Na polski rynek trafiło wiele samochodów z silnikami Diesla starszej generacji, które mają ogromne przebiegi. Nic więc dziwnego, że szybko zaczynają szwankować i odmawiać właścicielowi posłuszeństwa. Jednakże wiele jednostek jest, mimo znacznego przebiegu, w doskonałej formie technicznej. Gdy taki motor nagle zacznie słabnąć, wcale nie oznacza to początku śmierci technicznej.
(fot. zdjęcie producenta) Jeżeli silnik pracował bardzo dobrze, nagle zaczął tracić moc, a mechanik do którego podjechaliśmy po fachowym spojrzeniu pod maskę zawyrokuje: silnik się kończy i trzeba wykonać generalny remont, lub wstawić nowy, nie wpadajmy w panikę. Aby stwierdzić faktyczne uszkodzenie silnika Diesla trzeba przede wszystkim skontrolować ciśnienie sprężania.
Przyczyn wyraźnego obniżenia wskaźników pracy silnika, przy jednoczesnym stwierdzeniu dobrego stanu technicznego silnika może być kilka. Najważniejsze z nich, to zużycie zespołów precyzyjnych pompy wtryskowej, niewłaściwa regulacja pompy wtryskowej lub regulatora prędkości obrotowej, zły kąt wyprzedzenia tłoczenia, zużycie lub uszkodzenie rozpylaczy lub niedostateczna ilość paliwa podawana przez układ tłoczenia.
(fot. zdjęcie producenta) O ile sprawdzenie i ustawienie pompy wtryskowej wymaga przyrządów i doświadczenia, nie polecamy zatem jechać do pierwszego z brzegu mechanika, o tyle dwa ostatnie punkty jesteśmy w stanie zaobserwować sami. W przypadku uszkodzenia rozpylaczy, paliwo nie będzie do cylindra wprowadzane jako rozpylona mgiełka, ale zostanie wtryśnięte. W efekcie nie nastąpi jego dokładne spalenie, silnik będzie miał mniejszą moc, a wydobywające się z rury wydechowej spaliny będą miały czarny kolor.
W przypadku doprowadzenia niedostatecznej ilości paliwa do wtryskiwaczy, będziemy mieli zaś efekt normalnej pracy na biegu jałowym i pod niewielkim obciążeniem, ale brak przyspieszenia podczas gwałtownego naciśnięcia na pedał przyspieszenia. Zazwyczaj zjawisko takie jest spowodowane zabrudzeniem filtra paliwa, niedostatecznym wydatkiem pompy zasilającej lub zapowietrzeniem układu podającego paliwo.
O ile sami możemy zdiagnozować niewłaściwą pracę wtryskiwaczy, czy niedostateczną ilość paliwa dopływającego do filtra, to jedynym elementem który samodzielnie możemy w dieslu naprawić, jest właśnie poprawa zasilania pompy wtryskowej w paliwo. Oczywiście nie chodzi o sprawdzenie wydajności pompy zasilającej (gdyż także ją musi sprawdzić mechanik), ale o wymianę filtra paliwa.
(fot. zdjęcie producenta) Idea oczyszczania paliwa ma na celu wyeliminowanie nieczystości z paliwa doprowadzanego do wtryskiwaczy. Ponieważ rozpylacz będący najbardziej precyzyjną częścią wtryskiwacza ma otworki o średnicy 200 µm jakiekolwiek zabrudzenia paliwa przepływające przez te otwory rozkalibrują je, przez co wtryskiwacz zostanie zniszczony.
Zapobiec temu ma właśnie filtr paliwa. Jest on zbudowany z wielu kanalików, którymi przepływa paliwo i ewentualne brudy osadzają się na ich ściankach. W ten sposób średnica kanalików stale się zmniejsza i w pewnym momencie wiele z nich nie przepuszcza paliwa. Tym samym w chwili gdy potrzebujemy mało paliwa (bieg jałowy, lub minimalne obciążenie) silnik pracuje normalnie, ale gdy dodamy gazu, do silnika wtryśnięta musi być duża dawka paliwa i niestety przez filtr nie popłynie tyle paliwa ile potrzeba.
Aby tego uniknąć należy co pewien czas wymieniać filtr paliwa na nowy. Nie jest to element drogi, a jego zabudowa w miejscu dostępnym po otwarciu maski i montaż w postaci założenia trzech przewodów, nie powinna nikomu sprawić trudności. Jest to szczególnie ważne w zimie gdyż niedogodnością diesla jest zamarzanie paliwa. Polega ono na wytrącaniu się z oleju napędowego parafiny, która osadza się w kanalikach filtra paliwa, blokując przepływ. Aby tego uniknąć należy stosować olej napędowy o obniżonej temperaturze zamarzania (tzw. zimowy) i specjalne dodatki uszlachetniające do paliwa.
(fot. zdjęcie producenta) Ważnym środkiem zapobiegawczym jest jednak wymiana przed zimą filtra paliwa. Jak wspomniano kanaliki podczas eksploatacji ulegają zabrudzeniu, a ich średnica zmniejsza się i wykrystalizowane kryształki parafiny mogą zaczopować zabrudzony filtr. Tym samym będziemy mieli możliwość aby silnik pracował na wolnych obrotach, ale przy dodaniu gazu zacznie się dusić.
Tak więc warto zadbać o wymianę filtra, a w razie nagłego spadku mocy i niedomagania silnika, podjechać do mechanika zajmującego się silnikami Diesel. Pamiętajmy, że ropniak nawet w starszej wersji, to skomplikowany układ i tylko fachowiec może go poprawnie zdiagnozować i naprawić. Przyjazd do mechanika specjalizującego się w naprawach zawieszeń i wymianie części, jest podobny jakbyśmy w czasie choroby udali się do felczera.
Bogusław Korzeniowski