Alfieri Maserati urodził się we wrześniu 1887, a jego dzieciństwo przypadło na początki motoryzacji. Rozwijające się wówczas samochody zafascynowały go do tego stopnia, że rozpoczął naukę na uczelni technicznej i podjął pracę przy konstrukcjach samochodowych. Cała rodzina Maserati połknęła "motoryzacyjnego bakcyla".
(fot. zdjęcie producenta) W 1903 roku Alfieri i jego brat Bindo Maserati rozpoczęli pracę w Isotta-Fraschini w Mediolanie, gdzie wcześniej zaangażowani już byli Carlo Maserati, Ettore Maserati i Ernesto Maserati. W grudniu 1914 sześciu braci Maserati (wspólnie z Mario Maserati) założyło w Bolonii spółkę Societa Anonima Officine Alfieri Maserati, która zajmowała się przygotowaniem samochodów różnych marek do sportu i budową sportowych modeli dla firmy Diato.
Niestety, działania wojenne zmusiły do ograniczenia rozwoju, gdyż Alffieri i Bindo trafili do wojska. Plusem tych czasów było jednak to, że warsztaty braci - prowadzone przez Ernesto Maserati - rozpoczynają produkcję świec zapłonowych, wykorzystanych przez wojsko. Dało to podstawy do zbudowania po wojnie większego, prężnie działającego zakładu. W roku 1926, po rozwiązaniu umowy z Diato, na drogi wyjechał sygnowany logo Masertati model Tipo 26. Pojazd wystawiono do wyścigu Targa Florio i ku zaskoczeniu wielu oglądających (zapewne też samych braci) wygrał.
(fot. zdjęcie producenta) Dało to motywację do dalszego działania. Zaczęto budować samochody, wyposażone w silniki o 4, 6, 8 i 16 cylindrach (te ostatnie zbudowano poprzez połączenie dwóch silników 8 cylindrowych). Z tych czasów pochodzi też znak firmowy - srebrny trójząb. Jak głosi legenda - stworzył go Mario Maserati, który bardziej niż samochodami interesował się malarstwem, a trójząb był wizytówką Bolonii (w mieście stoi słynny posąg Neptuna).
Bracia Maserati startowali w wyścigach samochodowych, ale sukcesy (wygrywali m.in. Indianapolis i Targa Florio) nie przekładały się na utrzymanie tego drogiego hobby. Firma bowiem nie produkowała samochodów drogowych i kosztowne wyścigi były utrzymywane tylko przez mały warsztat. W efekcie, szukając ucieczki przed bankructwem, w roku 1937 spółka Maserati S.p.A. podpisała kontrakt na dziesięć lat z firmą Orsii. Nowy właściciel, nie zmieniając nazwy i znaku firmowego, przeniósł firmę do Modeny (gdzie mieści się do dzisiaj). Nadal budowano samochody wyścigowe marki Maserati, które wciąż wygrywały wyścigi, pozostawiając w tyle takich rywali jak Auto Union czy Mercedes.
W trakcie II wojny, Maserati zaprzestało budowy samochodów i zajęło się wytwarzaniem zaopatrzenia dla włoskiej armii. Po wojnie przywrócono budowę wyścigowych aut, ale głównym celem firmy stało się zbudowanie modeli cywilnych. Nie było to pozytywnie przyjęte przez braci Maserati. Zatem, gdy wygasł 10-letni kontrakt pomiędzy nimi oraz Orsi, założono nową firmę. Prezesem został jednak Adolfo Orsi, gdyż rodzina Orsi cały czas partycypowała w kosztach i zyskach.
(fot. zdjęcie producenta) Wtedy też przyszły wyniki o jakich panowie Maserati marzyli od dawna. Argentyński kierowca wyścigowy Juan Manuel Fangio jeżdżąc Maserati odnosił wiele zwycięstw. Równocześnie powstały modele seryjne, które rozsławiły firmę i przyniosły dodatkowe dochody. To z tego czasu pochodzą: 6 cylindrowy Maserati 3500 coupé 2+2 z aluminiowym nadwoziem (1957), V8 Maserati 5000 (1959), Maserati Sebring (1962), Maserati Mistral coupé oraz spider (1963), Maserati Ghibli (1966), czy Maserati Indy (1968).
Rok 1968 to kolejna ważna data w historii firmy. Wtedy to właścicielem został koncern Citroen, a powstające pojazdy korzystały z wielu rozwiązań technicznych francuzów. Rozpoczęto też produkcję poszczególnych wersji na dużo większą skalę. Pierwsze masowo produkowane modele: Maserati Merak (1971) i Maserati Bora (1972) (oba z centralnie montowanymi silnikami) oraz Maserati Khamsin (1973), dzieliły wiele podzespołów z Citroenem SM (1970). W roku 1974 korporacja PSA Citroen-Peugeot (która powstała po konsolidacji dwóch marek) zadecydowała jednak o likwidacji zakładu. Firma przetrwała tylko dzięki wsparciu włoskiego rządu.
