Przepisy o odholowanych samochodach niekonstytucyjne. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy, które uzależniają wydanie odholowanego pojazdu od uiszczenia opłaty za tę czynność, są niezgodne z ustawą zasadniczą. Oznacza to rewolucję w kwestii dyscyplinowania kierowców.
System zbyt opresyjny
Prawo o ruchu drogowym w art. 130 przewiduje, że pojazd usunięty z drogi pozostaje na parkingu strzeżonym wyznaczonym przez starostę do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie. Jest to niezgodne z konstytucją. W uzasadnieniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie stwierdzono, że taki sposób postępowania jest istotnym ograniczeniem prawa własności pojazdu poprzez ograniczenie możliwości dysponowania nim.
Wyrok TK jest ukłonem w kierunku kierowców, dla których - zdaniem przewodniczącego rozprawie sędziego Piotra Tulei - jest to poważne utrudnienie w codziennym funkcjonowaniu. Jak zaznaczył sędzia, prewencyjny sens przepisów realizowany jest już w momencie odholowania pojazdu i nałożenia na kierowcę mandatu. Ograniczanie możliwości korzystania ze swojej własności jest zaś nieproporcjonalnym środkiem w stosunku do przewinienia.
Zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny przepisy utracą ważność po dziewięciu miesiącach od daty ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. Nie oznacza to jednak, że kierowcy, którym zostanie odholowany pojazd, nie będą musieli płacić mandatu i opłaty. Po prostu od faktu dokonania płatności nie będzie zależne wydanie samochodu czy motocykla.
Kiedy odholują?
Samochód może być usunięty na koszt właściciela w kilku przypadkach. Pierwszym z nich jest bezprawne zajęcie miejsca parkingowego dla osób niepełnosprawnych. Pojazd zostanie odholowany również wtedy, gdy uniemożliwia poruszanie się innym uczestnikom ruchu. W tym przypadku reakcja w razie pozostawienia auta w miejscu, w którym koliduje on z szynami tramwajowymi, jest zwykle o wiele szybsza niż w razie zatarasowania wyjazdu z parkingu.
Do innej kategorii przyczyn odholowania należą: uznanie pojazdu za porzucony, wykazanie jego uciążliwości dla środowiska (cieknące z niego płyny) czy przekroczenie dopuszczalnej na danej drodze masy pojazdu. Samochód może również zostać odholowany, jeśli policja przyłapie kierującą nią osobę na jeździe pod wpływem alkoholu czy narkotyków i nie ma innego kierowcy, który mógłby poprowadzić auto.
Kolejna kontrowersja
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ucieszy kierowców i stanie się problemem dla władz samorządowych. Te, po wejściu w życie kasacji przepisów wskazanych przez TK, będą musiały spodziewać się opóźnień w ściąganiu należności za odholowanie i parkowanie pojazdów. Wysokość tych opłat wciąż może jednak budzić kontrowersje.
Obciążenia nakładane na kierowców za odholowanie i przechowywanie pojazdów powinny odzwierciedlać rzeczywiste koszty przeprowadzonych czynności. Jak jednak wielokrotnie już informował Rzecznik Praw Obywatelskich, w wielu miastach przepisy o odholowaniu stały się maszynką do robienia pieniędzy dla samorządów. Zdarza się, że te wykazują maksymalne dopuszczone przepisami stawki bez odzwierciedlenia w lokalnych realiach. Tylko w 2018 r. skargi RPO w takich sprawach potwierdzały sądy administracyjne w Lublinie czy Warszawie.