Olejowe A, B, C

Powiedzenie „kto smaruje, ten jedzie” nabiera kluczowego znaczenia w przypadku olejów silnikowych. Trwałość jednostki napędowej zależy nie tylko od jakości oleju, ale również od właściwego doboru do konkretnego silnika. Innego oleju wymaga nowoczesny i wysilony silnik i zupełnie innego motor przejawiający oznaki znacznego zużycia.

Głównym zadaniem oleju jest smarowanie i niedopuszczenie do bezpośredniego kontaktu dwóch współpracujących elementów. Przerwanie warstwy oleju, czyli zerwanie tzw. filmu olejowego doprowadza do bardzo szybkiego zużycia silnika. | [

]( javascript:otworz('http://i.wp.pl/a/f/jpeg/10980/olej-ulotka-b.jpeg',375,500) ) |
| --- | Olej oprócz smarowania również chłodzi, tłumi hałasy, zabezpiecza przed korozją, uszczelnia i usuwa zanieczyszczenia.

Jak czytać olej

Wszystkie oleje silnikowe można podzielić na trzy podstawowe grupy: mineralne, półsyntetyczne i syntetyczne. Każdy olej opisuje kilka podstawowych parametrów takich jak klasa jakości i lepkość. Klasa jakościowa (najczęściej wg API) składa się z dwóch liter (np. SH, CE). Pierwsza określa do jakiego silnika olej jest przeznaczony (S do benzynowego, C do Diesla), a druga opisuje klasę jakości. Im wyższa litera alfabetu tym jakość oleju wzrasta (olej SJ jest lepszy od SE, a CD od CC). Jeśli jest oznaczenie SJ/CF to można stosować go zarówno w benzynowych jak i w wysokoprężnych. Drugim bardzo ważnym parametrem jest klasyfikacja lepkościowa (najczęściej wg SAE), która określa zakres temperatur w jakich może być stosowany. Obecnie produkowane są praktycznie tylko oleje wielosezonowe, więc oznaczenie składa się z dwóch członów (np. 10W-40). Pierwszy z literą W (0W, 5W, 10W) mówi o przeznaczeniu oleju do pracy w zimie. Im cyfra niższa tym olej lepiej sprawdza się w niskich temperaturach. Drugi człon (30, 40, 50)
informuje, że olej może być używany w lecie. Im wyższa tym bardziej odporny na wysokie temperatury. Jeśli lepkość będzie źle dobrana (olej zbyt gęsty lub za rzadki) może nastąpić szybkie zniszczenie silnika. Oleje mineralne mają najczęściej lepkość 15W-40, półsyntetyczne 10W-40, a syntetyczne 0W-30, 0W-40, 5W-40, 5W-50.

Kryteria wyboru

Przy wyborze oleju należy kierować się przede wszystkim jego parametrami, a nie marką oraz stosować się do zaleceń producenta pojazdu (np. VW, norma 505.00, 506.00). Można stosować olej o lepszych parametrach, ale nigdy o gorszych. Pojawiły się także oleje do silników zasilanych LPG, ale nie jest konieczne ich używanie, wystarczy przestrzegać terminów wymiany dotychczas stosowanego oleju.
Do nowych i wysilonych silników najlepiej stosować oleje syntetyczne, gdyż zapewniają dobrą ochronę silnika, dłużej zachowują swoje właściwości oraz są bardziej odporne na ekstremalne warunki pracy. Oleje te mają szeroki zakres temperatur i dzięki temu silnik ma prawidłowe smarowanie przy dużych mrozach jak i upałach. Do silników bardzo obciążonych cieplnie, np. benzynowych z turbosprężarką można stosować oleje o lepkości 10W-60, które są bardzo odporne na wysokie temperatury.
Jeśli silnik ma duży przebieg i zaczyna „brać” olej należy przejść z syntetycznego na półsyntetyczny. Jeśli i to nie pomoże trzeba wybrać mineralny. | [

]( javascript:otworz('http://i.wp.pl/a/f/jpeg/10980/olej-b.jpeg',500,386) ) |
| --- | Do mocno wyeksploatowanych silników są specjalne oleje mineralne (np. Shell Mileage 15W-50, Castrol GTX Mileage 15W-40), które uszczelniają i wyciszają silnik oraz zmniejszają zużycie oleju.
Gdy stosowany był olej mineralny niezbyt dobrej jakości, to zalanie do takiego silnika oleju syntetycznego, który ma bardzo dobre własności myjące, spowoduje rozszczelnienie silnika i wypłukanie osadów. A to może skończyć się zatkaniem kanałów olejowych i zatarciem silnika. Jeśli nie wiemy jaki był stosowany olej, a silnik nie ma dużego przebiegu, bezpieczniej jest wlać półsyntetyk, który nie niesie takich zagrożeń jak syntetyk, a znacznie lepiej chroni silnik niż mineralny. Natomiast do silnika o dużym przebiegu bezpieczniej jest zalać olej mineralny dobrej jakości. Ryzyko wypłukania osadów i rozszczelnienia nie będzie wówczas duże. Nie ma określonej granicy przebiegu, przy którym należy przejść z syntetyka na mineralny. Zależy to tylko od kondycji silnika.

*Sprawdzamy poziom * Poziom oleju powinno się sprawdzać co 1000 km, a najlepiej przy każdym tankowaniu lub przed dalszą podróżą. Gdy wystąpi konieczność uzupełnienia oleju, a nie możemy kupić takiego samego, to można użyć innego oleju, najlepiej o takiej samej klasie jakości i lepkości. Gdy i takiego nie ma, to należy wlać olej o jak najbardziej zbliżonych parametrach.

Kiedy wymieniać?

Aby silnik miał dużą żywotność nie wystarczy tylko stosować właściwy olej, trzeba go również systematycznie wymieniać, zgodnie z zaleceniami producenta. W niektórych samochodach (np. Mercedes, BMW)
o wymianie decyduje komputer w zależności od stanu oleju. Jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ wymiana następuje tylko wówczas jeśli faktycznie olej straci swoje parametry.

Autor: Grzegorz Burda