(fot. zdjęcie producenta) W roku 1975 Alessandro de Tomaso (były argentyński kierowca wyścigowy) odkupił Maserati od Citroena , a już rok później na drogi wyjechały modele Kylami i Quattroporte III generacji. W latach 80. zaprzestano też produkcji samochodów z silnikami umieszczonymi centralne, na korzyść tańszych modeli z silnikami umieszczonymi klasycznie z przodu i napędzającymi koła tylne.
Ponowna rewolucja miała miejsce w roku 1990. Wówczas to 49 proc. akcji Maserati przejął od De Tomaso koncern Fiata. Trzy lata później Fiat kupił pozostałe 51 proc., a w roku 1997 Maserati w ramach koncernu zostało połączone z Ferrari. Od roku 2001 rozpoczęło się wytwarzanie luksusowych modeli Maserati z silnikami Ferrari - Spyder GT z opracowanym wraz z Ferrari silnikiem V8 4,2l o mocy 390KM, czy zbudowane w liczbie 50 egzemplarzy MC 12 powstałe na bazie Ferrari Enzo.
Jednakże dla wielu obecnych miłośników motoryzacji, Maserati to już nie sport samochodowy, ale przede wszystkim model Quattroporte. To bowiem jedyny producent samochodów sportowych, oferujący od blisko pół wieku wersję czterodrzwiowej limuzyny (Quattroporte znaczy po prostu "czterodrzwiówka").
(fot. zdjęcie producenta) Pierwsza generacja tego modelu powstała już w roku 1963 (produkowana do 1969). Był to najszybszy produkowany w tamtych latach sedan. Jego nadwozie zaprojektował Pietro Frua, który dwa lata wcześniej stworzył model 5000 GT (podobieństwo obu samochodów jest łatwo zauważalne). Do napędu posłużył silnik V8 4,1 l o mocy 256 KM (z 5-biegową skrzynią manualną lub 3-biegowym automatem). Do roku 1966 (gdy wprowadzono poprawki) wyprodukowano 230 egzemplarzy, a po zwiększeniu pojemności silnika do 4,7 l i mocy do 295 KM powstało jeszcze 551 kolejnych pojazdów.
W roku 1974 Maserati (będące w tym czasie własnością Citroena ) zaprezentowało drugą generację luksusowej limuzyny. Nadwozie zaprojektował zakład Bertone, a pojazd zbudowano na podwoziu Citroena SM, wykorzystując jego silnik, hydropneumatyczne zawieszenie oraz napęd na przednie koła. Model ten jest najbardziej unikatowym w całej serii, gdyż powstało zaledwie 13 egzemplarzy tego modelu.
(fot. zdjęcie producenta) III generacja modelu była bestsellerem, który sprzedano w liczbie 2141 egzemplarzy. Nadwozie zaprojektował Giorgeto Giugiaro, a nowy właściciel (Alejandro de Tomaso) zadbał o odpowiednio mocny silnik. W latach 1976-1979 model oferowano jako "4porte" z silnikiem V8 4,2 l o mocy 255 KM i manualną 5-biegową skrzynią biegów. Od 1979 wrócono do wcześniejszej nazwy Quattroporte, z silnikiem V8 4,9 l o mocy 270 - 282 KM i opcjonalną 3-biegową skrzynią automatyczną. Pojazd był oferowany do 1990 roku.
IV generacja (sprzedawana w latach 1994-2000) oparta była na modelu Biturbo, ze zwiększonym o 5 cm rozstawem osi. To sprawiło, że samochód znacznie zmalał. Dotyczyło nie tylko karoserii, ale także silników. Początkowo montowano 2,0 l biturbo o mocy 280 KM (do 1997),a od roku 1995 dostępne były również jednostki 2,8 l -285 KM (z 5-biegową skrzynią manualną lub 4-biegowym automatem). Z końcem 1995 pojawił się silnik 3,2 l o mocy 336 KM, znany wcześniej z modelu Shamal. Produkcję tej serii zakończono w roku 2000 roku liczbą 1138 sztuk.
W 2004 rozpoczęto produkcję modelu, zaprojektowanego przez studio Pininfarina. V generacja ponownie jest wzorcem dużej limuzyny. Dotyczy to nie tylko wielkości karoserii, ale także silników. Pojazd otrzymał najmocniejszą z dotychczas stosowanych jednostek : 4,2 l o mocy 400 KM. W 2009 roku model przeszedł facelifting, a najważniejszą zmianą techniczną jest zastąpienie jednostki przez silnik 4,7 l o mocy podwyższonej do 430 KM.
Dla jednych Maserati, to samochody sportowe i osiągi na torach. Dla innych zaś to limuzyny będące ucieleśnieniem idei czterodrzwiowego sportowego samochodu Jednakże obecnie, gdy Porsche rozpoczął sprzedaż czterodrzwiowej limuzyna Panamera, także Maserati przygotowało coś nowego. Jest to Kubang - model SUV, odpowiednik Porsche Cayenne.
Bogusław Korzeniowski
sj/mw/mw