Rozdział 2. Szkolenie i egzaminowanie

Rozdział 2

Szkolenie i egzaminowanie

Art. 101.

• Osoba ubiegająca się o uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym albo tramwajem może rozpocząć szkolenie najwcześniej 3 miesiące przed osiągnięciem wieku wymaganego do uzyskania prawa jazdy albo pozwolenia, a jeżeli osobą tą jest uczeń szkoły, której program nauczania obejmuje szkolenie osób ubiegających się o prawo jazdy, okres ten wynosi 12 miesięcy.

Art. 102.

• 1. Szkolenie osoby ubiegającej się o wydanie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym albo tram- wajem jest prowadzone: o 1) w formie kursu – w ośrodku szkolenia kierowców; o 2) w formie zajęć szkolnych dla uczniów – przez szkołę, w której programie nauczania jest przewidziane uzyskanie umiejętności kierowania pojazdem silnikowym.
  2. 1. Ośrodek szkolenia kierowców może być prowadzony przez:

1. 1) przedsiębiorcę;
2. 2) jednostkę wojskową – w zakresie szkolenia żołnierzy na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
3. 3) jednostkę resortu spraw wewnętrznych – w zakresie szkolenia osób na potrzeby resortu. Art. 103.

1. 1. Działalność gospodarcza w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców.
2. 1. Ośrodek szkolenia kierowców może prowadzić przedsiębiorca:

• 1) który posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• 2) w stosunku do którego nie została otwarta likwidacja lub nie ogłoszono upadłości;
• 3) który nie był prawomocnie skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub przestępstwo przeciwko dokumentom – dotyczy osoby fizycznej lub członków organów osoby prawnej;
• 4) który posiada warunki lokalowe, wyposażenie dydaktyczne, plac do wykonywania manewrów oraz co najmniej jeden pojazd przystosowany do nauki jazdy;
• 5) który gwarantuje przeprowadzenie szkolenia zgodnie z jego szczegółowymi warunkami;
• 6) który zatrudnia co najmniej jednego instruktora lub sam jest instruktorem.

1. 1. Organem właściwym do prowadzenia rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców jest starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności objętej wpisem.
2. 1. W przypadku gdy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, w jednostkach organizacyjnych położonych na obszarze różnych powiatów, jest obowiązany uzyskać wpis w odrębnych właściwych rejestrach na każdą z tych jednostek.
3. 1. Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców jest dokonywany na wniosek przedsiębiorcy zawierający następujące dane:

• 1) firmę przedsiębiorcy;
• 2) numer w rejestrze przedsiębiorców albo ewidencji działalności gospodarczej oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP) ;
• 3) adres zamieszkania lub siedziby przedsiębiorcy;
• 4) adres ośrodka szkolenia kierowców;
• 5) zakres prowadzonego szkolenia;
• 6) imiona i nazwiska instruktorów wraz z numerami ich uprawnień.

1. 1. Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa oświadczenie następującej treści:
2. „Oświadczam, że:

• 1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców są kompletne i zgodne z prawdą;
• 2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.”.

1. 1. Oświadczenie powinno również zawierać:

• 1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres albo adres zamieszkania;
• 2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;
• 3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

1. 1. W rejestrze przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców umieszcza się dane, o których mowa w ust. 5, z wyjątkiem adresu zamieszkania, jeżeli jest on inny niż adres siedziby.
2. 1. Jednostka wojskowa lub jednostka resortu spraw wewnętrznych mogą prowadzić szkolenie w zakresie wskazanym odpowiednio w art. 102 ust. 2 pkt 2 i 3, po spełnieniu wymagań, o których mowa w ust. 2 pkt 4.
3. 1. Szkoła może prowadzić szkolenie, o którym mowa w art. 102 ust. 1 pkt 2, po spełnieniu wymagań, o których mowa w ust. 2 pkt 4.

Art. 103a.

• (uchylony).

Art. 104.

