Historia BMW cz. III

W lata 70-te firma weszła produkując cztery podstawowe modele. Były to mała czterodrzwiowa limuzyna serii BMW 1500 (produkowana do 1972 r.), dwudrzwiowa wersja tej samej serii (produkowana do 1977 r.), duża prestiżowa BMW 2800 (produkowana do 1977 r.) i samochód coupe zbudowany na podstawie tego ostatniego (produkcja do 1975 r.). Gama modeli zawierała więc zarówno małe pojazdy, jak i duże limuzyny kupowane głównie jako pojazdy służbowe.

Zmieniały się jednak czasy. Powstała tzw. klasa średnia, do której należeli wysoko wykwalifikowani pracownicy, posiadacze wolnych zawodów itd. Dla nich małe samochody popularne nie dawały satysfakcji z jazdy, gdyż: po pierwsze były zbyt mało komfortowe, a po drugie zbyt rozpowszechnione. Należało więc zaproponować im zupełnie nowy pojazd, który spełniałby zalety dużej, komfortowej limuzyny, ale jednocześnie byłby mniejszy i znacznie tańszy. Samochód taki wyjechał na drogi w 1972 r. Był nim model serii 5.

* TU ZNAJDZIESZ HISTORIĘ BMW NA ZDJĘCIACH * Pojazd ten zapoczątkował indywidualny styl jaki znamy do dnia dzisiejszego: cztery okrągłe reflektory przednie, nachylone pod dużym kątem szyby przednia i tylna, spiczasta maska i zaokrąglona ramka na tylnych drzwiach. Jednak nowa seria nie była tylko stylistycznym opakowaniem starych samochodów. Konstruktorzy BMW projektujący ten samochód dostali zadanie zminimalizowanie ryzyka wypadku i ewentualnych skutków.

Nadwozie posiadało liczne wzmocnienia powodujące kontrolowane zgniatanie w czasie wypadku i stabilną, nieulegającą deformacji klatką kabiny pasażerskiej. Szczególnie duże znaczenie przykładano podczas projektu do tzw. bezpieczeństwa czynnego. Pojazdy z założenia były dla ludzi o sportowych ambicjach i w związku z tym osiągały znaczne prędkości. Należało więc zaprojektować i wyposażyć samochód w odpowiednie układy hamulcowe, kierownicze i zawieszenie pozwalające na współpracę z mocnymi silnikami.

Dobór podzespołów był pierwszym punktem do sukcesu. Drugim okazał się tylny napęd, gdyż łatwo udawało się wytłumaczyć, że w żadnej dużej limuzynie nie ma napędu na przednie koła (przypominam, że przedni napęd promowało wówczas Audi w modelu 100). Trzecim punktem przewagi nad konkurencją była deska rozdzielcza z dużymi czytelnymi wskaźnikami i ładnie zaprojektowaną konsolą. Samochód nosił oznaczenie trzycyfrowe, z których pierwsza cyfra wynosiła "5", a dwie kolejne wskazywały na pojemność silnika.

Równocześnie rozpoczęto działania marketingowe mające na celu przekonanie o sportowym charakterze modeli BMW i niezawodnych sprawdzających się w każdych warunkach podzespołach. Najlepszą drogą w tym kierunku był sport samochodowy.

W 1973 r. zaprezentowano więc BMW 3,0 CSL Coupe z trzylitrowym silnikiem sześciocylindrowym i wieloma nowinkami technicznymi, które wkrótce wprowadzono do seryjnej produkcji. Pojazd ten w latach 1973-79 był pogromcą rywali w europejskich wyścigach samochodów sportowo turystycznych, zwyciężając sześciokrotnie w rywalizacji końcowej. Pod koniec kariery pojazdu zbudowano model Turbo-Coupe z silnikiem o mocy 800 KM.

W 1975 r. wyjechały na drogi dwa samochody, które wyznaczyły kierunek dalszego rozwoju firmy. Pierwszym z nich był mały 318 i 320, a drugim luksusowe sportowe Coupe serii 600.

* TU ZNAJDZIESZ HISTORIĘ BMW NA ZDJĘCIACH * Pierwsza "trójka" była pojazdem dwudrzwiowym o stylistyce nadwozia znanym z produkowanej już serii 5. Tak jak ona miała trójbryłowe nadwozie z mocno nachylonym tylnym słupkiem i maską wystającą ponad osłonę chłodnicy. Także oznaczenia pojazdu były identyczne w obydwu modelach. Pierwsza cyfra oznaczała serię, a dwie kolejne pojemność silnika. Modele tej serii produkowane były przez siedem lat i w ich przypadku najlepiej widać zmiany w technice, jakie zachodziły na przełomie lat 70-tych i 80-tych.

