Kiedy można odmówić badania alkomatem?
Większości kierowców badanie alkomatem kojarzy się z uczestnictwem w wypadku drogowym. Jest to w pewnej mierze uzasadnione, bowiem właśnie w takiej sytuacji kodeks drogowy przewiduje konieczność zbadania zawartości <a href="https://portal.abczdrowie.pl/alkohole">alkoholu</a> w organizmach wszystkich kierujących. Mało tego - badaniu mogą zostać poddane także inne osoby, jeśli są uzasadnione powody, by przypuszczać, że mogły one kierować pojazdem. W praktyce oznacza to, że policjant może skontrolować również trzeźwość pasażerów samochodu, jeżeli podejrzewa, że np. kierowca i pasażer postanowili zamienić się rolami.
(fot. PAP/Andrzej Grygiel) Jednak trzeźwość kierowców sprawdza się nie tylko po wypadkach. Choć prawo nie narzuca takiego obowiązku, bardzo często badana jest także po kolizjach. Decyzja w takich sprawach należy do policjanta, który wyjaśnia na miejscu okoliczności zdarzenia, ale regułą jest badanie uczestników kolizji w sytuacji, kiedy jeden z nich ma zastrzeżenia co do trzeźwości innych. Jeśli uczestniczyliśmy w stłuczce, mamy prawo zgłosić funkcjonariuszom swoje wątpliwości i poprosić o ich rozwianie lub potwierdzenie.
Jednak łączenie kontroli trzeźwości wyłącznie z przykrymi w skutkach zdarzeniami drogowymi jest mylące. Policjant ma bowiem prawo do zarządzenia pomiaru zawartości alkoholu w organizmie każdego kierowcy, którego trzeźwość wydaje się mu wątpliwa. Ponadto w ramach akcji w rodzaju "Trzeźwy poranek" prowadzone są również działania, które w języku medycznym nazwalibyśmy "badaniami przesiewowymi".
(fot. PAP/Grzegorz Michałowski) Jeśli kierujemy pojazdem, nie możemy odmówić poddania się kontroli trzeźwości. Zgodnie z prawem podstawowym narzędziem służącym do tego celu są elektroniczne urządzenia do pomiaru zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, zwane alkomatami. Wynik badania przy użyciu alkomatu stanowi dla sądu wiarygodny dowód. Jeżeli jednak nie możemy "dmuchać" (np. ze względu na astmę)
, zawsze możemy wybrać badanie krwi.
Pamiętajmy o jednym: za stawianie oporu policjantom wykonującym swoje obowiązki grożą kary nie mniejsze niż za prowadzenie w stanie po spożyciu alkoholu! Badanie krwi jest dokładniejsze - Każde urządzenie może się popsuć. Dotyczy to również (choć z małym prawdopodobieństwem) aparatów do pomiaru zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu. Dlatego właśnie osobom mającym pełne przekonanie co do swojej trzeźwości ustawodawca pozostawił możliwość zakwestionowania wyniku pomiaru i zdecydowania się na laboratoryjne badanie zawartości alkoholu we krwi.
(fot. PAP/Darek Delmanowicz) Prawo o ruchu drogowym gwarantuje to wprost w artykule 128, dotyczącym badania trzeźwości osób uczestniczących w wypadkach, w których byli zabici lub ranni, jednak w praktyce policja nie odmawia skorzystania z możliwości zbadania krwi wszystkim tym, którzy poddają w wątpliwość wiarygodność elektronicznych urządzeń pomiarowych. Nie radzimy nadużywać tego prawa, gdyż wyniki badań krwi zwykle okazują się mniej korzystne dla kierowców. Nie należy też liczyć na to, że uda się uniknąć odpowiedzialności, bo "na pewno pomylono próbki". Kosztami badań genetycznych, które potwierdzą, że żadnej pomyłki nie było, obciążony zostanie oczywiście próbujący się wyłgać kierowca!
Zgoda nie jest potrzebna! Prawo o ruchu drogowym, art. 126:
1. Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu przeprowadza się przy użyciu urządzeń elektronicznych dokonujących pomiaru stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli stan osoby podlegającej badaniu uniemożliwia jego przeprowadzenie urządzeniem elektronicznym. W takim przypadku ustalenie zawartości w organizmie alkoholu następuje na podstawie badania krwi lub moczu.
3. Badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu może być przeprowadzone również w razie braku zgody kierującego, o czym należy go uprzedzić.
Do laboratorium Art. 128 Prawa o ruchu drogowym:
1. W razie uczestniczenia w wypadku drogowym, w którym jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest poddawany badaniu na zawartość w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. (...)
2. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo żądać od organu kontroli ruchu drogowego przeprowadzenia badania krwi lub moczu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.
Zadania policji Art. 129 Prawa o ruchu drogowym:
1. Czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, kierowanie ruchem i jego kontrolowanie należą do zadań policji.
2. Policjant w związku z wykonywaniem czynności określonych w ust. 1 jest uprawniony do: (...) żądania poddania się przez kierującego pojazdem lub inną osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.
lop/mw/mw