Termin likwidacji szkody z OC

| [

]( http://www.eventum.com.pl/ ) |
| --- | *Zgłaszając ubezpieczycielowi szkodę w naszym samochodzie, czy też szkodę na naszej osobie z ubezpieczenia OC samochodu sprawcy wypadku, mamy prawo oczekiwać, iż ubezpieczyciel przeprowadzi tzw. postępowanie likwidacyjne sprawnie, rzetelnie i przede wszystkim terminowo, tak, abyśmy bez opóźnienia otrzymali pełne odszkodowanie za poniesione szkody. Często dzieje się jednak inaczej. *

Aby uniknąć przedłużania postępowania likwidacyjnego przez ubezpieczycieli, ustawodawca wprowadził ścisłe, wiążące ich terminy. Mają one na celu ich zdyscyplinowanie firm, a w konsekwencji zapewnienie poszkodowanym szybkiego uzyskania należnego odszkodowania. Terminy likwidacji szkody wiążące ubezpieczycieli w przypadku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ustawodawca uregulował w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zwana też ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z art. 14 ust. 1 tej ustawy, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie do 30 dni, licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub osobę uprawnioną zawiadomienia o szkodzie.

Z powołanego powyżej przepisu wynika przede wszystkim, że początkiem do liczenia wskazanego w nim 30 dniowego terminu jest dzień zawiadomienia ubezpieczyciela o szkodzie. Określając wskazany moment warto podkreślić, że chodzi tu o dzień, w którym to ubezpieczyciel dowiedział się o szkodzie. Obecnie ubezpieczyciele dopuszczają zgłoszenie szkody za pośrednictwem tzw. infolinii albo formularzy internetowych. Infolinie ubezpieczycieli są bez wątpienia najszybszą metodą zgłoszenia szkody, aczkolwiek przy poważniejszych wypadkach, w szczególności w przypadku szkód na osobie, najlepiej sformułować swoje roszczenia na piśmie. Zgłoszenie szkody na piśmie należy wysłać do ubezpieczyciela listem poleconym, albo złożyć w najbliższej placówce danego ubezpieczyciela za potwierdzeniem wpływu.

Warto pamiętać, iż ubezpieczyciel nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody nawet jeśli leczenie po wypadku nie zostało zakończone lub ze względu na wciąż trwające postępowanie karne w sprawie danego wypadku. Towarzystwo nie może także uzależnić zgłoszenia szkody z OC sprawcy wypadku od wypełnienia jakichkolwiek formularzy. Należy również pamiętać, że w sytuacji, gdy zgłoszenie szkody zostanie wysłane ubezpieczycielowi listem poleconym, momentem zgłoszenia będzie dzień, w którym pismo dotarło do ubezpieczyciela, a nie dzień samego nadania pisma.

Po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu stłuczki lub wypadku, ubezpieczyciel w czasie 7 dni musi poinformować osobę występującą z roszczeniem pisemnie lub w inny sposób, na który osoba ta wyraziła zgodę, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości świadczenia, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania (art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej).

Inne porady kancelarii Eventum: Odszkodowanie za wjechanie w dziurę

* DOŁĄCZ DO NAS NA FACEBOOKU *

Ubezpieczyciel ma obowiązek w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia zajścia merytorycznie ustosunkować się do zgłaszanej przez nas szkody. Może to polegać bądź na wydaniu pisemnego stanowiska o przyjęciu odpowiedzialności gwarancyjnej i wypłacie odszkodowania, bądź też na doręczeniu poszkodowanemu pisemnej odmowy przyjęcia odpowiedzialności i odmowy wypłaty odszkodowania. Zatem wskazany okres 30 dni stanowi czas, w którym zakład ubezpieczeń ma obowiązek ustalić wszystkie istotne kwestie związane z danymi wypadkiem. Ubezpieczyciel, po otrzymaniu zawiadomienia o szkodzie, powinien dążyć do ustalenia we własnym zakresie okoliczności faktycznych wypadku (jego przyczyn, przebiegu) oraz zakresu i wysokości szkody. Ubezpieczyciel w terminie 30 dni winien sam uzyskać z policji stosowne informacje o okolicznościach
wypadku, przeprowadzić oględziny uszkodzonego pojazdu, sporządzić kosztorys naprawy pojazdu, w przypadku szkód na osobie zaś przeprowadzić badania lekarskie poszkodowanego na okoliczność ustalenia uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego po danym wypadku lub inne czynności, które są niezbędne w danej sprawie.

Poszkodowany nie może więc żądać od ubezpieczyciela, aby ten niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia wypłacił nam odszkodowanie, czy też dokonał tego w terminie krótszym niż 30 dni od dnia zgłoszenia szkody. Nie oznacza to jednak, iż ubezpieczyciel nie może wypłacić odszkodowania wcześniej, w szczególności, gdy sami do zgłoszenia szkody załączymy materiały dowodowe dotyczące wypadku i wysokości szkody. Jeśli jesteśmy w posiadaniu dowodów na okoliczność przebiegu, przyczyny wypadku, czy wysokości szkody, np. w postaci notatki policyjnej, czy też dokumentacji z leczenia w przypadku szkody na osobie, bądź kosztorysów w przypadku szkody na mieniu, to warto je przedstawić ubezpieczycielowi już przy zgłoszeniu szkody, gdyż pozwoli to na szybsze otrzymanie odszkodowania.
Przedłużenie likwidacji szkody przez ubezpieczyciela, ponad wskazany powyżej termin 30 dni, możliwe jest jedynie wyjątkowo i tylko w przypadkach wskazanych w ustawie.