Początkowe silniki gaźnikowe 1.8 i 2.0 ustąpiły miejsca wersjom z wtryskiem paliwa. Jednocześnie na rynku, ze względu na zapotrzebowanie na szybkie samochody, zaoferowano BMW 323 i z sześciocylindrowym silnikiem pozwalającym na prawdziwie sportowe osiągi. Bardzo szybko modele serii 3 stały się najlepiej sprzedawanymi modelami w klasie. Kupowali je zarówno ludzie młodzi, żądni osiągów i sportowego charakteru, jak i starsi, dla których nadrzędną cechą były komfort i bezpieczeństwo.

Jednakże dla tych, którzy szukali sportowego samochodu super okazją były modele serii 600. Sportowe Coupe oferujące cztery wygodne pojedyncze fotele i najwyższy stopień komfortu szybko podbiło ten raczkujący jeszcze rynek w Europie. Także w USA BMW stało się synonimem elegancji i modnego wówczas "europejskiego stylu". "Szóstka" zaprojektowana została przy współudziale z firmą Karmann. Inżynierowie tej ostatniej zadbali nie tylko o aerodynamiczną sylwetkę, ale również o wystrój wnętrza. Był to jeden z pierwszych modeli, w którym zastosowano Check system, czyli pełną kontrolę wszystkich układów i powiadamianie kierowcy w razie wystąpienia usterki.

W kwietniu 1977 r. zaprezentowano kolejny model. Tym razem, zdecydowano się na wypuszczenie na rynek dużej limuzyny opartej na podzespołach Coupe. Pojazd otrzymał oznaczenie "7" i do dzisiaj jest uosobieniem luksusu i sportowych ambicji. Tym samym, w 1977 r. zakończono proces formowania palety samochodów, która miała przetrwać następne ćwierć wieku.

Budowa tego samochodu była dużym zagrożeniem dla Mercedesa. Dotychczas dzierżył on palmę pierwszeństwa w dziedzinie dużych luksusowych limuzyn na rynku niemieckim. Teraz okazało się, że przybył mu konkurent, który oferując dynamiczną linię i bardziej sportowy charakter miał mu odebrać część klientów.

Koniec lat 70-tych to jeszcze jedno ważne wydarzenie w dziejach firmy. W 1978 r. powołano bowiem do życia małą firmę BMW Motorsport GmbH zajmującą się wytwarzaniem cywilnych sportowych samochodów. Pierwszym dzieckiem tej firmy by model M1, który w wersji seryjnej posiadał silnik o mocy 262 KM (w sportowej 470 KM).

* TU ZNAJDZIESZ HISTORIĘ BMW NA ZDJĘCIACH *

Innowacją dla firmy był nie tylko fakt zamocowania tej jednostki centralnie przed osią tylną, ale także nadwozie z tworzyw sztucznych i rurowa konstrukcja wzmacniająca. Model ten szybko trafił na tory wyścigowe, gdzie święcił wiele sukcesów (m.in. osiem razy startował nim Niki Lauda, trzykrotnie zwyciężając i dwa razy przyjeżdżając na drugiej pozycji).

Równocześnie trwały prace nad coraz doskonalszymi silnikami sportowymi. BMW zaangażowało się w wyścigi Formuły I i wypuściło na tor prawdziwe dzieło sztuki. Korzystając z seryjnego bloku silnika inżynierowie zmienili całkowicie osprzęt, głowicę, rozrząd, skonstruowali elektroniczne sterowanie silnikiem i turbodoadowanie. W efekcie powstał silnik o mocy 800 KM. Na osiągnięcia nie trzeba było długo czekać. Po 630 dniach od premiery silnika, Brazylijczyk Nelson Piquet został mistrzem świata na samochodzie Brabham BMW.

Na początku lat 80-tych rozpoczęło się odnawianie palety modeli. Jako pierwsza na drogi wyjechała nowa "piątka". W 1981 r. wycofano ze sprzedaż dotychczas oferowaną wersję i zastąpił ją zupełnie nowy pojazd.

Pomimo poważnych zmian w zawieszeniu i układzie napędowym, nie zdecydowano się na innowacyjne rozwiązania nadwoziowe. Wprawdzie zmieniono wszystkie elementy karoserii, ale koncepcja prostej bryły z czterema okrągłymi światłami, masywnym słupkiem tylnym, zaokrągleniem tylnej ramki okiennej i wystającym nosem maski pozostały bez zmian.

* TU ZNAJDZIESZ HISTORIĘ BMW NA ZDJĘCIACH * Podobnych zmian dokonano w małej trójce w 1982 r. Dotychczasowe zaokrąglone kształty zastąpiono bardziej kanciastymi, średnicę przednich reflektorów pomniejszono, a tylne światła powiększono i złagodzono ostry profil samochodu dzięki mniejszemu wysunięciu maski w stosunku do atrapy. Początkowo "trójka" była produkowana jedynie wersji dwudrzwiowej, ale od 1983 r. zaproponowano także samochody z nadwoziem czterodrzwiowym.

