Bezpieczne skrzyżowania

Najbezpieczniejsze skrzyżowanie, to takie, na którym drogi... nie krzyżują się w jednym poziomie. Nie wszędzie możliwa jest przebudowa skrzyżowań na wielopoziomowe, ale drogowcy z Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad dożą do znaczącej poprawy bezpieczeństwa na skrzyżowaniach.

W 2011 roku około 15 procent ofiar śmiertelnych i 27 procent ciężko rannych to skutek wypadków na skrzyżowaniach dróg krajowych. Dlatego poprawa bezpieczeństwa na skrzyżowaniach jest jednym z priorytetów Narodowego Programu Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, którego celem jest wprowadzenie nowych standardów infrastruktury drogowej w Polsce. Projekt ten opiera się na dwóch podstawowych założeniach: że człowiek zawsze może popełnić błąd oraz że inżynieria, technologia, nadzór, ratownictwo i edukacja mają na celu skutki tego błędu zminimalizować.

Przegląd dróg

Na polskich drogach istnieje wiele typów skrzyżowań, od najprostszych, po skomplikowane z wyznaczonymi lewo- i prawoskrętami, wyspami oddzielającymi pasy ruchu i wyspami zlokalizowanymi pośrodku skrzyżowania. Wiele z nich jest dla kierowców trudnych do rozszyfrowania, a przecinające się pasy ruchu czynią je niebezpiecznymi. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad prowadzi audyt bezpieczeństwa ruchu drogowego począwszy od dróg projektowanych, poprzez kontrole w trakcie budowy, aż po trasy już oddanych do użytku. Audyty mają na celu wprowadzenie zmian, które ułatwią kierowcom poruszanie się po drogach, a także zwiększą bezpieczeństwo ruchu, w tym bezpieczeństwo na skrzyżowaniach.

Po pierwsze - ronda

Jakie skrzyżowania jednopoziomowe są więc najbezpieczniejsze? Zdecydowanie ronda, szczególnie te jednopasmowe. Są to najbezpieczniejsze jednopoziomowe rozwiązanie dla krzyżujących się dróg. Ich główną zaletą jest mniejsza liczba punktów kolizji oraz spowolnienie ruchu pojazdów dojeżdżających do ronda, a co za tym idzie, zminimalizowanie ryzyka kolizji lub wypadku w obszarze skrzyżowania. Wjeżdżając na rondo kierowcy mogą skoncentrować się na jednym kierunku (jadący po rondzie zawsze nadjeżdżają z lewej) Na rondach, kierujący mają również znacznie lepszą widoczność nadjeżdżających samochodów.

Bardzo ciekawym przykładem skrzyżowania z ruchem okrężnym jest rondo turbinowe, którego pasy ruchu pasa wewnętrznego i zewnętrznego prowadzą tak, że w żadnym miejscu się nie przecinają. Pojazdy są kierowane z odpowiednich pasów ruchu na wyloty ronda, a kierowcy muszą ustąpić pierwszeństwa jedynie przy wjeździe na rondo. W przeciwieństwie do zwykłego ronda nie ma więc możliwości zmiany pasa ruchu. Takiego rodzaju rondo z powodzeniem funkcjonuje m.in. w miejscowości Prądy w woj. opolskim, na drodze krajowej nr 46, przy zjeździe z autostrady A4.

Po drugie – sygnalizacja świetlna

Nie wszędzie jednak można budować ronda. Nawet te najmniejsze wymagają sporo przestrzeni wokół skrzyżowania. Dużo mniej przestrzeni wymaga sygnalizacja świetlna. Sygnalizacja skutecznie pływa na zmniejszenie liczby kolizji. Sygnalizacja może przy tym sterować ruchem w różnych kierunkach na skrzyżowaniu, np. poprzez oddzielne sygnalizatory dla lewoskrętów, co znacząco podnosi bezpieczeństwo, bo skręt w lewo na skrzyżowaniu należy do najbardziej kolizjogennych manewrów w obrębie skrzyżowania.

Po trzecie - łatwe skrzyżowania

Do stosowanych rozwiązań inżynieryjnych poprawiających bezpieczeństwo należy przebudowa skrzyżowań tak, żeby kierowca miał na nich jak najlepszą widoczność i mógł łatwo ocenić w jaki sposób na nie wjechać. Skrzyżowania mają mieć mniejszą liczbę punktów kolizji poprzez przekształcenie skrzyżowania do formy o mniejszej liczbie wlotów, kanalizację ruchu i możliwe prostopadłe krzyżowanie się torów przejazdu przez skrzyżowanie. Duże znaczenie będzie przykładane do wytyczenia lewoskrętów, także tam, gdzie nie ma sygnalizacji świetlnej. Jeśli na drodze występuje wiele skrzyżowań ze skrętem w lewo wyznaczane powinny być tak zwane pasy wielofunkcyjne. Pas wielofunkcyjny znajduje się pośrodku drogi, a skręcając w lewo można się na nim zatrzymać i poczekać bezpiecznie, aż droga będzie wolna. Tak samo skorzystać z niego mogą kierowcy włączający się do ruchu chcący skręcić w lewo. Mogą wówczas pokonać jeden z pasów i na centralnym wielofunkcyjnym poczekać, aż przejadą pojazdy podążające w drugą stronę. Pas taki będzie
stosowany w miejscach, gdzie jest wiele punktów zjazdu z drogi głównej (np. posesje).