Pierwsza pomoc, czyli jak zachować się widząc wypadek

Każdego roku na polskich drogach dochodzi do 40 000 wypadków, w których ginie około 4 000 osób. Czy potrafisz uratować ludzkie życie kiedy będzie taka konieczność?

W europejskiej rzeczywistości zajmujemy jedno z ostatnich miejsc pod względem bezpieczeństwa na drogach! Żaden powód do dumy, a wszystko wskazuje na to, że niewiele w tym temacie zmieni się w najbliższych latach. W jaki sposób możemy zmniejszyć liczbę śmiertelnych wypadków? Też masz na to wpływ. Dlatego jest to wyśmienity powód do poruszenia tematu pierwszej pomocy. Odpowiedz sobie drogi czytelniku w zaciszu swojego umysłu na jedno pytanie - czy potrafię prawidłowo zachować się w sytuacji zagrożenia życia? Czy potrafię udzielić pierwszej pomocy, gdy na swojej drodze napotkam wypadek drogowy i ludzi w potrzebie?

"Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażania siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.". Kodeks karny art. 162. Innymi słowy - powinniśmy posiadać wiedzę mogącą uratować komuś życie...

Świat jest przewrotny. Codziennie pochłaniamy tysiące informacji, zwykle nieprzydatnych, płynących z Internetu, telewizji, radia i prasy. Ale niewiele z nich ma wysoką przydatność społeczną. To niebywała sytuacja, bo w dalszym ciągu kwestia prawidłowej pomocy przez innych użytkowników dróg jest marginalizowana! Nie tylko przez instytucje, ale też nas, kierowców. A przecież profesjonalna pomoc medyczna nie zawsze może dotrzeć w miejsce wypadku tak szybko, aby uratować poszkodowanych, ale zawsze ktoś akurat będzie bliżej. Dlatego wszyscy, dosłownie wszyscy powinniśmy potrafić uratować komuś życie! Jak tego dokonać?

Nie opiszemy tutaj wszystkich sytuacji, które możemy zastać, bowiem różnych zagadnień jest całe mnóstwo (defibrylacja zewnętrzna, opatrywanie ran, ciała stałe w ciele, rany kończyn, jamy brzusznej, amputacje, urazy mózgowo-czaszkowe czy kręgosłupa etc.). Wszelkie, bardzo obszerne i szczegółowe informacje można znaleźć w sieci, na przykład na stronach policji (www.policja.pl).

Kompendium wiedzy o udzielaniu pierwszej pomocy

Przyjrzyjmy się zatem, co powinniśmy wiedzieć. Po pierwsze, widząc wypadek (niekiedy na własne oczy) nie bądźmy obojętni. Zatrzymajmy się. Ale nie gdziekolwiek, a w bezpiecznym miejscu, tak aby nie powodować kolejnych niebezpiecznych sytuacji na drodze, i zapewnić odpowiedni dojazd służbom ratowniczym.

Dalej, najszybciej jak to możliwe, zabezpieczmy miejsce wypadku, tak by nadjeżdżający kierowcy dostrzegli ograniczenia przepustowości i zachowali ostrożność. Umieszczając trójkąt ostrzegawczy w odległości około 30-50 metrów w terenie zabudowanym oraz odpowiednio dalej (minimum 100 metrów) w terenie niezabudowanym. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy do kolizji doszło w zakręcie, wtedy trójkąt umieszczamy odpowiednio do sytuacji, tak aby był widoczny jeszcze przed zakrętem. Oczywiście, jeżeli jedziemy z kimś, jedno z nas zajmuje się zabezpieczeniem miejsca wypadku, a drugie czym prędzej udaje się do poszkodowanych..

...gdzie w pierwszej kolejności wyłączmy silnik (jeżeli pracuje). Następnie sprawdzamy, czy poszkodowani są świadomi czy nieprzytomni. Gdy jedni uczestnicy wypadku są świadomi, nie posiadają widocznych obrażeń i nie panikują udajemy się do tych w poważniejszym stanie. Natomiast jeżeli ofiary wypadku nie są przytomne, obowiązkowo sprawdzamy czy oddychają. Odchylając lekko głowę do tyłu (aby udrożnić drogi oddechowe) próbujemy wyczuć oddech. Można to wykonać przy pomocy lusterka, ale zdecydowanie szybciej i skuteczniej będzie obserwować klatkę piersiową bądź przykładając swój policzek do ust poszkodowanego. Warto także sprawdzić tętno. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund.

Wiedząc już jak wygląda sprawa poszkodowanych, koniecznie dzwonimy po służby ratownicze (jeżeli oczywiście jest taka potrzeba). Numer alarmowy każdy powinien znać na pamięć, ale przypomnijmy go - to 112. Alternatywnie możemy skorzystać numeru (112 może być akurat zajęty etc.) pogotowia ratunkowego - czyli 999. Podczas kontaktu z odpowiednimi służbami, z dyżurnym, starajmy się spokojnie przekazać najważniejsze informacje: lokalizacja (najbardziej dokładną jak to możliwe, pamiętajmy zatem i bądźmy świadomi gdzie się mniej więcej znajdujemy), liczbie poszkodowanych oraz ich stan zdrowia. Zachowując spokój, przyczynimy się do szybszej reakcji służb. Jak skończymy rozmawiać z dyżurnym, dostosujmy się do ewentualnych jego zaleceń. Wracamy do poszkodowanych, i ponownie sprawdzamy ich aktualny stan.

