Przez zmiany dot. OFE zabraknie pieniędzy na drogi?
*Wprowadzenie zakazu inwestowania przez OFE w obligacje gwarantowane przez Skarb Państwa może spowodować, że zabraknie finansowania inwestycji drogowych planowanych do uruchomienia w perspektywie finansowej UE 2014-2020 - ostrzega resort transportu. *
Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oceniło opublikowany na początku października przez resort pracy projekt, który został poddany konsultacjom społecznym i międzyresortowym. Resort zwrócił uwagę, że w projekcie tym planowane jest m.in. zakazanie OFE nabywania obligacji emitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego na zasadach określonych w ustawie o autostradach płatnych i o Krajowym Funduszu Drogowym (jeżeli są gwarantowane przez Skarb Państwa). Tymczasem KFD finansuje wszystkie inwestycje ujęte w programach drogowych - wydatki z tego tytułu sięgały nawet ponad 20 mld zł rocznie.
Aby zapewnić tak znaczącą kwotę BGK emitował na rzecz KFD tzw. obligacje infrastrukturalne. Znaczną ich część obejmowały OFE. Na przykład na koniec II kwartału 2013 r. łączna wartość obligacji infrastrukturalnych wyemitowanych przez BGK wyniosła 24,6 mld zł, a wartość papierów w portfelach OFE sięgnęła 17,9 mld zł, czyli 73 proc. "Wprowadzenie zakazu nabywania przez OFE obligacji gwarantowanych przez Skarb Państwa (a takimi są obligacje infrastrukturalne KFD) może doprowadzić do braku płynności Funduszu i braku zapewnienia finansowania na realizację inwestycji planowanych do uruchomienia w perspektywie finansowej UE 2014-2020" - ostrzegło ministerstwo transportu.
Według ministerstwa planowane zmiany mogą mieć istotne negatywne znaczenie dla KFD już w przyszłym roku. "Środki na spłatę starego zadłużenia mogą pochodzić jedynie z emisji nowych obligacji (...). W przypadku braku zakupu ich przez fundusze emerytalne istnieje zagrożenie braku popytu na nie, co w konsekwencji może doprowadzić do uruchomienia gwarancji Skarbu Państwa z uwagi na brak możliwości spłaty zadłużenia (w szczególności, jeśli chodzi ok. 7 mld zł ulokowanych w obligacjach)" - zwróciło uwagę ministerstwo. Z informacji podatnych przez MTBiGM wynika, że w 2014 r. na rzecz KFD mają być wyemitowane obligacje warte 8 mld zł.
Ministerstwo proponuje w opinii, by ograniczyć zakaz nabywania obligacji przez OFE tylko do obligacji emitowanych przez Skarb Państwa, z wyłączeniem obligacji gwarantowanych przez państwo. Resort zaznaczył ponadto, że jeżeli OFE będą lokować aktywa w obligacje niegwarantowane przez Skarb Państwa, to oprocentowanie takich obligacji - ze względu na zwiększone ryzyko - będzie musiało być znacznie wyższe. Przełoży się to na wzrost wydatków KFD. Resort zauważa też, że zmiany mogą przyczynić się do ograniczenia środków, którymi będą dysponować OFE, co w praktyce przełoży się na możliwości inwestycyjne OFE, a w efekcie na zmniejszenie popytu na obligacje infrastrukturalne BGK.
Opublikowany na początku października przez resort pracy projekt przewiduje, że od 1 kwietnia 2014 r. przyszli emeryci będą mogli wybierać, czy chcą, by 2,92 proc. pensji, jako część składki emerytalnej nadal trafiało do OFE, czy też do ZUS na specjalne subkonto. Decyzja o wyborze OFE lub ZUS nie będzie ostateczna. Projekt przewiduje zakaz emisji i publikacji reklam dotyczących OFE. Zaproponowano też rozszerzenie prawa do dziedziczenia oszczędności zgromadzonych w drugim filarze. Pieniądze na subkontach w ZUS będą mogły być dziedziczone do trzech lat po przejściu na emeryturę ubezpieczonego.
Wprowadzona ma być zryczałtowana stawka podatkowa dla wypłat z Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego, która wyniesie 10 proc. Opłaty pobierane przez fundusze oraz naliczane przez ZUS od składek przekazywanych do OFE spadną o połowę. Wypłatą emerytur, także ze składek, które będą gromadzone w OFE, zajmie się ZUS. Zaproponowano wprowadzenie tzw. suwaka, czyli obowiązku stopniowego przekazywania aktywów z OFE do ZUS, na 10 lat przed emeryturą (w ratach co miesiąc).
Zdecydowano, że część obligacyjna aktywów zgromadzonych w OFE ma zostać przekazana do ZUS. Po umorzeniu obligacji środki te mają być zapisane na subkontach w ZUS, gdzie mają być waloryzowane i dziedziczone, podobnie jak pozostałe środki na tych subkontach. Fundusze będą miały zakaz inwestowania w skarbowe papiery wartościowe oraz dług gwarantowany przez Skarb Państwa. Od 4 lutego 2014 roku OFE będą musiały lokować nie mniej niż 75 proc. aktywów w akcje; limit ma obowiązywać przez dwa lata.