• 1. Starosta wydaje decyzję o zakazie prowadzenia przez przedsiębiorcę ośrodka szkolenia kierowców, skreś- lając przedsiębiorcę z rejestru działalności regulowanej, jeżeli przedsiębiorca: o 1) złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 103 ust. 6, niezgodne ze stanem faktycznym; o 2) nie usunął naruszeń warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców w wyznaczonym przez starostę terminie; o 3) rażąco naruszył warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców.
  2. 1. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców jest: o 1) szkolenie niezgodnie z obowiązującym programem szkolenia; o 2) wydanie niezgodnie ze stanem faktycznym zaświadczenia o ukończeniu szkolenia.
  3. 1. W przypadku wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców, ponowny wpis do rejestru działalności regulowanej w tym zakresie może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych w art. 72 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 105.

• 1. Szkolenie osoby ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym albo tramwajem jest prowadzone przez instruktora, z zastrzeżeniem ust. 3.
  2. 1. Instruktorem jest osoba, która: o 1) ma co najmniej wykształcenie średnie; o 2) posiada, przez okres co najmniej 3 lat, uprawnienie do kierowania pojazdami rodzaju objętego szkoleniem; o 3) przedstawiła orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem; o 4) ukończyła kurs kwalifikacyjny; o 5) zdała egzamin przed komisją powołaną przez wojewodę; o 6) nie była karana wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym; o 7) została wpisana do ewidencji instruktorów.
  3. 1. Szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy jest prowadzone przez osobę, która spełnia warunki określone w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Art. 106.

• 1. Starosta dokonuje wpisu osoby do ewidencji instruktorów, jeżeli spełnia ona warunki określone w art. 105 ust. 2 pkt 1–6, i wydaje jej legitymację instruktora na okres wynikający z terminów badań, o których mowa w art. 122 ust. 2.
  2. 1. Instruktor podlega kontrolnym badaniom lekarskim i badaniom psychologicznym, o których mowa w art. 122 ust. 2 i art. 124 ust. 2.
  3. 1. Instruktor jest obowiązany posiadać w czasie szkolenia legitymację instruktora i okazywać ją na żądanie.

Art. 107.

• 1. Starosta skreśla instruktora z ewidencji, jeżeli instruktor: o 1) nie spełnia warunków określonych w art. 105 ust. 2 pkt 1–6; o 2) nie przedstawił orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem lub orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem; o 3) nie zdał egzaminu, o którym mowa w art. 108 ust. 2 pkt 2291), w wyznaczonym terminie; o 4) dopuścił się rażącego naruszenia przepisów w zakresie szkolenia.
  2. 1. W przypadku skreślenia instruktora z ewidencji z przyczyny określonej w ust. 1 pkt 4, ponowny wpis do ewidencji nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o skreśleniu stała się ostateczna.

Art. 108.

• 1. Nadzór nad szkoleniem sprawują: o 1) starosta – w zakresie szkolenia prowadzonego przez przedsiębiorcę; o 2) odpowiedni organ podległy Ministrowi Obrony Narodowej właściwy w sprawach transportu i ruchu wojsk – w zakresie szkolenia prowadzonego przez jednostkę wojskową; o 3) odpowiedni organ resortu spraw wewnętrznych – w zakresie szkolenia prowadzonego przez jednostkę tego resortu; o 4) organ właściwy do wykonywania nadzoru pedagogicznego – w zakresie szkolenia prowadzonego przez szkołę.
  2. 1. Organ sprawujący nadzór może w szczególności: o 1) kontrolować dokumentację i działalność związaną ze szkoleniem; o 2) wyznaczyć termin usunięcia naruszeń warunków wykonywania działalności.
  3. 1. W przypadku uzasadnionych wątpliwości co do wiedzy i umiejętności instruktora, starosta może skierować go na egzamin, o którym mowa w art. 105 ust. 2 pkt 5: o 1) z urzędu; o 2) na wniosek organu sprawującego nadzór, o którym mowa w ust. 1 pkt 2–4.

Art. 109.

1. 1. Egzamin państwowy sprawdzający kwalifikacje osoby ubiegającej się o uprawnienie do kierowania pojazdem oraz osoby, o której mowa w art. 114, przeprowadza egzaminator zatrudniony przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego:

• 1) na podstawie umowy o pracę – w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy;
• 2) na podstawie umowy zlecenia – w zakresie pozwolenia do kierowania tramwajem.

