Odszkodowanie po śmierci osoby bliskiej

| [

]( http://www.kancelaria-eventum.com.pl/ ) |
| --- | Nie ulega wątpliwości, iż krzywda oraz szkoda po śmierci najbliższej osoby winny spotkać się z należytym zadośćuczynieniem i odszkodowaniem ze strony ubezpieczyciela sprawcy wypadku.

Zdając sobie sprawę jak trudne są to dla Państwa chwile oraz jaka jest dysproporcja sił w Państwa starciu z prawnikami ubezpieczycieli i całą biurokracją ubezpieczeniową, poniżej przestawiamy Państwu główne roszczenia oraz prawa w postępowaniu przed ubezpieczycielem o godne zadośćuczynienie, odszkodowanie oraz rentę po śmierci bliskiej osoby.

Czego można się domagać od ubezpieczyciela sprawcy wypadku?

Zasadnicze roszczenia, jakie przysługują z tytułu śmierci osoby najbliższej to:

1. Zadośćuczynienie za krzywdę po śmierci bliskiej osoby

Jest to jednorazowe świadczenie pieniężne, którego celem jest złagodzenie cierpień fizycznych oraz psychicznych najbliższych członków rodziny zmarłego. Mowa tu o szkodzie w postaci straty moralnej, czyli o wszelkich odczuciach samotności, smutku, depresji, utraty motywacji do przezwyciężania codziennych trudności oraz poczuciu krzywdy, jakie towarzyszy bliskim w następstwie tragicznej utraty poszkodowanego.

WAŻNE: Zgodnie z orzecznictwem sądów pojęcie „najbliższy członek rodziny” należy rozumieć szeroko i nie ograniczać go wyłącznie do więzów krwi. Podstawowym kryterium, które przesądza o zasadności przyznania zadośćuczynienia jest faktyczny stopień zażyłości oraz bliskości osobistej i gospodarczej, jaka zachodziła pomiędzy zmarłym a najbliższym członkiem rodziny, pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym, wspólne wychowywanie dzieci, a także negatywny wpływ straty osoby bliskiej na samopoczucie i zdrowie uprawnionego.

Definiując pojęcie rodziny należy mieć na względzie faktyczny układ stosunków rodzinnych, anie formalną kolejność pokrewieństwa. W rezultacie należy wskazać, iż w zależności od sytuacji faktycznej krąg osób uprawnionych do zadośćuczynienia może obejmować m.in.: małżonka, rodziców, dziadków, dzieci wspólne, wnuki, ale także dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, dzieci wychowywane w ramach rodziny zastępczej, rodzeństwo i innych krewnych oraz powinowatych (np. teść, teściowa, szwagier, szwagierka, bratowa), jak również konkubenta oraz jego krewnych.

Inne porady kancelarii Eventum: Quady - wszystko, co trzeba wiedzieć o czterokołowcach

Instytucja zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w następstwie śmierci osoby bliskiej co do zasady znajduje zastosowanie do wypadków, które miały miejsce począwszy od dnia 3 sierpnia 2008 r. (wejście w życie nowelizacji Kodeksu cywilnego wprowadzającej tego rodzaju zadośćuczynienie na nowo do polskiego systemu prawnego). W swojej karierze niejednokrotnie dochodziliśmy jednak zadośćuczynienia również w odniesieniu do wypadków, które wystąpiły przed ww. datą na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o zadośćuczynienie za naruszeniu dóbr osobistych, tj. w szczególności prawa do życia w pełnej rodzinie, godności oraz nietykalności rodziny, ochrony czci osoby zmarłej.

2. Stosowne odszkodowanie za śmierć bliskiej osoby

Stosowne odszkodowanie jest to świadczenie, które należy się uprawnionym jeżeli wskutek śmierci poszkodowanego nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej, w szczególności w wymiarze ekonomicznym. Jego ocena powinna być oparta na szczegółowej analizie sytuacji osoby uprawnionej po śmierci poszkodowanego (z uwzględnieniem wszystkich okoliczności jak np. trudności życiowe, spadek motywacji do pracy, młody wiek, pogorszenie stanu zdrowia, gorsze warunki wychowawcze) i na jej porównaniu z sytuacją, w jakiej znalazłby się uprawniony, gdyby śmierć osoby bliskiej nie nastąpiła. Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej obejmuje niekorzystne zmiany bezpośrednio w sytuacji materialnej najbliższych członków rodziny zmarłego, jak też zmiany w sferze dóbr niematerialnych, które rzutują na ich sytuację materialną. Jeśli negatywne emocje związane z wypadkiem i śmiercią poszkodowanego, takie jak ból, poczucie osamotnienia, krzywdy i zawiedzionych nadziei, wywołały chorobę lub osłabienie aktywności życiowej
uprawnionego, to bez szczegółowego dociekania konkretnych zdarzeń lub stopnia ich prawdopodobieństwa przyjmuje się, że pogorszyły one dotychczasową sytuację życiową osoby z najbliższego kręgu rodziny zmarłego.

