Udział w kolizji to niebezpieczne i stresujące przeżycie. Nawet jeśli uda nam się z niego wyjść cało, najczęściej zostajemy bez sprawnego środka lokomocji. Co wtedy? Nie jesteśmy skazani na komunikację publiczną. Mamy prawo do samochodu zastępczego. Oto jak należy to załatwić.
Jeszcze do niedawna auto zastępcze dla poszkodowanego w kolizji było świadczeniem niespotykanym, wręcz ekskluzywnym. Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe uzależniały uzyskanie go od tego, czy poszkodowany jest osobą prywatną, czy podmiotem gospodarczym. Inni stawiali dodatkowy warunek – oferowali auto zastępcze tylko wówczas, gdy ofiara kolizji udowodniła, że nie ma możliwości korzystania ze środków komunikacji publicznej. Teraz z tym koniec. Uchwała Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r. nałożyła na ubezpieczycieli obowiązek opłacenia każdemu poszkodowanemu samochodu zastępczego z polisy OC sprawcy. Od zasady jest jednak kilka wyjątków, a korzystny dla ubezpieczonych wyrok nie oznacza, że samochód otrzymamy „automatycznie”.
Przede wszystkim przepis dotyczy poszkodowanych, którzy poza uszkodzonym samochodem nie posiadają innego. W rzeczywistości obowiązkiem ubezpieczyciela nie jest bowiem przywrócenie stanu liczbowego pojazdów dostępnych dla poszkodowanego, ale zabezpieczenie możliwości korzystania z własnego środka transportu. Jeśli więc ofiara kolizji dysponuje innym samochodem, nie ma co liczyć na świadczenie ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego.
Poszkodowany w stłuczce, nawet jeśli nie ma innego auta, nie uzyska samochodu zastępczego od ubezpieczyciela sprawcy. Nic nie dadzą tu telefony, ani bezpośrednie wizyty w biurze firmy. Jak informuje Rzecznik Ubezpieczonych, świadczenia z tytułu polisy OC zawsze są pieniężne. By poszkodowany mógł przesiąść się do auta zastępczego, po prostu sam musi je wynająć. Towarzystwo ubezpieczeniowe ma natomiast obowiązek zwrócić pieniądze wydane na wynajem auta. Jak zwykle, są jednak pewne warunki.
Przede wszystkim poszkodowany musi wynająć samochód należący do tego samego segmentu co uszkodzony pojazd. Jeśli więc w wyniku stłuczki uszkodzone zostało auto typowo miejskie, nie można liczyć na zwrot kosztów wynajmu limuzyny czy sportowego kabrioleta. Osoba, która wynajmuje auto ma też formalny obowiązek, by najpierw zapoznać się z ofertą lokalnego rynku i wybrać firmę, która proponuje stawki nie
przekraczające średniej. Poszkodowany nie musi czekać na zgodę ubezpieczyciela na wynajem. Jego obowiązkiem jest jednak przedłożyć ubezpieczycielowi dowód zapłaty za wynajem lub dokument potwierdzający obowiązek zapłaty za taką usługę. Co ciekawe, wynająć samochód można zarówno w wypożyczalni jak i od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności o tym charakterze.
Decyzją Sądu Najwyższego odszkodowanie za koszty poniesione na wynajem samochodu mogą zostać pomniejszone o wydatki eksploatacyjne, które poszkodowany musiałby ponieść, gdyby jego samochód nie został uszkodzony. Towarzystwo ubezpieczeniowe nie może natomiast pomniejszyć wysokości świadczenia o tzw. kilometrówkę, czyli stawki za 1 km przebiegu pojazdu określone przez ministra transportu.
Ubezpieczyciel sprawcy kolizji musi zwrócić poszkodowanemu koszty wynajmu samochodu w okresie naprawy pojazdu mechanicznego lub w okresie niezbędnym do zakupu innego pojazdu. Okolicznością mogącą uzasadniać redukcję świadczenia odszkodowawczego może być jednak bierne oczekiwanie poszkodowanego na rozpoczęcie naprawy do czasu uznania przez ubezpieczyciela odpowiedzialności za szkodę, jeśli w toku likwidacji szkody zakres szkody został właściwie określony lub niezlecanie rozpoczęcia naprawy i oczekiwanie na przyjęcie świadczenia odszkodowawczego, gdy w okolicznościach danej sprawy nie było żadnych przeciwwskazań do rozpoczęcia usługi naprawy. W ciężar odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody nie będzie można zaliczyć okresu najmu będącego następstwem zachowania osób trzecich, np. czas najmu pojazdu zastępczego będącego skutkiem zwłoki naprawy w wykonaniu usługi naprawy lub przypadający na okres ponownej naprawy pojazdu wskutek poprzednio wadliwie wykonanej usług naprawczej.
Pełne informacje na temat refundacji przez ubezpieczyciela kosztów wynajmu samochodu znajdują się na stronie Rzecznika Ubezpieczonych.
Źródło: Rzecznik Ubezpieczonych
tb/