Elastyczność w praktyce

Każdy kierowca chciałby jeździć autem szybkim i dynamicznym. Jak je rozpoznać?

Producenci samochodów w swoich prospektach reklamowych podają czas rozpędzania do prędkości 100 km/h. Jest to istotny parametr, ale nie jedyny. Dla pełnego obrazu warto dowiedzieć się, jaką dynamikę ma dany samochód na wyższych biegach.

Wśród nabywców samochodów osobowych ukształtowało się przekonanie, że najważniejszym parametrem jest moc maksymalna silnika oraz czas przyspieszania do prędkości 100 km/h. Mniej popularnym wskaźnikiem jest moment obrotowy rozwijany przez jednostkę napędową. Idealną dla trakcji byłaby sytuacja, w której wartość momentu w zależności od prędkości obrotowej silnika byłaby wartością stałą. Charakter pracy silnika spalinowego powoduje, że tak nie jest. W praktyce ważna jest wartość momentu maksymalnego oraz zakres prędkości obrotowych, w którym on występuje.

Elastyczność silnika informuje o zdolności przystosowania się do zmiennych obciążeń i prędkości obrotowych. Przenosząc to na jazdę, im elastyczniejszy silnik, tym rzadziej trzeba sięgać do dźwigni zmiany biegów, aby wykonać redukcję. W samochodach osobowych miarą własności dynamicznych jest czas rozpędzania pojazdu na biegu poprzedzającym bieg bezpośredni i na biegu bezpośrednim. Na biegu czwartym mierzy się czas rozpędzania od prędkości 60 do 100 km/h, zaś na biegu piątym od 80 do 120 km/h. Jest to istotna wielkość, ponieważ określa mobilność samochodu w warunkach szosowych. Krótsze czasy sprawiają, że samochód szybciej wyprzedza wolniejsze pojazdy, przez co skraca się okres, w którym kierowca i pasażerowie są narażeni na zagrożenia wynikające z wykonywania tego niebezpiecznego manewru.

W praktyce zdarza się tak, że samochody o porównywalnych masach własnych, napędzane silnikami o mniejszej mocy maksymalnej uzyskują krótsze czasy wyprzedzania niż ich „mocniejsi” koledzy. Samochody takie mają bardzo dobrze dobrane przełożenia w układzie napędowym uwzględniające elastyczność momentu obrotowego. Najlepsze charakterystyki momentu obrotowego uzyskują doładowane silniki wysokoprężne oraz doładowane mechanicznie silniki z zapłonem iskrowym.

Z tabeli wynika, że najlepszą elastyczność na czwartym i piątym biegu ma Ford Mondeo z turbodoładowanym silnikiem o pojemności 2,2 litra. Równoważnikiem tego silnika wśród benzyniaków jest 3-litrowa „szóstka” koncernu BMW dysponująca mocą aż o 103 KM większą. Wśród aut kompaktowych najlepszy jest Peugeot 307 z dieslem 1,6 l, który zdecydowanie wygrywa walkę z konstruktorami Forda. Focus II napędzany takim samym silnikiem wysokoprężnym 1,6 l, na dwu ostatnich biegach przyspiesza o 2 sekundy wolniej od rywala.

Aby samochód sprawnie przyspieszał jego silnik powinien dysponować mocą powyżej 110 KM, momentem obrotowym około 240 Nm, a masa własna nie powinna przekraczać 1300 kg.

Czasy rozpędzania na wyższych biegach nie są w zasadzie podawane przez producentów samochodów, gdyż nie mają oni takiego obowiązku. Te informacje są jednak istotne dla potencjalnego nabywcy, który chce wiedzieć, jak dynamiczne jest wybrane auto. Elastyczność pojazdów badają niezależne instytuty lub pisma motoryzacyjne. Są one przeprowadzane w różnych warunkach drogowych i pogodowych dla pojazdów o różnym wyposażeniu standardowym (a więc masie), stąd występują różnice w pomiarach.

Autor: Grzegorz Wojtyrowski