Kompendium wiedzy o udzielaniu pierwszej pomocy

Kilka podstawowych informacji odnośnie działania z ofiarami wypadku. Nie starajmy się wydostawać ich na siłę z auta, możemy pogłębić ewentualne urazy wewnętrzne czy kręgosłupa doprowadzając do tragedii i trwałego kalectwa. Starajmy się także utrzymywać głowę poszkodowanych w tej samej pozycji, choć są wyjątki, gdy wyniesienie ofiar jest dopuszczalne (warunkowo!), kiedy pojazd się pali, bądź wycieka z niego paliwo. Jednak pamiętajmy - nie podejmujmy pochopnych decyzji!

Masaż serca. Kiedy już poszkodowany znajdzie się w bezpiecznej odległości od samochodu, możemy przejść do wykonywania masażu serca. Uciśnięcia wykonujemy oburącz, z wyprostowanymi rękoma (aby zachować stabilność pozycji), w środkowej części klatki piersiowej (okolice mostka), energiczne na głębokość około 5 centymetrów. Jeżeli ktoś uważa, że to prosta sprawa, jest w błędzie, uciśnięcia wymagają sporej siły. Kolejne pytanie - czy wiesz drogi czytelniku, jak często je wykonywać? Prawidłowa odpowiedź brzmi, w przypadku osób dorosłych mówimy o około 100 uciśnięciach na minutę. Wdmuchując powietrze w usta poszkodowanego (możemy wykorzystać do tego specjalne maseczki, jeżeli się brzydzimy, chociaż ratując komuś życie, zapomnijmy na chwilę o obrzydzeniu) trzymajmy się zasady: 30 uciśnięć na 2 wdmuchnięcia. Wdmuchując powietrze pamiętajmy o odchyleniu głowy poszkodowanego lekko do tyłu. Wdmuchuj powietrze powoli przez około 1 sekundę, obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi. Resuscytację kontynuujemy
do czasu gdy przybędą wykwalifikowane służby medyczne, bądź poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać.

Pamiętaj!
Niekiedy w ciągu pierwszych kilku minut po zatrzymaniu krążenia sam poszkodowany może wykonywać pojedyncze oddechy lub wydawać odgłosy przypominające oddychanie. Nie można tego mylić z prawidłowym oddechem. Niech nas to nie zmyli!

Pozycja bezpieczna
Jeżeli nieprzytomny oddycha oraz nie ma urazów należy go ułożyć w odpowiedniej pozycji bocznej ustalonej. Pozwoli to zachować drożność dróg oddechowych, zapobiegnie zapadaniu się języka na tylną ścianę gardła. Stosować ją możemy warunkowo w przypadku osób z urazami którym grozi niebezpieczeństwo zalania dróg oddechowych.

Kompendium wiedzy o udzielaniu pierwszej pomocy

Rany otwarte
Kiedy poszkodowani mają rany otwarte, powinniśmy czym prędzej zatamować upływ krwi. Szczególnie należy uważać, gdy dotyczy to urazu głowy, wtedy sprawdźmy czy nie doszło do złamania czaszki (w tym miejscu wyczujemy miękkie miejsce)! Jeżeli tak, nie możemy stosować opatrunków uciskowych, a tamować delikatnie, na przykład gazą. W innym przypadku stosując opatrunek uciskowy najpierw przykładamy materiał bardziej chłonny, który solidnie mocujemy.

To oczywiście absolutnie nie wyczerpuje tematu pierwszej pomocy, niestety nie mamy tyle miejsca, aby przeanalizować doszczętnie wszystkie zagadnienia. Zachęcamy więc do poszerzenia swojej wiedzy. Pamiętajmy, że mając choć podstawowe wiadomości dotyczące pierwszej pomocy, możemy komuś uratować życie. Nie wiadomo kiedy trafimy na taką sytuację. Może nigdy. A może już jutro... Odpowiedzmy sobie też na kolejne pytanie, zasadnicze, czy chciałbyś, aby ktoś kto nie posiada takiej wiedzy był świadkiem twojego wypadku, kiedy to Ty będziesz potrzebować pomocy?

CO PRZEKAZAĆ DYŻURNEMU?
Dokładny adres (najdokładniej jak to możliwe), opis zdarzenia, ilość osób poszkodowanych, stan poszkodowanego, nazwisko i telefon.

PODSTAWOWE DZIAŁANIE PRZY WYPADKACH DROGOWYCH:

1. Pamiętaj, aby zadbać o własne bezpieczeństwo (nie pomożesz innym jak nie zadbasz o siebie)

- zatrzymaj się i włącz światła awaryjne
- zaciągnij hamulec ręczny
- dla pewności zabierz kluczyki z własnego samochodu

1. Zabezpieczenie miejsca wypadku

- odpowiednio ustaw trójkąt ostrzegawczy

1. Zapobiegnij pożarowi pojazdu poszkodowanego

- wyciągnij kluczyki z samochodu poszkodowanego
- sprawdź czy nie ma palących się papierosów
- odłączamy kable od akumulatora (możemy je nawet odciąć)

1. Pomoc poszkodowanym
2. Wezwij pomoc
3. Powrót do poszkodowanych
4. Czekamy na przyjazd odpowiednich służb

Michał Grygier/ll/moto.wp.pl

Kompendium wiedzy o udzielaniu pierwszej pomocy