5 kwietnia to Dzień Grzeczności za Kierownicą. Jakimi kierowcami są Polacy?

Używanie klaksonu, wyzwiska, krzyk, wymachiwanie pięściami czy pokazywanie niecenzuralnych gestów - to niestety nasza drogowa codzienność. W skrajnych sytuacjach dochodzi do bójek na jezdni. Czy musi tak być? 5 kwietnia to Dzień Grzeczności za Kierownicą. Zainicjowana we Francji kampania ma już wieloletnią tradycję, a jej celem jest zwrócenie uwagi na rolę emocji i dobrych obyczajów u kierujących pojazdami.

- Z badań przeprowadzonych przez Instytut Transportu Samochodowego wynika, że ponad 80 proc. kierowców deklaruje, że przynajmniej raz w tygodniu zdarza im się obserwować agresywne zachowania na drogach, tj. oślepianie światłami, niebezpieczne zmiany pasa ruchu lub wyprzedzanie, zajeżdżanie drogi, jazdę "na zderzaku", nadużywanie klaksonu, ruszanie z piskiem opon, krzyki, obelgi itp. Jednocześnie tylko niewiele ponad 30 proc. badanych przyznaje, że im samym zdarzają się takie zachowania, podkreśla - mówi dr Ewa Odachowska, psycholog z Instytutu Transportu Samochodowego.

- Agresja na drodze może mieć wiele źródeł, począwszy od typu temperamentu predysponującego do takich zachowań, poprzez brak umiejętności radzenia sobie ze stresem i emocjami, a skończywszy na przeżywaniu osobistych napięć, mających swój wyraz w zachowaniu - dodaje psycholog.

Mieszkańcy krajów z południa Europy postrzegani są za pełnych temperamentu i ekspresji w wyrażaniu emocji. Za ich przeciwieństwo uważani są kierowcy np. z północnej części Europy. Polskim kierowcom bliżej jest jednak do tych pierwszych m.in. z uwagi na tradycję naginania zasad uwarunkowaną historią.

Czy to rzeczywiście problem polskich dróg? Wydaje się, że tak. W 2014 roku policja zainicjowała akcję „Stop agresji drogowej”. W jej ramach na stronie internetowej każdej wojewódzkiej komendy utworzono zakładkę, za pomocą której można przesłać mundurowym zarejestrowany przez siebie materiał wideo przedstawiający niebezpieczne zachowanie na drodze. Choć rejestratory jazdy ma niewielu kierowców, w pierwszym pełnym roku akcji na policyjne skrzynki trafiło 7 tys. materiałów wideo. Byłoby ich zapewne więcej, gdyby nie ograniczenia techniczne. W przypadku niektórych komend można było wysyłać pliki o maksymalnej wadze 10 czy 20 MB.

Policyjne archiwa pełne są przykładów ekstremalnie agresywnych zachowań na drodze. W 2015 roku w Wilanowie kłótni z innym kierowcą nie wytrzymał 31-letni Andrzej K., który w pewnym momencie wyciągnął pistolet na śrut i ostrzelał samochód swojego antagonisty. Na szczęście nikomu nic się nie stało. W sierpniu 2016 roku zakończyła się sprawa kierowcy hondy CR-V, który pobił innego kierowcę dlatego, że ten zajechał mu drogę. Mężczyzna, który już wcześniej był karany za rozboje, trafił do więzienia na 8 miesięcy.

Jak przekonuje policja, nie mniej niebezpieczne niż takie akty użycia bezpośredniej przemocy mogą być nieodpowiedzialne zachowania kierowców funkcjonujących w stresie. Jazda „na zderzaku” poprzedzającego samochodu tylko dlatego, że chcemy, żeby inny kierowca jechał szybciej, może mieć opłakane skutki. Jeszcze poważniejsze mogą być następstwa próby odgrywania się na uczestnikach ruchu, którzy - przynajmniej w naszym mniemaniu - zawinili nam na drodze ekspresowej czy autostradzie. Zdarza się, że kierowca po wyprzedzeniu takiego winowajcy nagle hamuje, sprowadzając ryzyko powstania karambolu. Niezwykle niebezpieczne jest również przyspieszanie, gdy inny kierowca próbuje nas wyprzedzić.

Dekalog kulturalnego kierowcy

1. Używaj kierunkowskazów, aby zasygnalizować zamiar wykonania manewru.
2. Nie wjeżdżaj na skrzyżowanie, gdy nie możesz z niego zjechać.
3. Parkując, zajmuj obrys tylko jednego miejsca.
4. Ustępuj pierwszeństwa pojazdom uprzywilejowanym.
5. Prowadź auto płynnie. Jedź tak, aby nie sprawiać problemów innym użytkownikom drogi.
6. Zbliżając się do zebry, zatrzymaj się, gdy obok czekają piesi.
7. Jedź na suwak.
8. Jeśli popełnisz błąd, przeproś.
9. Bądź wyrozumiały dla kierowców z „elką”.
10. Na drodze wielopasmowej używaj lewego pasa ruchu tylko do wyprzedzania i zachowuj odstęp od poprzedzającego pojazdu.