Prawo jazdy na quada. Jaką trzeba mieć kategorię?
Jazda quadem należy do popularnych rozrywek, a nie brakuje też osób, które takie pojazdy wykorzystuje w pracy (w końcu oferują one dobre własności terenowe). Jak w przypadku każdego rodzaju pojazdy silnikowego, jazda quadem wymaga odpowiednich uprawnień. Wiele jednak zależy od wielkości czterokołowca.
Czym są quady?
Quady w ostatnich 20-30 latach stopniowo zdobywały coraz większą popularność. Dla wielu osób to sposób na rozrywkę – możliwość pojeżdżenia po szutrowych drogach czy specjalnie przygotowanych do tego torach terenowych. Dodatkowo poza miastami, gdzie nie ma problemu korków, mogą służyć za środek transportu, tym bardziej że nie trzeba się ograniczać w ich przypadku do asfaltowych dróg.
Inna nazwa quadów to ATV, czyli skrót angielskiego all-terrain vehicle (w dosłownym tłumaczeniu – pojazd do jazdy w każdym terenie). I to wiele mówi o możliwościach tych pojazdów, które wykorzystywane też są przez różne służby państwowe czy firmy, których działalność wiążę się z jazdą terenową. Jednak jazda nimi po publicznych drogach wymaga prawa jazdy i należy o tym pamiętać.
Podobieństwo konstrukcyjne quadów do motocykli wprowadza wiele wątpliwości związanych z uprawnieniami wymaganymi do ich prowadzenia. Do tego pierwszy rzut oka na przepisy też może wprowadzać trochę zamieszania, bo faktycznie czasem wystarczy kategoria kojarzona z jednośladami, a czasem nie. Wszystko dlatego, że quady zgodnie z polskim prawem są czterokołowcami, a nie samochodami czy motocyklami. Tę grupę pojazdów obowiązują oddzielne przepisy. Co więcej, do czterokołowców zalicza się nie tylko quady, ale też mikrosamochody, które co prawda w Polsce nie cieszą się dużą popularnością, ale już np. we Francji są stosunkowo często spotykane.
Quady na prawo jazdy kategorii AM
To, jakie prawo jazdy jest wymagane do jazdy quadem, zależy od jego wielkości i osiągów. Trzeba wiedzieć, że wśród czterokołowców wyróżnia się czterokołowce lekkie (kategoria homologacyjna L6e). Zgodnie z definicją znajdującą się w ustawie "Prawo o ruchu drogowym" masa własna takiego pojazdu nie można przekraczać 350 kg, a prędkość maksymalna 45 km/h. Dotyczy to zarówno quadów, jak i mikrosamochodów, które produkowane są też w takich wersjach.
Do jazdy czterokołowcem lekkim wymagane jest przynajmniej prawo jazdy kategorii AM. "Przynajmniej", gdyż trzeba wiedzieć, że uprawnienia kategorii AM otrzymuje się też wraz z każdą inną kategorią prawa jazdy. Oznacza to, że quadami będącymi czterokołowcami lekkimi mogą też jeździć osoby z uprawnieniami motocyklowymi czy samochodowymi. Sama kategoria AM to ta, która jest odpowiednikiem dawnej karty motorowerowej. To oznacza, że umożliwia też jazdę motorowerami (jednośladami z silnikami o pojemności do 50 cm3).
Prawo jazdy kategorii AM można uzyskać już po ukończeniu 14 lat. Oznacza to, że zgodnie z prawem już w takim wieku można jeździć małymi quadami również po drogach publicznych. Trzeba jednak pamiętać, że kurs i egzamin na prawo jazdy kategorii AM odbywa się na motorowerze, a nie quadzie.
Quady na prawo jazdy kategorii B1 i B
Tak jak w przypadku czterokołowców lekkich wystarczy prawo jazdy kategorii AM, które kojarzy się z jednośladami, tak aby mieć możliwość jazdy wszystkimi czterokołowcami (niezależnie od och prędkości maksymalnej) potrzebne jest prawo jazdy kategorii B1 lub B – w obu przypadkach wśród pojazdów wymienione są czterokołowce (kategoria homologacyjna L7e). Prawo jazdy kategorii B1 można uzyskać po ukończeniu 16 lat, natomiast prawo jazdy kategorii B po ukończeniu 18 lat.
Warto przy tym wiedzieć, czym są czterokołowce. W uproszczeniu zalicza się do nich quady, mikrosamochody i inne podobne pojazdy o czterech kołach. Zgodnie z definicją z ustawy "Prawo o ruchu drogowym" czterokołowiec jest pojazdem samochodowym przeznaczonym do przewozu osób lub ładunku, który nie jest samochodem osobowym, ciężarowym, ani motocyklem. Do tego istnieje maksymalna masa własna dla czterokołowca. W przypadku przewozu osób wynosi ona 400 kg, a dla przewozu rzeczy jest to 550 kg.
Przepisy obowiązujące quady
Quady, jako czterokołowce, obowiązuje kilka specjalnych przepisów. Przede wszystkim podczas jazdy na quadzie trzeba mieć kask ochronny, tak jak na motocyklu. Wyjątkiem są czterokołowce wyposażone w zamknięte nadwozie i pasy bezpieczeństwa, ale to w praktyce oznacza głównie mikrosamochody. Do tego tak samo, jak w przypadku motocykli, nie ma narzuconego minimalnego wieku przewożonego pasażera, ale jeśli jest to dziecko do 7 lat, to nie można przekraczać prędkości 40 km/h.
Dużo się mówi o tym, że nie można quadami (tak samo jak samochodami terenowymi czy motocyklami crossowymi) wjeżdżać do lasów, chyba że droga jest odpowiednio oznaczona. Trzeba jednak też pamiętać o innych ograniczeniach dotyczących quadów. Czterokołowcami nie można poruszać się też po drogach ekspresowych i autostradach – niezależnie od rozwijanej przez te pojazdy prędkości.