenia zaginie, będziemy mogli powołać się fakt, że był on wymieniony w protokole, podobnie w razie na przykład zniszczenia tapicerki. Umieszczenie w protokole stanu licznika pomoże uchronić nas przed dowolnym użytkowaniem naszego pojazdu przez pracowników warsztatu. Oczywiście może zdarzyć się tak, że po dokonaniu naprawy konieczne będzie wykonanie tak zwanej „jazdy próbnej”, ale zwykle zamyka się ona w kilku kilometrach. Jeśli
po odebraniu auta na liczniku jest o kilkadziesiąt kilometrów więcej niż przed naprawą, sprawa jest podejrzana.

KATARZYNA GUMULA-KUBICKA KANCELARIA ADWOKACKA - INNE PORADY, www.gumula-kubicka.pl: Zatrzymanie prawa jazdy. Kto może go dokonać i jak się odwołać

Co do terminu wykonania naprawy, warto rozważyć możliwość zastosowania kar umownych w przypadku niewykonania zobowiązania na czas. Zdarza się bowiem, że mechanicy biorą zbyt dużą liczbę zleceń, po czym mają problem z dochowaniem terminu. Czasami odebranie pojazdu od takiego mechanika, żeby oddać go w ręce innego fachowca, może być utrudnione, z uwagi na to, że samochód stoi w warsztacie rozmontowany. Ustalenie w umowie kar za opóźnienie może stanowić dodatkową motywację dla drugiej strony, aby w sposób przemyślany podała nam rzeczywisty czas naprawy, z uwzględnieniem ewentualnych opóźnień, mogących wyniknąć na przykład z problemami w dostępności niektórych części. Warto jednak pamiętać, aby w razie zastrzeżenia kary umownej stworzyć zapis pozwalający nam na dochodzenie odszkodowania na zasadach ogólnych, w razie gdyby zastrzeżona kara nie rekompensowała nam w pełni poniesionych strat.

Odbierając samochód od mechanika po dokonanej naprawie należy od razu sprawdzić te elementy, które jesteśmy w stanie zobaczyć gołym okiem. Jeżeli wymieniane były elementy widoczne, powinniśmy skontrolować, czy zgadza się na nich logo producenta. Po wykonanej naprawie powinniśmy domagać się szczegółowego rachunku, określającego cenę za wykonaną usługę oraz za użyte części. Podczas jazdy należy sprawdzić działanie auta, żeby zobaczyć, czy nie zaobserwujemy czegoś niepokojącego. Jeżeli w wyniku przejażdżki poweźmiemy podejrzenia co do fachowego wykonania naprawy, na przykład dały się słyszeć niepokojące dźwięki, warto zapytać naprawiającego o ich przyczynę. Ewentualnie, jeżeli oświadczy, że jest to normalne po naprawie do czasu na przykład „dotarcia się” części, powinniśmy poprosić go o złożenie stosownego oświadczenia na piśmie. Jeżeli od podpisania takiego oświadczenia mechanik będzie się uchylał lub jeżeli cokolwiek w stanie naszego pojazdu budzi nasz niepokój, powinniśmy podjechać do innego specjalisty,
bądź na stacje diagnostyczną, by zweryfikować, czy usługa została wykonana poprawnie.

Oczywiście w przypadku dokonywania dodatkowych badań musimy poprosić o wystawienie pisemnej opinii bądź, na przykład w przypadku elementów badanych za pomocą urządzeń diagnostycznych, o wydruk z wynikami badania. Należy również zachować rachunki. Jeżeli bowiem okaże się, że usługa nie została prawidłowo wykonana, będą one pomocne dla ustalenia wysokości ewentualnego odszkodowania i dochodzenia roszczeń przed sądem.