Krąg osób uprawnionych do uzyskania stosowanego odszkodowania tożsamy jest z pojęciem osoby najbliższej wedle przepisów o zadośćuczynieniu.

WAŻNE: Stosowne odszkodowanie (podobnie jak zadośćuczynienie za doznaną krzywdę) jest roszczeniem samodzielnym, co oznacza, iż jeżeli jest kilka osób uprawnionych do odszkodowania (np. małżonek i czwórka dzieci), każda z nich ma własne, indywidualne roszczenie z tego tytułu, a wypłata odszkodowania realizowana jest na rzecz każdego z uprawnionych oddzielnie.

Inne porady kancelarii Eventum: Quady - wszystko, co trzeba wiedzieć o czterokołowcach

3. Zwrot kosztów leczenia i pogrzebu

Zwrot kosztów związanych z leczeniem i pogrzebem zmarłego poszkodowanego co do zasady należy się temu, kto faktycznie je poniósł. Odszkodowanie w tym zakresie obejmuje całokształt wydatków związanych z pogrzebem i pochówkiem poszkodowanego, tj. w szczególności:
• koszty zakupu trumny, zniczy, kwiatów oraz wieńców pogrzebowych,
• koszty zakupu ubrań dla zmarłego oraz odzieży żałobnej dla rodziny,
• opłatę za miejsce na cmentarzu,
• koszty nagrobka,
• opłaty związane z ceremonią pogrzebową, w tym również ofiarę za posługę kapłańską, • koszty stypy lub innej zwyczajowo przyjętej uroczystości.

W kontekście niniejszych roszczeń należy pamiętać, iż zawsze dobrze jest zachować wszelkie rachunki albo faktury VAT na udokumentowanie poniesionych kosztów.

Należy jednak zaznaczyć, iż nawet jeśli nie dysponujecie Państwo rachunkami, fakturami, to wystarczającym dowodem są Państwa zeznania na okoliczność poniesionych kosztów pogrzebu.

UWAGA: Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, zasiłek pogrzebowy nie podlega uwzględnieniu przy określaniu wysokości odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych. Oznacza to, iż zakłady ubezpieczeń wypłacając odszkodowanie osobom, które faktycznie poniosły koszty pogrzebu, nie mają prawa pomniejszać odszkodowania z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu o kwotę zasiłku pogrzebowego wypłacaną z ZUS.

4. Renta po śmierci osoby bliskiej

Zasadniczym celem renty odszkodowawczej przyznawanej po śmierci osoby bliskiej jest uzupełnienie dochodów osób uprawnionych po śmierci poszkodowanego, wobec których ciążyły na zmarłym określone zobowiązania.

Krąg osób uprawnionych z tego tytułu to:
• osoby, względem których ustawowo ciążył na zmarłym obowiązek alimentacyjny (na czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego) – renta obligatoryjna; Należy co do zasady zakwalifikować tutaj małżonka, dzieci, innych krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Inne porady kancelarii Eventum: Quady - wszystko, co trzeba wiedzieć o czterokołowcach

• inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, iż wymagają tego zasady współżycia społecznego – renta fakultatywna;

WAŻNE: Należy przyjąć, że chodzi tu o osoby pozostające faktycznie w bliskich stosunkach uczuciowych ze zmarłym, niezależnie od istnienia lub braku więzi rodzinnych (pokrewieństwa, powinowactwa) oraz niezależnie od płci. W szczególności do takich osób bliskich trzeba zaliczyć konkubenta, wychowanka, członków rodziny zastępczej, osobę, z którą zmarłego łączyły bliskie więzi przejawiające się we wspólnym, wieloletnim prowadzeniu gospodarstwa domowego, bliskiego przyjaciela.

WARTO WIEDZIEĆ: Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego:
• Prawo do renty ma również dziecko poczęte, lecz nieurodzone w chwili śmierci rodzica.
• O istnieniu obowiązku alimentacyjnego między małżonkami pozostającymi we wspólnym pożyciu nie przesądza okoliczność czy małżonek pozostały przy życiu pracuje zarobkowo.
• Nie ma znaczenia dla żądania renty faktyczne wykonywanie lub niewykonywanie obowiązku alimentacyjnego przez zmarłego, nie ma też znaczenia okoliczność faktycznego wykonywania tych potrzeb przez osoby trzecie (np. rodzinę zastępczą).

Wysokość renty powinna być dostosowana do potrzeb uprawnionego oraz mieścić się w granicach zarobkowych i majątkowych zmarłego. Co szczególnie istotne, przy wyliczaniu wysokości renty bierze się pod uwagę zarobki i inne dochody, jakie zmarły mógł uzyskiwać, a nie rzeczywiście przez niego osiągane.

Źródło: Eventum

Inne porady kancelarii Eventum: Quady - wszystko, co trzeba wiedzieć o czterokołowcach