Prawo jazdy na skuter. Jaka kategoria jest potrzebna?
Skutery to jednoślady stworzone z myślą o wygodnym i praktycznym przemieszczaniu się po mieście lub na wsi na krótszych dystansach. To, jakie uprawnienia są wymagane do jazdy skuterem, zależy od wielkości i mocy jego silnika. Niektórymi mogą jeździć już 14-latkowie, a inne wymagają prawa jazdy na duże motocykle.
Czym są skutery?
Skutery to rodzaj jednośladów, które wyróżniają się specyficzną pozycją siedzącą i konstrukcją nadwozia. Podczas jazdy nie obejmuje się ich nogami jak motocykli, tylko stopy trzyma się na podłodze, która często w mniejszych modelach jest płaska przez całą szerokość skutera. Z przodu są mocno zabudowane, dzięki czemu osłaniają nogi, rama jest obniżona, a silnik jest umieszczony pod przestrzenią bagażową znajdującą się pod siedzeniem. Skutery mają mniejsze koła od motocykli i najczęściej napęd przekazywany jest za pośrednictwem bezstopniowej skrzyni automatycznej CVT.
Skutery wyróżnia bagażnik znajdujący się pod kanapą, a jego wielkość i kształt zależy od rodzaju skutera. Dodatkowo często z przodu, przed nogami, są dodatkowe schowki i haczyk na siatki. To właśnie czyni skutery bardziej praktycznymi od motocykli, a ich konstrukcja zapewnia lepszą manewrowość, dzięki czemu sprawdzają się np. w miejskich korkach. Prawo jazdy na skuter zależy od typu jednośladu, a dokładniej wielkości silnika.
Skutery na prawo jazdy kategorii AM
Podobnie jak w przypadku motocykli, tak i skutery mogą przybierać różne rozmiary i typy nadwozia oraz posiadać różnej wielkości silniki. Te najmniejsze i najsłabsze napędzane są silnikami o pojemności 50 cm3 i zaliczają się to kategorii motorowerów. Ich zaletą są niewielkie wymiary i mały ciężar, dzięki któremu jazda oraz manewrowanie są bardzo łatwe. Jednak skutery 50 cm3 mają też często najmniejsze przestrzenie bagażowe pod siedziskami – mieszczące tylko jeden otwarty kask.
Te najmniejsze skutery są motorowerami, czyli jednośladami z silnikami o pojemności do 50 cm3 i mocy do 4 kW (5,4 KM), których prędkość maksymalna ograniczona jest do 45 km/h. Ten sam limit mocy i prędkości dotyczy też modeli elektrycznych. To oznacza, że prowadzenie ich umożliwia prawo jazdy kategorii AM. Mogą je uzyskać już osoby, które ukończyły 14 lat i jest to odpowiednik dawnej karty motorowerowej.
Jednak w praktyce sens uzyskania takiej kategorii prawa jazdy dotyczy tylko najmłodszych. Powód jest prosty – uprawnienia kategorii AM "gratis" uzyskuje się też z jakąkolwiek inną kategorią – czy to motocyklową, czy samochodową. Dlatego każdy posiadać prawa jazdy kategorii B może też od razu jeździć skuterami z silnikami do 50 cm3. Dodatkowo motorowerami bez uzyskiwania żadnych uprawnień mogą jeździć osoby, które ukończyły 18 lat przed 19 stycznia 2013 r.
Skutery z silnikami do 125 cm3
Skutery z silnikami o pojemności 125 cm3 lub nieco mniejszymi to bardzo szeroka grupa jednośladów. Wśród nich można znaleźć zarówno tanie, proste i stosukowo niewielkie modele, które są po prostu nieco szybsze i mają nieco większe bagażniki od modeli z silnikami 50 cm3. Jednak z silnikami 125 cm3 można też znaleźć maksiskutery. Są to sporych rozmiarów maszyny, które ważą ponad 150 kg i przede wszystkim mają duże oraz wygodne kanapy i spore schowki pod nimi (mieszczące dwa pełnowymiarowe kaski).
Podstawową kategorią prawa jazdy uprawniającą do jazdy takimi skuterami jest A1. Mogą ją uzyskać osoby, które ukończyły 16 lat i uprawnia ona do jazdy jednośladami z silnikami o pojemności do 125 cm3. Ich moc może wynosić maksymalnie 11 kW (15 KM), a stosunek mocy do masy nie może przekraczać 0,1 kW/kg, co w przypadku najmocniejszych modeli oznacza, że nie mogą ważyć mniej niż 110 kg. Oczywiście w przypadku napędu elektrycznego znika warunek pojemności silnika, ale pozostałe pozostają bez zmian.
Takimi samymi skuterami mogą też poruszać się nie tylko posiadacze wyższych motocyklowych kategorii praw jazdy (A2 i A), ale też osoby, które mają prawo jazdy kategorii B od przynajmniej 3 lat. Są to też najmocniejsze dwukołowe skutery na kategorię B.
Skutery na prawo jazdy kategorii A2
Mocniejsze maksiskutery wymagają już wyższych kategorii prawa jazdy. W przypadku zdecydowanej większości z nich wystarczy prawo jazdy kategorii A2. Nie narzuca ona już limitu pojemności silnika, a tylko maksymalną moc 35 kW (47,5 KM) oraz maksymalny stosunek mocy do masy wynoszący 0,2 kW/kg. Co więcej, przepisy pozwalają, aby na kategorię A2 jeździć jednośladami, które oryginalnie miały moc do 70 kW (95 KM), ale zostały zdławione do 35 kW lub mniej. Prawo jazdy kategorii A2 można uzyskać w wieku 18 lat.
Najmocniejsze skutery na prawo jazdy kategorii A
Istnieje też niewielka liczba najmocniejszych skuterów o mocy przekraczającej 47,5 KM, które wymagają posiadania prawa jazdy kategorii A. Takie uprawnienia można uzyskać po skończeniu 24 lat lub po 2 latach od zdania egzaminu na prawo jazdy kategorii A2 (czyli minimalnie w wieku 20 lat).
Skutery trójkołowe
Na rynku jest też kilka modeli skuterów trójkołowych z homologacją L5e, co w praktyce oznacza, że rozstaw kół na osi z dwoma kołami (w skuterach jest to oś przednia) musi wynosić minimum 460 mm. Wszystkie takie trójkołowce, niezależnie od wielkości i mocy silnika, można prowadzić posiadając prawo jazdy kategorii B od przynajmniej trzech lat. Dodatkowo prawa jazdy kategorii A1 i A2 uprawniają do jazdy skuterami trójkołowymi, ale tylko jeśli ich moc nie przekracza 15 kW (20 KM).