1. 1. Egzamin państwowy jest organizowany w:

• 1) wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego – w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy;
• 2) przedsiębiorstwie komunikacji publicznej, upoważnionym przez starostę – w zakresie pozwolenia do kierowania tramwajem. o 3. Egzamin państwowy w zakresie wszystkich kategorii prawa jazdy jest przeprowadzany w mieście wojewódzkim lub w zależności od potrzeb w mieście na prawach powiatu, albo w mieście, w którym do dnia 31 grudnia 1998 r. funkcjonował wojewódzki ośrodek ruchu drogowego. o 4. Sprawdzenia kwalifikacji osoby ubiegającej się o kartę rowerową lub motorowerową dokonują:
  • 1) nauczyciel wychowania komunikacyjnego uprawniony przez dyrektora szkoły;
  • 2) policjant posiadający specjalistyczne przeszkolenie z zakresu ruchu drogowego;
  • 3) egzaminator. Art. 110.

• 1. Egzaminatorem może być osoba, która: o 1) (uchylony); o 2) posiada wykształcenie wyższe; o 3) posiada prawo jazdy kategorii B przez okres co najmniej 6 lat oraz uprawnienie do kierowania pojazdami rodzaju objętego egzaminowaniem przez okres co najmniej 1 roku; o 4) przedstawiła orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem oraz orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem; o 5) nie była karana wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym; o 6) ukończyła kurs kwalifikacyjny w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego; o 7) uczestniczyła w 7 egzaminach państwowych w charakterze obserwatora oraz przeprowadziła co najmniej 3 takie egzaminy pod kierunkiem egzaminatora wyznaczonego przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego i uzyskała pozytywną opinię; o 8) zdała egzamin przed komisją weryfikacyjną powołaną przez:
     • a) ministra właściwego do spraw transportu – w zakresie sprawdzania kwalifikacji na wszystkie kategorie prawa jazdy, z wyjątkiem kategorii T,
     • b) starostę – w zakresie sprawdzania kwalifikacji na prawo jazdy kategorii T lub pozwolenie do kierowania tramwajem; o 9) daje rękojmię należytego wykonywania swoich obowiązków; o 10) została wpisana do ewidencji egzaminatorów prowadzonej przez marszałka województwa.
• 1. Wymagań, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 6 i 7, nie stosuje się do egzaminatora osoby ubiegającej się o prawo jazdy kategorii T lub o pozwolenie do kierowania tramwajem.

Art. 110a.

• 1. Egzaminator zobowiązany jest do: o 1) rzetelnego i bezstronnego wykonywania powierzonych zadań; o 2) rozwijania wiedzy zawodowej i podnoszenia kwalifikacji; o 3) godnego zachowania w czasie wykonywania obowiązków.
  2. 1. Egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego nie może jednocześnie prowadzić szkoleń dla kandydatów na kierowców, szkoły nauki jazdy ani być jej właścicielem lub współwłaścicielem.
  3. 1. Egzaminator w czasie wykonywania obowiązków zawodowych podlega ochronie przysługującej funkcjonariuszowi publicznemu.

Art. 111.

• 1. Marszałek województwa dokonuje wpisu osoby do ewidencji egzaminatorów, jeżeli spełnia ona warunki określone w art. 110 ust. 1 pkt 2–9.
  2. 1. Dyrektor wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego wydaje na okres wynikający z terminów badań, o których mowa w art. 122 ust. 2 i art. 124 ust. 2, legitymację egzaminatora osobie, o której mowa w ust. 1, zatrudnionej w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego.
  3. 1. Egzaminator podlega kontrolnym badaniom lekarskim i badaniom psychologicznym, o których mowa w art. 122 ust. 2 i art. 124 ust. 2.
  4. 1. Egzaminator zatrudniony w wojewódzkim ośrodku ruchu drogowego podlega corocznie szkoleniu organizowanemu przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.
  5. 1. Egzaminator jest obowiązany posiadać w czasie prowadzenia egzaminów legitymację egzaminatora oraz okazywać ją na żądanie.

Art. 112.