Te ostatnie okazały się kolejnym hitem. Konkurencyjne pojazdy jakie produkowało Audi (80) i Mercedes (W201) były przecież czterodrzwiowymi limuzynami. Nowy pojazd mógł więc odebrać część klientów tym firmom, zachowując dotychczasowych wielbicieli modeli dwudrzwiowych.

Sprzedaż pojazdu ruszyła pełną parą nie tylko w Europie, ale także w USA. Pojazd był ładny, miał duże silniki, niezłe osiągi i co najważniejsze był inny niż amerykańskie ciężkie maszyny. Ponadto był przecież ze starego kontynentu, co dodawało mu jeszcze uroku.

Widząc dość duże zapotrzebowanie na rynku amerykańskim zdecydowano się na produkcję kolejnej wersji nadwoziowej. Tym razem by to kabriolet (1986 r.). Opisując ten model BMW nie można zapomnieć o dość nietypowej wersji jaką oferowała niemiecka firma Baur. Bazując na fabrycznej, dwudrzwiowej "trójce" wycinano płat dachu (rynienki pozostawały nienaruszone) i wstawiano w to miejsce tworzywo i brezent. Dzięki temu kierowca miał możliwość jazdy jak klasycznym samochodem, mógł odsłonić część dachu nad sobą (targa), albo odsłonić cały dach pozostawiając tylko szyby okienne.

W 1988 r. miłośnicy sportowych limuzyn przeżyli prawdziwy szok. Firma zdecydowała się na produkcję "małego furgonu". Wprawdzie BMW touring - bo o nim mowa był inny niż wszystkie dotychczasowe kombi, ale nie zmieniało to faktu, że dziesięć lat temu był wydarzeniem na skalę światową. Był on prekursorem modnego obecnie stylu samochodów rekreacyjnych, które są estetycznymi kombi mogącymi służyć zarówno jako modele reprezentacyjne, jak i użytkowe.

* TU ZNAJDZIESZ HISTORIĘ BMW NA ZDJĘCIACH * Lata 1987-88 przyniosły kolejne nowości. Jedną z nich była nowa "siódemka". Był to pojazd zupełnie różniący się od poprzednika. Wprawdzie zachowano cechy odróżniające go od innych modeli tej klasy, ale zmieniono bryłę nadwozia, która stała się bardziej masywna (szczególnie podkreśla to tylny wysoko zakończony bagażnik) i agresywna (długa, opadająca maska i duże pochylenie szyb). Z prezentacją tego modelu wiąże się jeszcze jedna historia.

Otóż po raz pierwszy od lat 30-tych, kiedy dwunastocylindrowe silniki miały pojazdy Horch i Maybach, niemiecki producent zaoferował w swoim pojeździe silnik V12. Była to potężna jednostka o pojemności 5000 ccm, rozwijająca moc 300 KM (później seryjnie 326 KM). Dzięki niej "siódemka" licząca pięć metrów długości miała parametry jazdy podobne do sportowych bolidów.

Drugą nowością była prezentacja "piątki". W tym jednak przypadku nie było zaskoczenia. Wiadomo, że ten samochód musiał nawiązywać stylistycznie do siódemki. Był jednak znacznie ładniejszy, ze względu na mniejsze, bardziej proporcjonalne nadwozie. Pojazdy te produkowane były przez siedem lat. Siódemka doczekała się następcy w 1994 r., a piątka w 1995 r.

Końcówka lat 80-tych to także dwa nietypowe projekty, z których jeden doczekał do dnia dzisiejszego. Pierwszym z nich by zaprezentowany w 1987 r. roadster Z1 posiadający karoserię wykonaną z tworzyw sztucznych i charakteryzujący się nowatorskim otwieraniem drzwi (przesuwały się one w dół, w stronę podłogi). Drugim jest sportowa seria 8. Był to prawdziwy przełom w dziedzinie motoryzacji.

Po raz pierwszy firma produkująca seryjne samochody zaproponowała "elektroniczny pojazd". Ta żartobliwa nazwa pochodzi stąd, że model posiada wiele układów sterowanych przez komputer (układ kontroli stabilności i trakcji, ABS, praca skrzyni automatycznej i silnika itd.). "Ósemka" jest także jednym z pierwszych seryjnych samochodów na świecie w którym zamontowano sekwencyjną skrzynię biegów.

* TU ZNAJDZIESZ HISTORIĘ BMW NA ZDJĘCIACH * Kolejne nowości to "Samochody Bonda", czyli roadster Z3 i BMW coupe, samochody wyprodukowane w istniejącym od 1994 r. zakładzie w Spartanburg w Południowej Karolinie w USA.

Bogusław Korzeniowski