Francuski koncern, którego nazwa znana jest obecnie prawie na całym świecie, swoją działalność rozpoczął w roku 1810. Wówczas to w miejscowości Sous-Cratet, bracia Jean-Pierre i Jean-Frederic Peugeot wykupili stary młyn. Po gruntownych przeróbkach jeszcze tego samego roku założono w nim odlewnię stali. Fabryczka ta wyspecjalizowała się w walcowaniu blachy na zimno.
(fot. Bogusław Korzeniowski) Na początku wieku braci Peugeot kojarzono więc z doskonałymi piłami, sprężynami i innymi elementami do których wykorzystywano walcowaną przez nich stal. Kilkanaście lat później oferta została rozszerzona i na rynku pojawiły się firmowane przez Peugeot młynki do kawy, narzędzia stolarskie i rolnicze. Motoryzacją firma zajęła się dopiero pod koniec XIX wieku.
Początkowo była to jedynie produkcja rowerów, które coraz częściej pojawiały się w wielkich miastach. Następnie pomysłodawca ich produkcji (Armand Peugeot wnuk Jean Pierra) zaprojektował trójkołowy pojazd samobieżny. Nie był to we Francji pierwszy model, którego nie napędzały mięśnie, ale dwuosobowy "samochód" wzbudzał spore zainteresowanie podczas Wystawy Uniwersalnej u stóp wieży Eiffla w roku 1889. Trójkołowiec ten posiadał silnik parowy Serpolleta.
(fot. Bogusław Korzeniowski) Zapewne podczas tej wystawy Armand Peugeot spotkał się z przedstawicielami firmy Panhard & Levassor i podpisał z nimi kontrakt na dostawę silników spalinowych (produkowanych na licencji Daimlera). Owocem tej współpracy stał się pierwszy samochód spalinowy marki Peugeot.
Na głębokie wody
Czterokołowce produkowane w Beaulieu niewiele przypominały jeszcze późniejsze samochody. Były, podobnie jak pojazdy konkurentów, modelami wzorowanymi na bryczkach konnych wyposażonych w silnik. Jednak Peugeot nie poprzestał na produkcji modeli podobnych do innych wersji. Chciał udowodnić, że jego samochody to nie są bryczki do niedzielnych przejażdżek, ale pojazdy mogące konkurować na trasach.
Dlatego też rozpoczęto przygotowywać samochody do jazd na dłuższych odcinkach. Pierwszą taką "wycieczką" była licząca ponad 2000 km trasa Paryż-Brest-Paryż, kiedy to samochód towarzyszył wyścigowi kolarskiemu. Dzięki temu o firmie stało się głośno.
(fot. Bogusław Korzeniowski) Zwiększono więc ofertę silnikową (dotychczas silnik V2 miał pojemność 565 ccm, a następnie 1026 ccm) i wytwarzano samochody na indywidualne życzenia. Najbardziej znanym samochodem tego okresu jest czterokołowy pojazd z nadwoziem "Vis-a-vis" zbudowany specjalnie dla Beja z Tunisu w roku 1891. Był to jeden z pierwszych modeli które trafiły na tamtejszy rynek.
Największym sukcesem rodziny Peugeot pod koniec XIX wieku było zwycięstwo ich pojazdu w wyścigu Paryż Ruoen. Wymogi regulaminu tego wyścigu przewidywały, że pojazd ma być samobieżny (nie mógł być ciągnięty) i musi jechać z prędkością średnią co najmniej 12,5 km/h. Wyścig wygrał pojazd parowy skonstruowany przez fabrykę De Dion - Bouton, ale po jego dyskwalifikacji okazało się, że najlepsze miejsce uzyskał Peugeot (ex equo z Panhardem).
(fot. Bogusław Korzeniowski) Dzięki tym wydarzeniom (zarówno towarzyskim, jak i sportowym) firma stała się sławna i bogaci klienci coraz częściej interesowali się jej wyrobami. Wychodząc naprzeciw ich życzeniom zwiększono ofertę nadwozi (kryta przestrzeń pasażerska) i silników (m.in. od roku 1902 oferowany jest silnik czterocylindrowy).
Jednak największą bolączką wszystkich producentów był mały rynek zbytu. Samochody kupowali głównie ludzie bardzo zamożni, co związane było z drogimi konstrukcjami i luksusowym wykończeniem. Należało więc zbudować samochód popularny. Jak każdy z producentów również Peugeot próbował stworzyć taki model. Pierwszy pokazano w roku 1904 podczas salonu w Paryżu, ale prawdziwy sukces odniósł dopiero kolejny maluch produkowany od 1912.
Twórcą malucha - nazwanego Bebe, czyli dzidziuś - był jeden z najwybitniejszych konstruktorów motoryzacji Ettore Bugatti (twórca późniejszej potęgi sportowych modeli), który po powrocie z Włoch zamieszkał w Molsheim w Alzacji. Zbudował on mały dwuosobowy samochód, wyposażony w silnik czterocylindrowy o pojemności 855 ccm. Dzięki niewielkiej masie, dużej sztywności nadwozia i nowoczesnym elementom zawieszenia (m.in. przednia oś zawieszona na półeliptycznych, a tylny sztywny most na ćwierć eliptycznych resorach piórowych) pojazdem tym można było bez obaw jeździć z prędkością ponad 60 km/h.
