Co należy wiedzieć o paliwach?
Z danych European Automobile Manufacturers Association z 2014 r. wynika, że po drogach krajów Unii Europejskiej jeździ 54,1 proc. samochodów osobowych napędzanych benzyną, 41 proc. dieslem i 5 proc. napędzanych paliwami alternatywnymi. Jakie są różnice pomiędzy nimi i co należy o nich wiedzieć?
- Benzyna używana jest do silników o zapłonie iskrowym. Po raz pierwszy została użyta do napędzenia silnika już pod koniec XIX w. przez Gottlieba Daimlera i Wilhelma Maybacha. Do tego czasu najczęściej była wykorzystywana jako środek czyszczący. Benzyna powstaje w wyniku procesu rektyfikacji (destylacji) ropy naftowej. Krajowe zużycie tego paliwa w 2015 r. zostało oszacowane na ponad 5,5 mld litrów - mówi Radosław Jaskulski ze Skoda Auto Szkoły.
Dla silników benzynowych szczególne znaczenie ma liczba oktanowa, która określa odporność na niekontrolowany samozapłon paliwa silnikowego. Niedotrzymanie wartości może spowodować uszkodzenia silnika. Istotna jest także lotność benzyny, czyli zdolność paliwa do parowania. Zaburzenia w tym parametrze paliwa mogą spowodować problemy z uruchomieniem silnika, niebezpieczeństwo zaburzenia jego pracy, a nawet nagłe unieruchomienie jednostki napędowej. Do pozostałych parametrów benzyny należą:
- zawartość siarki (zbyt wysoka może powodować skrócenie żywotności katalizatora i w konsekwencji problemy z właściwą pracą silnika),
- ołowiu – (dodatek ołowiu do benzyny przeciwdziała jej nieprawidłowemu spalaniu, przez co zwiększa jej liczbę oktanową, choć obecnie stosowanie benzyn zawierających związki ołowiu jest zabronione ze względu na ich negatywny wpływ na środowisko naturalne i zdrowie człowieka),
- wody (rozproszona w paliwie nie stanowi poważnego zagrożenia dla pracy pomp wtryskowych i wtryskiwaczy w okresie letnim. Istnieje zagrożenie w przypadku stosowania zawodnionego paliwa w temperaturach poniżej 0 st. C. Zamarzająca woda może zamknąć dopływ paliwa do cylindrów).
Olej napędowy używany jest w silnikach z zapłonem samoczynnym. Pierwszy silnik napędzany olejem napędowym został opatentowany w lutym 1893 roku przez Rudolfa Alexandra Diesla. Podobnie jak benzyna, pozyskiwany jest w trakcie rafinacji ropy naftowej. Dla silników wysokoprężnych znaczenie mają m.in.:
- liczba cetanowa (jest miarą zdolności paliwa do samozapłonu sprężonej mieszanki paliwowo–powietrznej. Niedotrzymanie tej wartości powoduje większe zużycie paliwa i nadmierną głośność silnika),
- gęstość (wartość poza normą może spowodować obniżenie mocy i wzrost zużycia paliwa),
- skład frakcyjny (zaburzenia składu mogą wpłynąć na niewłaściwą pracę silnika i szybsze jego zużycie),
- temperatura zapłonu (zbyt wysoka powoduje spadek wydajności i ekonomiczności pracy silnika oraz wzrost emisji substancji toksycznych do środowiska. Niska stwarza natomiast poważne niebezpieczeństwo wybuchu par oleju podczas nalewania paliwa z dystrybutora do baku).
LPG (Liquefied Petroleum Gas) jest alternatywnym źródłem zasilania silników spalinowych. Został wynaleziony przez dr Waltera Snellinga i na początku był stosowany głównie jako paliwo do kuchenek gazowych. Mimo iż używany jest jako gaz, przechowywany jest w specjalnych zbiornikach w stanie ciekłym. Zużycie gazu w Polsce szacowane jest na 4,2 mld litrów. Właściciele samochodów z autogazem muszą zwracać uwagę na:
- liczbę oktanową motorową (świadczy o bezdetonacyjnym i ekonomicznym spalaniu paliwa - wartość zależy od składu węglowodorowego LPG),
- zawartość dienów (obniża wartość liczby oktanowej motorowej i świadczy o skłonności paliwa do tworzenia osadów i nagarów),
- pozostałość po odparowaniu (świadczy o ilości odkładających się substancji w odparowywaczach. Niedotrzymanie tego parametru powoduje szybsze zużycie filtrów i reduktorów).
Dystrybucja paliw w Polsce realizowana na jest na 6 601 stacjach benzynowych (stan na koniec 2015 r.).
Źródło: Skoda Auto Szkoła
ll