Przeguby napędowe

W większości produkowanych obecnie samochodów przednie koła nie tylko się skręcają, lecz także przenoszą napęd z silnika. Teoretycznie bezobsługowe półosie napędowe wymagają jednak pewnego zainteresowania.

Przeniesienie napędu odbywa się za pośrednictwem tzw. półosi napędowych, chociaż poprawnie powinno się powiedzieć półwałów (oś nie przenosi momentu obrotowego)
. Z reguły każda półoś ma dwa przeguby. Obecnie stosuje się przeguby synchroniczne zwane także homokinetycznymi lub równobieżnymi. Zapewniają one, dla określonego zakresu kątów załamania wałów, stałe prędkości kątowe obrotu. Znaczy to, że takie przeguby płynnie przenoszą moment obrotowy, umożliwiając pracę bez przyśpieszeń i szarpnięć. W technice napędu samochodów kąty załamania przegubów nie przekraczają 47 stopni, a przegubów z kompensacją wzdłużną - 22 stopnie. Przeguby synchroniczne mają skomplikowaną budowę i są niezwykle precyzyjnie wykonane z odpowiednich gatunków stali.

| [

]( javascript:otworz('http://i.wp.pl/a/f/jpeg/9637/warsztat-b.jpeg',500,375) ) |
| --- | W samochodach z przednim napędem, w których silnik umieszczono poprzecznie, a za nim jest ustawiona skrzynia biegów, półosie napędowe mają różną długość. Dłuższa półoś ma mniejszą sztywność od półosi krótszej i jest podatna na drgania. Aby temu zapobiec, konstruktorzy zwiększają jej moment bezwładności lub wyposażają w tłumik drgań.

Co sprawdzać?

Obecnie stosuje się bezobsługowe półosie napędowe. Bardzo istotnym elementem składowym półosi są elastyczne osłony przegubów. Głównym ich zadaniem jest uszczelnienie połączenia, zabezpieczenie przed przenikaniem zanieczyszczeń oraz utrzymanie smaru w okolicy przegubu. Praktycznie dla każdego układu napędowego osłony elastyczne mają różne kształty i wymiary. W zależności od spełnianej funkcji różnią się także budową.

Podczas każdego wjazdu na stanowisko warsztatowe należy sprawdzać stan osłon gumowych przegubów, w razie stwierdzenia starzenia gumy, rozwarstwień czy przecięć osłonę trzeba wymienić na nową. Jeśli osłona jest przerwana i do wnętrza dostanie się piasek lub inne zanieczyszczenia, precyzyjnie wykonany przegub bardzo szybko rozpada się i napęd nie jest przekazywany na koło. Wówczas wymiana przegubu jest kłopotliwa i generuje wysokie koszty.

Jak jeździć?

Półosie napędowe zaprojektowano na długotrwałą eksploatację. Osiągnięcie wysokich przebiegów w dużym stopniu zależy od stylu i techniki jazdy kierowcy. Przeguby pracują długo i bez awarii, jeśli nie są ekstremalnie obciążane przy dużym kącie skręcenia. Przekładając tą prawidłowość na technikę jazdy - przeguby nie lubią ostrych startów z miejsca, szczególnie zaś, gdy koła są maksymalnie skręcone. Nadmierne obciążenia przegubów i półosi powstają, gdy gwałtownie dodajemy gazu, a koła „buksują” lub gdy jedno z kół porusza się po zalodzonej nawierzchni.

Oznaką zużycia przegubów jest nadmierny hałas pochodzący z okolic piasty lub charakterystyczne drgania występujące podczas jazdy przy skręconych kołach. Jeśli przegub jest zniszczony, napęd nie jest przekazywany na koło umieszczone po tej stronie pojazdu.

Autor: Grzegorz Wojtyrowski