(fot. Bogusław Korzeniowski) W czasie pierwszej wojny światowej głównym odbiorcom wyrobów produkowanych przez zakłady mechaniczne było wojsko. Dlatego też produkcja małych samochodów osobowych, pretendujących do miana popularnych, musiała ustąpić miejsca zamówieniom rządowym. W zakładach Peugeot produkowane były wówczas: motocykle, rowery, samochody ciężarowe, amunicja, a nawet silniki do samolotów i czołgów.
Po wojnie powrócono do koncepcji samochodów "dla ludu". Kontynuatorem sukcesu "Bebe" miał zostać, przedstawiony w 1919 r., dwuosobowy tandem motocyklowo-samochodowy Quadriette wyposażony w czterocylindrowy silnik o pojemności 667 ccm. Model ten został udoskonalony w roku 1921.
(fot. zdjęcie producenta) Coraz większe zaufanie do "mechanicznych koni" powodowało, że systematycznie wzrastała liczba klientów zainteresowanych kupnem samochodu. W związku z tym Peugeot zwiększył produkcję i otworzył nowy zakład w Sochaux. Pierwszym całkowicie zrealizowanym tam pojazdem był samochód oznaczony symbolem "156". Oprócz niego produkowany był także model "163", który zdobył większą popularność.
Pojazd miał długość 3500 mm i został wyposażony w silnik o pojemności 1500 ccm. Te małe gabaryty (mało materiału przy produkcji) i niewielki silnik (w klasie podatkowej obowiązywała tzw. "moc podatkowa") zapewniały doskonały - w pierwszym powojennym okresie - zbyt na rynku. Pojazd był także tani ze względu na oszczędności poczynione podczas konstrukcji: w wersji standardowej posiadał hamulce tylko na koła tylne.
(fot. Bogusław Korzeniowski) Od 1922 na rynku pojawił się kolejny model - oznaczany "172". Wytwarzany był on w wersjach dwu i czteromiejscowych, a niewielki silnik (667 ccm) sprawił, że stał się on jednym z tańszych ofert we Francji (importowane były jedynie pojazdy drogie i ekskluzywne, a modele tanie każde państwo produkowało z przeznaczeniem głównie na rynek własny).
Z zerem pośrodku
Przełomem w historii Peugeot jest rok 1929. Wówczas to podczas Salonu w Paryżu zaprezentowano po raz pierwszy model "201" - pojazd noszący oznaczenie, jakie do dzisiaj stosowane jest w firmie. W schemacie oznaczeń przyjęto, że pierwsza cyfra dotyczyć będzie typoszeregu i im samochód będzie większy tym otrzyma wyższą wartość. Kolejne dwie cyfry odpowiadać będą za czas produkcji i pierwsze serie modeli oznaczane zostaną "01", kolejne "02" itd. Tradycja ta jest utrzymywane przez Peugeot do dnia dzisiejszego.
"Dwieście jedynka" była jednym z najbardziej "dopieszczanych samochodów". Powodem tego była konieczność obniżenia kosztów i uczynienia z jednego modelu samochodu dla każdego. Skutki Wielkiego Kryzysu, które na początku lat trzydziestych dotknęły Francję powodowały, że liczba potencjalnych kupujących stale się zmniejszała. Niemożliwe było więc opracowanie nowych konstrukcji i obciążenia kosztami jej stworzenia kupujących. Dlatego też model "201" wytwarzano jako furgon, coupe, limuzyna, a dodatkowa oferta silnikowa powodowała, że kupujący mógł wybierać spośród 57 wersji tego samego pojazdu!
(fot. Bogusław Korzeniowski) Kolejnym modelem "01" był nieco większy "Peugeot 301", którego produkcję rozpoczęto w roku 1932. Także ten samochód wykonywano w kilku wersjach nadwoziowych i silnikowych, ale mimo uniwersalnych rozwiązań nie cieszył się on taką popularnością jak "201". Powodem tego była cena, wzrastająca wraz z wielkością samochodu. Zasadę tę potwierdzają także większe modele firmy. O ile najmniejszy samochód sprzedano w ilości 142 309 sztuk, o tyle "trzysta jedynka" znalazła tylko 70 497 nabywców. Jeszcze gorzej było ze sprzedażą dużych modeli "401" i "601". Pierwszy z nich produkowany w latach 1934-1935 sprzedano w ilości 13 545, a luksusowy "601" zaledwie 4000 sztuk.
* TU ZNAJDZIESZ HISTORIĘ PEUGEOT CZ. III * Wzrastająca pozycja firmy na rynku i coraz większe zainteresowanie kupujących sprawiło, że rozpoczęto produkcję Peugeot drugiej serii. Godny uwagi jest fakt, że nawet w dniu dzisiejszym zmiana modeli następuje po upływie ok. 7 lat, a zmiany dokonane wówczas przez Peugeot były znacznie szybsze.
Jako pierwszy przedstawiono samochód "402". Był on sensacją Salonu Samochodowego w Paryżu w roku 1935 i jak się okazało dużym konkurentem dla modeli Traction Avant Citroena...
Bogusław Korzeniowski