Wszystko co chcielibyście wiedzieć o maluchu... - wrzesień 2000

Wszystko co chcielibyście wiedzieć o maluchu..., wrzesień 2000, Magdalena Kieliszek

Podobno maluch jest tak bezpieczny jak Volvo. Strefa zgniotu też kończy się na silniku.

Kawałów o maluchu nie da się policzyć. Kiedy pod koniec lat siedemdziesiątych Fabryka Samochodów Małolitrażowych ogłosiła konkurs na dowcipy o sympatycznym samochodzie, przyszło około 4 tysięcy listów. Od tamtego czasu wymyślono ich z pewnością znacznie więcej. A całemu temu zamieszaniu winien jest jeden mały samochód, który produkowano w Polsce przez prawie trzydzieści lat.

Wszystko zaczęło się na początku lat siedemdziesiątych. Wtedy podpisano umowę między Fiat SA a PZH PM Polmot - jak napisano w dokumencie - O współpracy technicznej i licencyjnej. Umowa przewidywała uruchomienie w Polsce produkcji samochodu małolitrażowego "Polski Fiat 126p" o identycznych właściwościach technicznych jak włoski model 126, którego produkcja w fiatowskich zakładach w Cassino miała ruszyć w drugim półroczu 1972 roku. Umowa przewidywała, że wydatki dewizowe na zakup maszyn, oprzyrządowania, części i podzespołów do czasu wyprodukowania ich w Polsce, zostaną spłacone eksportem FSM.

Nadszedł czas na prezentację małego fiata. Po raz pierwszy pokazano go na salonie samochodowym w Turynie w październiku 1972 roku. Prawie jednocześnie samochód zaprezentowano na warszawskim Palcu Defilad.

Oficjalnie Fabryka Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej powstała w styczniu 1972 roku, a pierwszy "maluch" zjechał z taśmy produkcyjnej 6 czerwca 1973 roku. Kilkanaście dni później podczas święta Trybuny Robotniczej wylosowano na Stadionie Śląskim pięć Fiatów 126 p. Były to pierwsze samochody, które trafiły do rąk prywatnych właścicieli.

Przeciętny śmiertelnik nie miał raczej szans na kupienie wtedy malucha. Cena auta została ustalona na 69 tys. zł, a średnia pensja wynosiła 3-4 tys. zł. Mimo to na malucha chętnych nie brakowało. Codziennie na przedpłaty zapisywało się około 1600 osób. Cena malucha była wysoka, ale jeszcze drożej kosztowały one na giełdach. Pierwsze Fiaty 126p sprzedawano tam po 110 tys. zł. W 1973 roku Fabryka Samochodów małolitrażowych zmontowała 1500 sztuk, natomiast w 1974 roku z taśm zjechało 10 tysięcy małych fiatów. Produkcja wzrosła po uruchomieniu fabryki w Tychach we wrześniu 1975 roku. Rok później fabrykę opuściło 80 tysięcy aut. Milionowego malucha wyprodukowano w 1980 roku.

Maluch brał udział w 43 Rajdzie Monte Carlo w 1975 roku. Nie uczestniczył jednak w konkursie. Sobiesław Zasada i Longin Bielak testowali wtedy olej Selectol Special. W tym samym roku poczciwy mały fiat pojawił się na trasie Rajdu Polski. W kraju stworzono specjalnie dla Fiatów 126p odrębną klasę, tzw. Markową. Był to najtańszy samochód umożliwiający uprawianie sportów motorowych. W fabrycznym zespole startowali: Wiesław Cygan, Mirosław Ficoń, Robert Herba i Janusz Szerla.

Pierwsza modernizacja malucha nastąpiła w 1976 roku. Pojemność silnika zwiększono wtedy do 650 cm3, zmieniono instalację elektryczną i wprowadzono alternator. Po raz kolejny postanowiono zmodernizować malucha w 1983 roku. Zmiany które wtedy przeprowadzono miały nie tylko charakter kosmetyczny. Dostosowano też auto do przepisów homologacyjnych EWG. Przez dalsze jedenaście lat mały fiat prawie wcale się nie zmienił. W 1987 roku uruchomiono wprawdzie produkcję nowego modelu BIS, jako przejściowego przed wprowadzeniem nowego auta, ale klasyczny model pozostawał taki sam. Dopiero we wrześniu 1994 roku na ulicach pojawił się nowy Fiat 126 el, a w grudniu 1996 roku wypuszczono model elx z katalizatorem. Z dróg znika powoli jeden z najsympatyczniejszych polskich samochodów Fiat 126. 22 września br. po prawie trzydziestu latach definitywnie zakończono jego produkcję. W samo południe z linii produkcyjnej bielskiego zakładu Fiat Auto
Poland zjechał ostatni Fiat 126 Maluch z limitowanej serii 1000 sztuk o nazwie "Happy End" w kolorze żółtym. Samochód ten trafi do Muzeum Fiata w Turynie. W sumie w latach 1973-2000 w zakładach w Bielsku-Białej i Tychach wyprodukowano 3 318 674 sztuk Fiatów 126. Z tego na eksport w latach 1975-92 trafiło 897 316 tych samochodów. We Włoszech w latach 1972-1980 wyprodukowano 1 352 912 Fiatów 126.