Rozpoczęła się wiosna, w związku z czym na ulicach i ścieżkach należy spodziewać się natężenia ruchu rowerowego. Dla kierowców oznacza to nie tylko mniejszą liczbę samochodów poruszających się po ulicach miast, ale przede wszystkim konieczność zachowywania wzmożonej uwagi. Wielu użytkowników rowerów ma w zwyczaju ignorowanie niektórych przepisów.
Polska infrastruktura rowerowa i związane z poruszaniem się tym środkiem transportu przepisy, pozostają w tyle za rozwiązaniami stosowanymi w europejskich krajach, w których jednoślady są niezwykle popularne. To skłania rowerzystów do łamania prawa. Co mają na sumieniu rowerzyści? Według przeprowadzonego w 2014 roku przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego badania ankietowego, aż 75 proc. użytkowników jednośladów przyznaje się do jeżdżenia po chodniku. Podczas jazdy przez telefon komórkowy zdarza się rozmawiać 56 proc. pytanych, a słuchać muzyki przez słuchawki 49 proc. jeżdżącym. Sporo jest również przypadków poważnych wykroczeń. Spośród ankietowanych 49 proc. przyznało się do jazdy po niewłaściwej stronie jezdni, a 43 proc. do wjeżdżania na skrzyżowanie mimo czerwonego światła. Jednocześnie aż 31 proc. zapytanych rowerzystów jeździ nocą bez oświetlenia.
Te nawyki znajdują swoje odzwierciedlenie w policyjnych statystykach. W 2014 roku rowerzyści uczestniczyli w blisko 4,9 tys. wypadków. 37 proc. z nich spowodowali sami. Najczęstsze przyczyny wypadków spowodowanych przez rowerzystów to wymuszenie pierwszeństwa (673), nieprawidłowe skręcanie (248), nadmierna prędkość (141), nieprawidłowe przejeżdżanie przejść dla pieszych (134), jazda po niewłaściwej stronie drogi (76) oraz nieprawidłowe omijanie (74). Co ciekawe, największym zagrożeniem okazują się starsi rowerzyści. Osoby powyżej 40 roku życia były w 2014 roku sprawcami aż 47 proc. wypadków spowodowanych przez użytkowników jednośladów.
Rowerzyści nie są bez winy, wielu z nich świadomie łamie przepisy. Największym zagrożeniem dla użytkowników jednośladów są jednak kierowcy samochodów. Wielu zmotoryzowanych z kursu nauki jazdy wyniosło mgliste pojęcie na temat przepisów dotyczących rowerzystów, a tylko część z nich zadaje sobie trud dokształcania się, gdy w życie wchodzi kolejna nowelizacja prawa. Jakie są obowiązki zmotoryzowanych wobec rowerzystów?
Od 2011 roku kierowca skręcający w drogę poprzeczną, jest zobowiązany do ustąpienia pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić. Niestety, praktyka pokazuje, iż kierowcy w dalszym ciągu mają problem z zapamiętaniem tego przepisu. Taka pomyłka może być powodem poważnego wypadku, a nawet jeśli skończy się tylko na siniakach i otarciach, dla kierowcy oznaczać będzie to mandat za wymuszenie pierwszeństwa w wysokości 300 zł i 6 punktów karnych.
(fot. PAP/Marcin Bednarski) Wprowadzono też możliwość wyprzedzania przez rowerzystów samochodów powoli jadących lub stojących w korku z prawej strony. Trzeba więc pamiętać, by - o ile to możliwe - w godzinach szczytu zostawić przy prawej krawędzi ulicy miejsce dla rowerzystów. Należy też mieć świadomość tego, że poruszając się w korku możemy być wyprzedzani prawą stroną, więc przed skrętem w prawo koniecznie trzeba sprawdzić w lusterku, czy nasz manewr nie spowoduje kolizji.
Znowelizowane przepisy dopuściły także wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru, jeżeli nie utrudnia to poruszania się innym uczestnikom ruchu albo w inny sposób nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego. Na skrzyżowaniu i bezpośrednio przed nim kierujący rowerem, motorowerem lub motocyklem może poruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli pas ten umożliwia opuszczenie skrzyżowania w więcej niż jednym kierunku. Podobnie jest na rondzie. Tam rowerzyści mogą poruszać się środkiem pasa aż do skrętu w wybraną ulicę, co ma zmniejszyć liczbę potrąceń użytkowników jednośladów.
Zgodnie z obowiązującymi od 2011 roku przepisami użytkownicy jednośladów mają obowiązek korzystania z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym rowerzysta się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym. Rowerzyści uzyskali zarazem możliwość częstszego korzystania z chodników.
Obowiązujące przepisy dopuszczają korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierującego rowerem w trzech wypadkach:
- gdy opiekuje się on jadącym na rowerze dzieckiem w wieku do 10 lat,
- gdy droga, wzdłuż której się jedzie, pozwala na ruch samochodów z prędkością większą niż 50 km/h, a szerokość chodnika wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów,
- gdy warunki pogodowe zagrażają bezpieczeństwu rowerzysty na jezdni - śnieg, silny wiatr, ulewa, gołoledź, gęsta mgła.