Najważniejsze zasady kupna i sprzedaży samochodu

Kupujesz używane auto. Dokładnie sprawdzasz sam samochód oraz jego właściciela. Nie jest kradziony? To podstawa. Bezwypadkowy? Dokumenty się zgadzają? To świetnie! Ale co z podatkami i urzędowymi formalnościami?

Fiskus nie śpi, a na osoby, które „zapomną” zgłosić kupna lub sprzedaży samochodu może nałożyć dotkliwe kary. Podatek CPP powinieneś uiścić najpóźniej dwa tygodnie po podpisaniu umowy, bo przegapienie terminu jest przez US traktowane jako wykroczenie skarbowe i karane grzywną.

W myśl aktualnych przepisów może ona wynieść od 175 do 35 000 złotych, a konkretna wysokość zależy od społecznej szkodliwości czynu i twojego stanu majątkowego. Najczęściej jednak fiskus karze zapominalskich mandatem – z ich portfela ubywa wtedy do 3 500 złotych. W porównaniu z grzywną większą niż roczne zarobki przeciętnego Polaka, taka kara nie wydaje się może dotkliwa, ale potrafi poważnie nadwyrężyć twój budżet.

Nieco więcej czasu kupujący auto mają na jego przerejestrowanie. Od momentu kupna samochodu masz trzydzieści dni roboczych, by zebrać wszystkie dokumenty i wraz z tablicami rejestracyjnymi złożyć je w wydziale komunikacyjnym starostwa lub urzędu miejskiego. Jeśli tego nie zrobisz, a podczas kontroli drogowej policjant dowie się, że pojazd zmienił właściciela, może zatrzymać dowód rejestracyjny. Nie zapominaj też, że bez wystawionego na ciebie dowodu nie będziesz mógł wykupić ubezpieczenia.

Jak więc przejść przez wszystkie formalności związane z kupnem lub sprzedażą samochodu? O czym pamiętać, by bez groźby kar móc cieszyć się nowym autem? Jak zabezpieczyć się przed nieuczciwym kontrahentem?

Umowa to podstawa
Prawo dopuszcza wprawdzie zawarcie umowy w formie ustnej, ale lepiej unikać takiego rozwiązania – chyba, że masz pełne zaufanie do drugiej strony. Jeśli jednak nie znasz kontrahenta na tyle, by wiedzieć, że dotrzyma warunków umowy, koniecznie spiszcie odpowiedni dokument. Co powinno się w nim znaleźć?

Umowa kupna sprzedaży samochodu musi zawierać pełne dane obu stron. Niezależnie od tego, czy sprzedajesz, czy kupujesz auto, upewnij się, że kontrahent podał prawdziwe imię i nazwisko, numer PESEL oraz adres zamieszkania. Masz prawo poprosić go o okazanie dowodu osobistego, a jeśli nie będzie chciał się wylegitymować, po prostu nie finalizuj transakcji.

W umowie musi się znaleźć także szczegółowy opis samochodu. Zwłaszcza kupujący powinni zwrócić uwagę na to, czy pojemność i numer silnika, VIN, przebieg oraz rok produkcji zgadzają się ze stanem faktycznym. To właśnie dzięki tym zapisom będziesz mógł odstąpić od umowy i zażądać zwrotu pieniędzy, jeśli okaże się, że sprzedający nie poinformował cię o wszystkich wadach auta.

Treści dokumentu nie musisz pisać samodzielnie – wystarczy, że znajdziesz wzór umowy kupna sprzedaży samochodu. Potem po prostu uzupełnij go danymi sprzedającego i kupującego oraz informacjami na temat auta. Pamiętaj też, że ważna umowa musi zawierać podpisy obu stron lub wyznaczonych przez nich pełnomocników.

Przerejestrowanie auta
Samochód już sprzedany, kupujący zapłacił gotówką, a w umowie podał prawdziwe dane. Sprawa załatwiona? Niekoniecznie, bo nie masz pewności co do tego, że przerejestruje auto na siebie. Na twoje konto może więc zbierać mandaty z fotoradarów lub za nieprawidłowe parkowanie. By uniknąć takich problemów, warto zgłosić zbycie samochodu w starostwie lub, jeśli mieszkasz w powiecie grodzkim, w urzędzie miasta.

Nieco trudniejsze zadanie czeka zaś tych, którzy kupują auto. Wybierając się do urzędu, pamiętaj, by zabrać ze sobą dokumenty potrzebne do rejestracji samochodu. Są to:
– wniosek o wydanie nowego dowodu – wzór znajdziesz na stronie urzędu. Wystarczy, że uzupełnisz go odpowiednimi danymi;
– dokument potwierdzający własność auta – w przypadku używanego samochodu będzie to umowa, którą podpisałeś ze sprzedającym lub faktura z komisu;
– dotychczasowy dowód rejestracyjny – poza nim, w urzędzie musisz zdać także tablice rejestracyjne. Nie zapominaj, że w dowodzie musi znaleźć się informacja o ostatnim przeglądzie;
– karta pojazdu – samochody rejestrowane przed rokiem 1999 nie muszą jej mieć. Jeśli jednak auto jest nowsze, a od poprzedniego właściciela nie dostałeś tego dokumentu, musisz wcześniej wyrobić wtórnik. Zgubiona karta oznacza niestety dodatkowy wydatek – będzie cię kosztować nieco ponad 75 złotych.

Ile kosztuje przerejestrowanie samochodu? Za sam dowód zapłacisz łącznie 54,50 zł, zaś tymczasowe pozwolenie na poruszanie się autem to wydatek rzędu 19 złotych. Jeśli w wydziale komunikacji nie stawiłeś się osobiście, musisz doliczyć kolejne 17 złotych za ustanowienie pełnomocnictwa – z tym, że upoważnienie kogoś z rodziny jest bezpłatne.

Jaki podatek zapłacisz?
Gdy chodzi o sprawy fiskalne, najprostsza jest transakcja zawarta pomiędzy dwoma osobami fizycznymi. Jeśli wartość samochodu przekracza 1000 złotych, kupujący będzie musiał złożyć w US druk CPP-3 i wpłacić równowartość 2 proc. kwoty, którą wydał na auto. Cena podana w formularzu nie musi być jednak dla skarbówki wiążąca – jeśli uzna, że w celu uniknięcia podatku została zaniżona, ma prawo powołać w tej sprawie biegłego.

Sprzedający samochód powinni natomiast pamiętać, że jeśli od jego kupna minęło mniej niż pół roku, oni także mają obowiązek zapłacenia podatku od transakcji pomiędzy osobami fizycznymi. Z fiskusem muszą rozliczyć się bez względu na to, czy na transakcji zyskali, czy też stracili.

Podatku CPP nie zapłacisz zaś, jeśli auto kupujesz w komisie, bo na taką transakcję nałożony jest VAT. Może się jednak zdarzyć, że do ceny samochodu z komisu będziesz musiał doliczyć akcyzę. Podatek dotyczy wszystkich, którzy nabywają auto nierejestrowane dotąd w Polsce i wynosi 3,1 proc. kosztów zakupu pojazdu o pojemności silnika do 2000 centymetrów sześciennych, a kiedy ta wartość jest większa – 18,6 proc. Akcyzę opłacisz z Izbie Celnej po złożeniu uproszczonej deklaracji AKC-U.