• 1. Nadzór nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych sprawuje marszałek województwa.
  2. 1. Organ sprawujący nadzór może w szczególności: o 1) kontrolować dokumentację i działalność związaną z egzaminowaniem; o 2) przerwać lub unieważnić egzamin państwowy prowadzony niezgodnie z przepisami; o 3) w razie stwierdzenia rażących uchybień zawiesić działalność odpowiedniej jednostki w zakresie prowadzenia egzaminów państwowych – do czasu usunięcia uchybień; o 4) w uzasadnionych przypadkach skierować egzaminatora na egzamin, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8.

Art. 113.

• 1. Marszałek województwa skreśla egzaminatora z ewidencji, jeżeli: o 1) nie spełnia warunków określonych w art. 110 ust. 1 pkt 2–9; o 2) nie odbył okresowego szkolenia; o 3) nie przedstawił orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem lub orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem; o 4) nie zdał egzaminu, o którym mowa w art. 110 ust. 1 pkt 8, w wyznaczonym terminie; o 5) naruszył zasady egzaminowania.
  2. 1. W przypadku skreślenia egzaminatora z ewidencji z przyczyny określonej w ust. 1 pkt 5, ponowny wpis do ewidencji nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 2 lat od dnia, w którym decyzja o skreśleniu stała się ostateczna.

Art. 114.

• 1. Kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji podlega: o 1) osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem, skierowana decyzją starosty: + a) w razie uzasadnionych zastrzeżeń co do jej kwalifikacji, + b) na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji, w razie przekroczenia 24 punktów otrzymanych na podstawie art. 130 ust. 1; o 2) osoba ubiegająca się o: + a) przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego na okres przekraczający 1 rok lub w związku z utratą kwalifikacji, + b) zwrot zatrzymanego prawa jazdy lub pozwolenia do kierowania tramwajem, którego była pozbawiona na okres przekraczający 1 rok.
  2. 1. W stosunku do osób, o których mowa w art. 97 ust. 3, decyzję o skierowaniu na kontrolne sprawdzenie kwalifikacji, w przypadkach określonych w ust. 1 pkt 1, wydaje marszałek województwa mazowieckiego.
  3. 1. W przypadkach określonych w ust. 1 pkt 2 dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje się po zdaniu, przez osobę ubiegającą się o jego wydanie, odpowiedniego do rodzaju uprawnienia egzaminu państwowego sprawdzającego kwalifikacje.

Art. 115.

• 1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając konieczność właściwego przygotowania osób ubiegających się o wydanie uprawnień do kierowania pojazdami oraz zapewnienie obiektywnego sprawdzenia ich kwalifikacji, określi, w drodze rozporządzenia: o 1) wymagania w stosunku do podmiotów prowadzących szkolenie w zakresie wyposażenia dydaktycznego, warunków lokalowych, placu manewrowego, pojazdów przeznaczonych do szkolenia; o 2) wymagania w stosunku do podmiotów prowadzących egzaminy państwowe w zakresie wyposażenia, warunków lokalowych, placu manewrowego i pojazdów przeznaczonych do egzaminowania; o 3) program szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi, tramwajami oraz kandydatów na instruktorów i egzaminatorów; o 4) warunki i tryb: + a) uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami silnikowymi i tramwajami, szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o te uprawnienia lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji oraz wzory dokumentów z tym związanych, + b) szkolenia i egzaminowania kandydatów na instruktorów i egzaminatorów, pracy komisji egzaminacyjnych oraz wzory dokumentów z tym związanych; o 5) wzór wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego wpis przedsiębiorcy do tego rejestru.
  2. 1. Minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając koszty związane z prowadzeniem egzaminów sprawdzających kwalifikacje oraz koszty związane z wydawaniem dokumentów, określi, w drodze rozporządzenia: o 1) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji kandydatów na instruktorów i instruktorów oraz wysokość wynagrodzenia członków komisji sprawdzających ich kwalifikacje; o 2) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegających się o wydanie uprawnienia do kierowania pojazdami lub podlegających sprawdzeniu kwalifikacji; o 3) wysokość stawek wynagrodzenia egzaminatorów zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia; o 4) wysokość opłat za wydanie prawa jazdy, pozwolenia do kierowania tramwajem, legitymacji instruktora i egzaminatora; o 5) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji kandydatów na egzaminatorów i egzaminatorów oraz wysokość wynagrodzenia członków komisji sprawdzających ich kwalifikacje.