Jeżeli w warsztacie wykonano nam usługę w sposób wadliwy lub niezgodny z umową, powinniśmy jak najszybciej zgłosić ten fakt do warsztatu, najlepiej w formie pisemnej, na przykład wysyłając list polecony, albo przekazując pismo osobiście w warsztacie za potwierdzeniem odbioru (osoba odbierająca powinna wtedy podpisać, że potwierdza odbiór pisma w określonym dniu oraz najlepiej przybić pieczątkę warsztatu). W piśmie powinniśmy zawrzeć, dlaczego uważamy, że naprawa została wykonana nienależycie. Jeżeli jesteśmy w posiadaniu dokumentów potwierdzających nasze racje, to możemy dołączyć ich kserokopie. Powinniśmy również wezwać warsztat do doprowadzenia samochodu do stanu zgodnego z umową, a zatem do wykonania poprawnej naprawy, bądź do zwrotu części naszych pieniędzy w zakresie, w jakim naprawa nie została wykonana zgodnie z umową.

KATARZYNA GUMULA-KUBICKA KANCELARIA ADWOKACKA - INNE PORADY, www.gumula-kubicka.pl: Zatrzymanie prawa jazdy. Kto może go dokonać i jak się odwołać

W tym przypadku brak odpowiedzi również jest odpowiedzią. I to korzystną dla nas. Zgodnie z art. 5615 kodeksu cywilnego, jeśli zażądamy usunięcia wady lub złożymy oświadczenie o obniżeniu ceny, określając przy tym kwotę, o którą cena ma być obniżona, a prowadzący warsztat nie ustosunkuje się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione. Sytuacja ta jednak dotyczy tylko przypadku, w którym właściciel samochodu jest zwykłym konsumentem - osobą, która nie prowadzi działalności gospodarczej.

Jak dużo mamy czasu na stwierdzenie nieprawidłowości podczas naprawy? Jeżeli zlecającym naprawę jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania samochodu, to istnieje domniemanie, że istniała ona w chwili wydania pojazdu. W praktyce oznacza to, że jeżeli mechanik będzie twierdził, że wykonał naprawę prawidłowo, a to że wada istnieje nie jest jego winą, lecz właściciela pojazdu, to po jego stronie będzie leżał ciężar udowodnienia tych faktów.

Niezależnie od dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi, możemy dochodzić odszkodowania z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania, zgodnie z art. 471 kodeksu cywilnego. W tym celu musimy wykazać, że zobowiązanie nie zostało wykonane w sposób prawidłowy, a my ponieśliśmy wskutek tego szkodę.

Jeżeli nie uda nam się uzyskać usunięcia wady przez warsztat albo też stosownego odszkodowania w sposób polubowny, to pozostaje nam droga sądowa. Składając pozew przeciwko nieuczciwemu warsztatowi mechanicznemu, będziemy musieli uiścić opłatę od pozwu w wysokości 5 proc. wartości przedmiotu sporu. W pozwie warto przedstawić wszystkie dokumenty, które posiadamy w związku z umową z warsztatem, z późniejszymi badaniami, ewentualnie wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków, którzy mogą poświadczyć nasze twierdzenia. W pozwie należy również złożyć wniosek o powołanie biegłego specjalisty, jeżeli rozstrzygnięcie w sprawie będzie wymagało wiadomości specjalnych. Będziemy wówczas zobowiązani do uiszczenia zaliczki na poczet kosztów wykonania opinii przez biegłego.

Aby uniknąć ewentualnego długotrwałego i pracochłonnego dochodzenia roszczeń, warto zabezpieczyć się już na etapie zawierania umowy. Im będzie ona bardziej szczegółowa, tym lepiej dla nas.

Katarzyna Gumula-Kubicka, Ewa Boszkowska, Kancelaria adwokacka Katarzyna Gumula-Kubicka

KATARZYNA GUMULA-KUBICKA KANCELARIA ADWOKACKA - INNE PORADY, www.gumula-kubicka.pl: Zatrzymanie prawa jazdy. Kto może go dokonać i jak się odwołać

tb/