Według art. 14 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, jeśli w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody niemożliwe jest określenie okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, albo wysokości należności, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni. Czas ten liczy się od dnia, w którym, przy zachowaniu należytej staranności, wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie. Warto przy tym zaznaczyć, że bezsporną cześć odszkodowania ubezpieczyciel wypłaca w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody i jednocześnie zawiadamia na piśmie poszkodowanego, uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego.

Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych przewiduje tylko jeden wyjątek, gdy ubezpieczyciel w toku likwidacji szkody może przekroczyć termin 90 dni na rozpatrzenie roszczeń poszkodowanego w całości. Występuje on w przypadku, gdy ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń co do zasady albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. Z uwagi, że ten przypadek ma charakter odstępstwa od reguły, powinien on znaleźć zastosowanie jedynie w przypadkach wyjątkowych.

Inne porady kancelarii Eventum: Odszkodowanie za wjechanie w dziurę

* DOŁĄCZ DO NAS NA FACEBOOKU *

Podkreślić należy, iż zakład ubezpieczeń nie powinien biernie oczekiwać na wyrok w sprawie karnej, czy też cywilnej, ale - jako profesjonalista - winien aktywnie podjąć działania w celu samodzielnego ustalenia okoliczności wypadku, swej odpowiedzialności i wysokości szkody. Postępowanie ubezpieczyciela powinno być aktywne i niezależne od prowadzonego przez organy ścigania postępowania karnego. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2001 r. (sygn. I CKN 18/99), w którym wskazano, że żaden przepis z zakresu ubezpieczeń nie utożsamia kwestii wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i wysokości szkody z koniecznością wyczekiwania na wyrok sądowy. Wyjaśnienie koniecznych okoliczności powinno w zasadzie nastąpić w postępowaniu likwidacyjnym.
Okoliczność, że w sprawie toczy się postępowanie karne, nie powinna być więc przez ubezpieczyciela wykorzystywana do nieuzasadnionego wydłużania postępowania likwidacyjnego.

Należy przywołać tu także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2000 r. (sygn. III CKN 1105/98), w którym Sąd Najwyższy stwierdza, że „Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku zakład ubezpieczeń obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności oraz do zbadania okoliczności dotyczących wysokości szkody. Tego obowiązku, należącego do istoty działalności ubezpieczeniowej, ubezpieczyciel nie może przerzucić na inne podmioty. W szczególności nie może on biernie odczekiwać na wynik postępowania karnego dotyczącego zdarzenia wywołującego odpowiedzialność ubezpieczeniową, a jeżeli tak postąpi, to narazi się na odpowiedzialność wobec wierzyciela za zwłokę w wykonaniu zobowiązania.

Działalność ubezpieczeniowa ma charakter profesjonalny, dlatego należy przyjąć, że zakład ubezpieczeń jest w stanie sprawnie przeprowadzić postępowanie likwidacyjne we własnym zakresie, korzystając z wyspecjalizowanej kadry oraz - w razie potrzeby - z pomocy rzeczoznawców (por. art. 355 § 2 k.c.) […] „Obowiązek udowodnienia istnienia okoliczności z art. 817 § 2 k.c. oraz ich zasięgu obciąża ubezpieczyciela (art. 6 k.c.). Obowiązany jest on w szczególności wykazać, że uzupełnienie postępowania likwidacyjnego nastąpiło bez nieuzasadnionej zwłoki, z zachowaniem interesu wierzyciela (art. 354 § 1 k.c. i art. 355 § 2 k.c.). Usprawiedliwioną przyczyną opóźnienia nie może być bierność zakładu ubezpieczeń”.
Co ważne, w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK brak jest podstaw do przedłużenia likwidacji szkody przez ubezpieczyciela ponad określone tam terminy ze względu na brak zakończenia leczenia przez poszkodowanego.

W przypadku przekroczenia przez ubezpieczyciela 30 dniowego terminu na wypłatę odszkodowania, poszkodowany (uprawniony) może wnieść do ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania powiększonego o odsetki ustawowe z tytułu opóźnienia (art. 481 § 1-2 k.c.), a nawet o naprawienie szkody, która wynikła ze zwłoki ubezpieczyciela w wypłacie odszkodowania (art. 477 § 1 k.c., art. 481 § 3 k.c.). Nadto, w razie niezachowania przez ubezpieczyciela ustawowych terminów likwidacji szkody, poszkodowany (uprawniony) może skierować skargę do Komisji Nadzoru Finansowego lub Rzecznika Ubezpieczonych w celu usunięcia nieprawidłowości w postępowaniu ubezpieczyciela.

Mariusz Sadowski, prawnik EVENTUM Centrum Dochodzenia Odszkodowań

Inne porady kancelarii Eventum: Odszkodowanie za wjechanie w dziurę

* DOŁĄCZ DO NAS NA FACEBOOKU * tb/