Kiedy można odmówić poddania się badaniu alkomatem?
| [
]( http://www.kancelarie.krakow.pl ) |
| --- | "Piłeś? Nie jedź!" - to hasło, choć powszechnie znane, często nie odnosi zamierzonego efektu. Kierowcy nie zawsze wiedzą, co, gdzie, kiedy i w jakiej ilości wolno im spożyć, a co ważniejsze jak zachować się w sytuacji kontroli drogowej, gdy policjant zbliża ustnik alkomatu do ich twarzy.
Nie zawsze przestępstwo
W polskim prawie odpowiedzialność kierowcy uzależniona jest od przekroczenia norm zawartości alkoholu we krwi. Od 0,2 do 0,5 promila alkoholu we krwi to stan po użyciu alkoholu - kierowca popełnia wykroczenie zagrożone karą grzywny, albo karą ograniczenia wolności. Powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi to stan nietrzeźwości - kierowca popełnia przestępstwo zagrożone karą grzywny, ograniczenia lub pozbawienia wolności do 2 lat.
Dmuchać czy nie dmuchać?
Policja, jako podmiot czuwający nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu na drogach, może w każdym czasie żądać poddania się przez kierującego pojazdem badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu w organizmie lub środka działającego podobnie do alkoholu. Dotyczy to również innych osób, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem. Co do zasady kontrolowany przez policję winien poddać się badaniu - jeżeli nie za pomocą urządzenia elektronicznego, to przy zastosowaniu badania krwi lub moczu.
Czym sprawdzają?
Do urządzeń najczęściej stosowanych w badaniu stanu trzeźwości kierowców zalicza się: Alcomat, Alcotest 7110 lub podręczny Alcotest 7410 i Alkometr A 2.0. Coraz częstsze jest stosowanie w pierwszej kolejności badań przesiewowych wykonywanych przy pomocy urządzeń wskazujących ewentualną obecność alkoholu w wydychanym powietrzu bez konieczności korzystania z ustnika. Dopiero w sytuacji, gdy urządzenie to wskaże na obecność alkoholu, dokonuje się badania za pomocą wymagającego ustnika alkomatu, który wskazuje faktyczną ilość alkoholu w wydychanym powietrzu.
(fot. PAP/Darek Delmanowicz) A jeśli odmówię?
Funkcjonariusze policji mają prawo do kontroli trzeźwości w każdym przypadku, gdy zachodzi podejrzenie, że kierowca jest nietrzeźwy. Do pomiaru w żadnym wypadku nie jest potrzebna zgoda badanego. Odmówić poddania się takiemu badaniu można wyłącznie wówczas, gdy jest to powodowane stanem zdrowia, np. astmą. W sytuacji gdy badany odmawia bądź to samego poddania się badaniu, bądź pomimo wyrażonej zgody nie dmucha, funkcjonariusze policji mogą zabrać badanego, by dokonać laboratoryjnego badania krwi lub moczu. Kierowca zobowiązany jest się poddać tym czynnościom. Pamiętać przy tym należy, że stan nietrzeźwości może być dowodzony także na podstawie innych środków dowodowych, w tym dowodów z zeznań świadków czy z opinii biegłego.
Badanie laboratoryjne - alternatywa czy konieczność?
Odmawiając badania za pomocą alkomatu pamiętać należy, że kontrola stanu trzeźwości dokonana zostanie poprzez laboratoryjne badanie krwi lub moczu. Tak przygotowane wyniki są zwykle dużo bardziej precyzyjne, nierzadko wskazują wyniki wyższe niż badanie alkomatem, przede wszystkim zaś daleko trudniejszym jest podważenie wyników uzyskanych z badania laboratoryjnego. Pamiętać należy, że badanie alkomatem wskazuje obecność alkoholu w wydychanym powietrzu, badanie laboratoryjne - w organizmie badanego.
Inne porady Kancelarii Prawnej Adwokaci i Radcowie Prawni, www.kancelarie.krakow.pl: Co zrobić z założoną na koło blokadą?
(fot. PAP/Andrzej Zbraniecki) Jeśli badanie alkomatem przeprowadzono poza jednostką policji, np. w czasie kontroli drogowej, i stwierdzono u osoby badanej stan chociażby po użyciu alkoholu, policjant zobowiązany jest do niezwłocznego poinformowania radiowo lub telefonicznie o zaistniałym fakcie dyżurnego jednostki policji. Ten musi dokonać wpisu do książki wydarzeń. Fakt taki zostanie odnotowany niezwłocznie, co będzie również skutkowało podjęciem czynności w sprawie.
Nie tylko alkohol
Należy pamiętać, iż nie tylko faktyczne spożycie alkoholu powoduje wykazanie jego obecności w wydychanym powietrzu. Zimowy płyn do spryskiwaczy z zawartością alkoholu, płyn do płukania jamy ustnej, czy nadmiar owoców lub czekoladek z nadzieniem alkoholowym mogą stać się przyczyną niemiłej niespodzianki w czasie kontroli drogowej. W przypadku wykazania obecności alkoholu w wydychanym powietrzu powodowanego wskazanymi przyczynami kolejne badania, przeprowadzone po upływie 15 i 30 minut winny wskazywać już wynik zerowy. W sytuacji rzeczywistego spożycia alkoholu wynik wskazywany przez alkomat będzie się zmieniał w zależności od etapu przetwarzania w jakim znajduje się nasz organizm – faza wchłaniania, faza stężenia i faza eliminacji. W przypadku braku spożywania alkoholu pomiędzy badaniami kształt krzywej Widmarka, obrazującej proces zachodzący w organizmie po spożyciu alkoholu, pozostaje niezmienny.
Co dalej?
Wynik badania alkomatem może zostać podważony w sytuacji, gdy urządzenie nie posiada aktualnej kalibracji, bądź też badanie zostało przeprowadzone w sposób nieprawidłowy. W orzecznictwie wskazuje się, że wydruk przedstawiający wyniki badań przeprowadzonych alkomatem podlega ocenie, tak jak każdy inny dowód przeprowadzony w toku postępowania, co za tym idzie może także w toku postępowania zostać skutecznie podważony.
Gabriela Pawlus, Kancelaria Prawna Adwokaci i Radcowie Prawni, www.kancelarie.krakow.pl
Inne porady Kancelarii Prawnej Adwokaci i Radcowie Prawni, www.kancelarie.krakow.pl: Co zrobić z założoną na koło blokadą?