A4

A4 jest największą polską autostradą, która mierzy dokładnie 672,75 km. Tak znaczna długość autostrady A4 sprawia, że rozciąga się ona z zachodu na wschód Polski. Co ciekawe pod tym względem A4 jest na drugim miejscu w kraju wśród dróg szybkiego ruchu, ustępując tylko 720-kilometrowej trasie S7.

A4 – opis trasy

Autostrada A4 nie tylko łączy dwa krańce Polski, ale również dwie granice państwa: z Niemcami w Jędrzychowicach (okolice Zgorzelca) oraz z Ukrainą w Korczowej (blisko Jarosławia). Na polsko-ukraińskiej granicy A4 łączy się z drogą międzynarodową M10, która po remoncie ma zyskać status autostrady. Natomiast na zachodzie autostrada A4 nie kończy się przy polsko-niemieckim przejściu granicznym, tylko kontynuuje swój bieg również po stronie naszych sąsiadów, prowadząc w kierunku Drezna.

Autostrada A4 wiedzie wzdłuż dwóch łańcuchów górskich – Sudetów i Karpat – a ponadto zahacza o wszystkie regiony w Polsce południowej, czyli:

• województwo dolnośląskie;
• województwo opolskie;
• województwo śląskie;
• województwo małopolskie;
• województwo podkarpackie.

Co więcej droga A4 prowadzi przez każdą stolicę wyżej wymienionych województw, czyli kolejno: Wrocław, Opole, Katowice, Kraków oraz Rzeszów. Innymi ważnymi miastami, które znajdują się w linii przebiegu autostrady A4, są:

• Bolesławiec;
• Legnica;
• Gliwice;
• Tarnów;
• Dębica;
• Przemyśl.

W związku ze swoim zasięgiem autostrada A4 zapewnia połączenie z wieloma ważnymi drogami w Polsce. Nieopodal Bolesławca, na węźle Krzyżowa, A4 styka się z autostradą A18, która wiedzie do Olszyna, gdzie znajduje się granica z Niemcami. Z kolei węzeł Wrocław Południe to miejsce krzyżowania się A4 z drogą szybkiego ruchu A8, czyli Autostradową Obwodnicą Wrocławia. Z inną autostradą, A1, trasa Jędrzychowice-Korczowa łączy się na węźle Gliwice Sośnica, zaś na węźle Katowice Murckowska styka się ona z drogą krajową nr 86 (DK86).

Co ciekawe autostrada A4 początkowo nie wchodziła w skład żadnej innej polskiej trasy, lecz w 2000 r. została częścią drogi krajowej nr 4, a w 2016 r. te arterie stały się ze sobą tożsame (zyskały dokładnie taki sam przebieg).

Poza tym autostrada A4 jest częścią E40, czyli najdłuższej trasy międzynarodowej w Europie, która zaczyna się we Francji, dalej prowadzi m.in. przez Belgię oraz Rosję, a kończy swój bieg w Kazachstanie. Poza tym odcinek autostrady A4 na linii Mysłowice – Balice jest fragmentem drogi europejskiej E462, która łączy Polskę z Czechami.

A4 – otwarcie i budowa

Mimo że już kilkadziesiąt lat temu kierowcy mogli poruszać się po większości fragmentów autostrady A4, to ta droga została w całości oddana do użytku dopiero w lipcu 2016 r. Ostatnim wybudowanym odcinkiem trasy A4 jest ten pomiędzy Rzeszowem i Jarosławiem, umożliwiający dojazd do przejścia granicznego z Ukrainą.

O tym, że budowa autostrady A4 przebiegała wieloetapowo, najlepiej świadczy fakt, że zainicjowali ją... Niemcy, i to jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Po wojnie ówczesna droga A4 o długości około 100 km nie była intensywnie eksploatowana, co zaczęło się zmieniać dopiero w latach 70. XX w. W związku z tym w 2002 r. konieczny był remont nawierzchni autostrady A4, która miejscami przypominała wówczas ser szwajcarski.

Na początku XXI w. zaczęto też oddawać do użytku całkowicie nowe, dobudowane fragmenty autostrady A4, takie jak obwodnica Krakowa (2003 r.) czy odcinek Bielany Wrocławskie – Nogowczyce (2001 r.) o długości aż 125 km. Bardzo istotne znaczenie miało też ukończenie prac drogowych pomiędzy Jędrzychowicami a Krzyżową w 2009 r., dzięki czemu kierowcy mieli do dyspozycji spory, 50-kilometrowy fragment trasy A4.

A4 – cennik

A4 to jedna z kilku polskich autostrad, w której płatności pobierane są przez więcej niż jeden podmiot. Ściąganiem należności za jazdę fragmentem A4 Kraków - Katowice zajmuje się koncesjonariusz, firma prywatna, natomiast reszta odcinków A4 jest obsługiwana przez system viaTOLL, który pośrednio podlega Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Opłaty na autostradzie A4 pomiędzy Krakowem oraz Katowicami zależą od rodzaju pojazdu (motocykl, samochód) oraz od dystansu, jaki chce pokonać kierowca. Kwotę za korzystanie z drogi A4 na tym odcinku można wpłacić manualnie lub elektronicznie – w przypadku tej drugiej metody potrzebne jest jednak specjalne urządzenie pokładowe, dla którego stawki są obliczane w nieco inny sposób (nie za kilometr, tylko za przejazd od bramki do bramki).

Trochę bardziej skomplikowanie wygląda kwestia płatności za podróż tymi częściami autostrady A4, które podlegają systemowi viaTOLL. Powód? Kierowcy pojazdów o masie całkowitej do 3,5 tony zapłacą za inne odcinki A4 niż osoby prowadzące cięższe środki transportu. Ci pierwsi poniosą koszty w związku z jazdą po części autostrady A4 od Bielan Wrocławskich do Sośnicy, ci drudzy – za podróż od Zgorzelca (granicy polsko-niemieckiej) do węzła Murckowska oraz od węzła Balice I do węzła Korczowa (stan na październik 2017 r.).

W przypadku kierowców pojazdów do 3,5 tony stawki za korzystanie z autostrady A4 wyglądają następująco (stan na październik 2017 r.):

• 0,05 zł/km – płatność manualna dla kierowców motocykli;
• 0,10 zł/km – płatność manualna oraz elektroniczna dla kierowców pojazdów samochodowych.

Jak widać motocykliści mogą opłacać podróż autostradą A4 tylko manualnie. Z kolei płatność elektroniczna to jedyne rozwiązanie dla osób kierujących pojazdami o masie całkowitej większej niż 3,5 tony oraz wszystkimi autobusami (bez względu na ich masę). W tym przypadku ceny mogą wynieść (stan na październik 2017 r.):

• od 0,2 do 0,4 zł dla pojazdów o masie całkowitej 3,5-12 ton oraz autobusów bez względu na ich masę;
• od 0,27 do 0,53 zł dla pojazdów o masie całkowitej przekraczającej 12 ton.

Płatność elektroniczna za korzystanie z drogi A4 wymaga zakupu specjalnego urządzenia viaAUTO, które wysyła dane o konkretnym pojeździe do przekaźników zainstalowanych na bramkach, co umożliwia obliczenie i pobranie końcowej sumy.