Rząd będzie walczył z wyciętymi DPF-ami. Kierowcy mają je znów montować
Kupno używanego samochodu z silnikiem Diesla i zlecenie usunięcia filtra cząstek stałych jest dziś prostą receptą na tanie w eksploatacji auto. Planowane przepisy przewidują zdecydowaną walkę z autami pozbawionymi DPF-ów. Dla ich właścicieli będzie to oznaczać wydatki idące w tysiące złotych.
Bez filtra, bo taniej
Z danych Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego wynika, że wśród nowych samochodów osobowych 25,3 proc. stanowią pojazdy z silnikiem Diesla. To stosunkowo niewiele. Zupełnie inny obraz wyłania się z analizy rynku samochodów używanych. Od stycznia do czerwca 2018 r. do Polski sprowadzono z zagranicy nieco ponad 460 tys. używanych osobówek. Blisko połowa z nich to diesle. Aż 55 proc. z nich ma więcej niż 10 lat, a dalsze 35 proc. od 4 do 10 lat. To samochody, które w zdecydowanej większości nie są objęte gwarancją. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, by ich nowi właściciele pozbyli się filtra cząstek stałych i problemu.
Zadaniem DPF-u jest oczyszczanie spalin z cząstek sadzy i popiołów. Samochody, które go posiadają, nie są tak skłonne do emitowania czarnego dymu podczas pracy z dużym obciążeniem. Nie chodzi jednak o efekt wizualny. DPF stosuje się po to, by zniwelować zjawisko przedostawania się do powietrza ciężkich cząstek sadzy, które trafiają do płuc i tam osiadają, przyczyniając się do poważnych chorób – od astmy i dolegliwości układu oddechowego, po nowotwory.
Niestety, filtr cząstek stałych ma tę przypadłość, że po kilku latach może zacząć generować koszty. W przypadku aut z mokrym filtrem trzeba dolewać drogiego płynu. W przypadku aut z suchym filtrem pojawiają się trudności z trybem oczyszczania. W efekcie usprawnienie tego elementu trzeba powierzać specjalistycznym warsztatom. Dlatego wielu posiadaczy aut z silnikiem Diesla postanowiło wyciąć DPF. Za około tysiąc złotych można to zrobić w warsztatach ogłaszających się w internecie. Jeśli robi to doświadczony mechanik, pozostawi na miejscu obudowę filtra, a dodatkowo zmodyfikuje oprogramowanie komputera pokładowego tak, by nie zauważył on całego zabiegu.
Ze zjawiskiem wycinania filtrów chce walczyć rząd. Nie będzie to jednak proste zadanie.
Wielki powrót DPF-u
O kwestię filtrów cząstek stałych Ministerstwo Infrastruktury zapytał poseł Bogusław Sonik. W odpowiedzi resortu czytamy: "(...) resort infrastruktury podjął działania legislacyjne dotyczące uzupełnienia toku okresowego badania technicznego o procedurę wykrywającą usunięcie z pojazdu filtra cząstek stałych". I dalej: "W projektowanych przepisach przewiduje się, że badanie techniczne pojazdu, o odniesieniu do którego zostanie stwierdzone usunięcie filtra DPF, będzie zakończone wynikiem negatywnym".
Co oznaczałoby to dla osób, które wycięły filtr cząstek stałych? Jeśli bez niego nie dałoby się zaliczyć przeglądu, posiadacze takich aut musieliby zrezygnować z ich użytkowania i pojazd zezłomować lub sprzedać za granicą - najłatwiej za wschodnią, gdzie używanie takiego auta wciąż byłoby możliwe. Inną możliwością byłoby ponowne wyposażenie auta w filtr. Nie jest to jednak tanie.
Wysoki jest koszt samego DPF-u. Za element do forda focusa z silnikiem 1.6 TDCi trzeba zapłacić od 1,5 do 3,3 tys. zł. Podobną kwotę będzie musiał wydać właściciel volkswagena passata z silnikiem 2.0 TDI. Około 2-2,5 tys. zł. będzie musiał wyłożyć posiadacz renault laguny III generacji z silnikiem 2.0 dCi. Nowy filtr cząstek stałych do hondy accord VIII generacji z silnikiem 2.2 i-DTEC o mocy 150 KM to wydatek aż 4,2 tys. zł. Do tego trzeba oczywiście doliczyć jeszcze koszt zamontowania filtra. Jeśli byłoby to tyle, ile za demontaż, w ostatnim przykładzie koszt przekroczy 5 tys. zł.
Jeśli zmotoryzowani będą musieli na powrót wyposażać swoje samochody w DPF-y, by przejść badanie, czekają ich spore wydatki, a branża znacznie się ożywi. Z realizacją rządowego pomysłu będzie jednak duży problem.
Rygor na papierze
Zgodnie z przepisami diagnosta podczas badania nie ma prawa demontować elementów pojazdu. Jeśli więc filtr został wycięty, ale pozostawiono jego obudowę, a komputer pokładowy poddano emulacji, badanie może nic nie wykazać.
- Na polskich stacjach nie ma urządzeń, które potrafiłyby zanalizować skład spalin pod kątem obecności cząstek stałych - mówi Wirtualnej Polsce Leszek Turek, prezes zarządu Polskiej Izby Stacji Kontroli Pojazdów. - Spaliny bada się dymomierzem, a w praktyce kłopoty z zadymieniem miewają nawet trzyletnie samochody, które trudno podejrzewać o brak filtra cząstek stałych. Jeśli werdykt miałby się opierać jedynie na wskazaniu dymomierza, to obawiam się, że oprócz tych aut, w których rzeczywiście wycięto DPF, badania mogą nie przechodzić kompletnie wyposażone auta. Czasem wiele zależy nawet od paliwa.
- Jeśli badania miałyby się odbywać w pełni rzetelnie, to każda ze stacji musiałaby wyposażyć się w przyrząd badający skład spalin. Urządzenie, które byłoby w stanie wykryć brak DPF-u, kosztuje od 12 do 16 tys. euro. Na taki wydatek nie stać zdecydowanej większości właścicieli stacji kontroli pojazdów, ponieważ od 12 lat nie podniosła się opłata za przeprowadzone badanie. Lepszym pomysłem byłoby zdelegalizowanie usługi wycinania filtrów - dodaje Leszek Turek.
Politycy zwykle nie spieszą się z wprowadzeniem w życie swoich pomysłów. Tym razem może być jednak inaczej. Jak wyjaśnia Ministerstwo Infrastruktury, przepis o DPF-ach ma być włączony do nowelizacji prawa, dostosowującej polskie przepisy o przeglądach do wymogów dyrektywy 2014/45/UE. Z tym zaś Polska już jest spóźniona.