Klocki i tarcze hamulcowe - typowe uszkodzenia
Prawidłowa eksploatacja poszczególnych elementów układu hamulcowego może okazać się kluczowa dla bezpieczeństwa jazdy. Po czym można rozpoznać, że klocki lub tarcze hamulcowe nadają się do wymiany? Jakie są najpopularniejsze usterki tych części?
Stan układu hamulcowego jest niezwykle istotny z punktu widzenia kierowcy oraz pasażerów samochodu, ale również pozostałych uczestników ruchu drogowego. To właśnie takie części jak klocki oraz tarcze hamulcowe odpowiedzialne są za prawidłowe zatrzymywanie się pojazdu. Poziom zużycia tych podzespołów może mieć kluczowe znaczenie w sytuacjach awaryjnych, gdyż uszkodzone elementy układu hamulcowego mogą znacznie wydłużać drogę hamowania. Jak zatem zadbać o prawidłową eksploatację tych części? Po czym rozpoznać ich uszkodzenie? Kiedy należy je wymieniać?
Jednym z podstawowych elementów układu hamulcowego są tarcze hamulcowe. Stanowią one czynną część układu, obracając się wraz z kołami samochodu. Ich zadaniem jest współpraca z klockami hamulcowymi, w wyniku czego dochodzi do powstania tarcia na powierzchni tarcz, co umożliwia zatrzymanie pojazdu. Wśród najczęstszych uszkodzeń tarcz hamulcowych można wymienić m.in. powstawanie rowków na ich powierzchni. Jaka jest tego przyczyna? Otóż rowki powstają poprzez pojawienie się nieczystości (np. kamieni, piasku) na okładzinach ciernych klocków hamulcowych, które w wyniku dociskania do powierzchni tarcz niszczą ich powierzchnię. Wśród innych przyczyn tego zjawiska wyróżnia się również niską jakość samych klocków hamulcowych, zbyt miękki materiał tarczy hamulcowej oraz obecność korozji na powierzchni tarcz. Po czym możemy poznać, że tarcze hamulcowe w naszym samochodzie posiadają rowki? Najczęściej uszkodzenie to objawia się głośniejszą pracą hamulców oraz odgłosami tarcia w trakcie hamowania. Jeżeli symptomy te
nasilają się, warto skontrolować stan tarcz hamulcowych.
Częstym problemem dotyczącym tarcz hamulcowych jest ich korozja. Ogniska rdzy pojawiają się na powierzchni ciernej tarcz, co objawia się głośną pracą hamulców oraz zmienną siłą hamowania. Jakie są przyczyny korozji tarcz hamulcowych? Pojawia się ona najczęściej w mniej intensywnie eksploatowanych samochodach, szczególnie zimą, gdy na drogach panują ciężkie warunki, a same tarcze narażone są na częsty kontakt z wodą oraz solą. Niekiedy zdarza się, że po kilku hamowaniach część wierzchniej warstwy rdzy zejdzie z powierzchni tarczy hamulcowej, w innych przypadkach należy oddać tarcze hamulcowe do przetoczenia (o ile ich grubość na to pozwala) lub wymienić je na nowe.
Kolejną, możliwą usterką dotyczącą tarcz hamulcowych jest ich przegrzewanie. Objawia się to powstawaniem niebieskich przebarwień na powierzchni roboczej tarcz. Do powstawania zbyt wysokich temperatur roboczych tarcz hamulcowych dochodzi najczęściej w przypadku zablokowania lub zakleszczenia klocków hamulcowych w jarzmie zacisku hamulcowego. W przypadku samochodów wyposażonych w tarcze hamulcowe na tylnej osi, istnieje możliwość przegrzania ich w trakcie jazdy na zaciągniętym hamulcu ręcznym. Gdy jesteśmy pewni, że tarcze hamulcowe w naszym samochodzie przegrzewają się, najlepiej będzie je wymienić na nowe. Takie tarcze pracują w wyższym zakresie temperatur niż zazwyczaj (600 – 700 stopni Celsjusza), przez co mogą doprowadzić do wydłużania się drogi hamowania. Dodatkowo, przegrzewanie się tarcz hamulcowych może doprowadzić do pęknięcia ich części roboczej lub mocującej, co wykluczy je na stałe z dalszej eksploatacji.
Bardzo podobnie jest w przypadku klocków hamulcowych, które również mogą się przegrzewać. Najczęściej dochodzi do tego zjawiska w przypadku zablokowania klocków w jarzmie hamulcowym oraz w wyniku nieprawidłowego cofania się tłoczka hamulcowego. Na przegrzewanie się klocków hamulcowych mogą mieć wpływ także sami kierowcy, poprzez nieprawidłową eksploatację auta. Wśród takich czynników należy wymienić przede wszystkim jazdę ze wciśniętym pedałem hamulca, do którego najczęściej dochodzi podczas zjazdu z górki.
Wśród najpopularniejszych usterek klocków hamulcowych warto wymienić także nierównomierne zużywanie się ich powierzchni ciernej. Przyczyną takiego uszkodzenia jest najczęściej współpraca klocków hamulcowych ze zużytą powierzchnią roboczą tarczy hamulcowej. Niekiedy jednak zdarza się, że nowo założony klocek hamulcowy posiada inne wymiary niż ten, który znajdował się w jarzmie do tej pory – w takim przypadku będzie on pracował w innej strefie tarczy hamulcowej, co może przełożyć się na jego nierównomierne zużycie. Gdy zauważymy, że klocki hamulcowe w naszym samochodzie zużywają się nierównomiernie (może to objawiać się m.in. zwiększoną ilością pisków oraz drgań powstających w trakcie hamowania) wówczas najkorzystniej będzie wymienić je na nowe.
W skrajnych przypadkach może dojść nawet do pęknięcia materiału ciernego klocka hamulcowego. Szczelina najczęściej powstaje na środku materiału i przeważnie spowodowana jest zbyt dużymi oporami w jarzmie hamulcowym, które uniemożliwiały swobodne przemieszczanie się klocka lub też w wyniku zablokowania się jednego z tłoczków zacisku. Pęknięcie powierzchni roboczej klocka hamulcowego będzie objawiało się ściąganiem samochodu na prawo lub lewo (w zależności od tego, po której stronie znajduje się pęknięty klocek). W przypadku identyfikacji pęknięcia klocków hamulcowych konieczna będzie ich wymiana na nowe części.
Jakich producentów części warto brać pod uwagę przy konieczności wymiany elementów układu hamulcowego na nowe? O to zapytaliśmy eksperta sklepu motoryzacyjnego iParts.pl. - Klienci najczęściej pytają o elementy układu hamulcowego firm ATE, Bosch, Brembo, Textar, TRW i Zimmermann. To bardzo dobry wybór – należy zwrócić uwagę, że produkty tych firm są bardzo często montowane przez koncerny samochodowe na tzw. „pierwszy montaż” do najpopularniejszych modeli aut.
Większość współczesnych samochodów posiada układ hamulcowy oparty na hamulcach tarczowych. Jego elementy, czyli klocki i tarcze hamulcowe należą obok podzespołów układu zawieszenia do najszybciej zużywających się elementów eksploatacyjnych. Wielu kierowców i duża część mechaników twierdzi, że jedynym kryterium kwalifikującym klocki i tarcze hamulcowe jest ich zużycie. Jest to oczywistym błędem: - Kontrola stanu układu hamulcowego to nie tylko ocena grubości tarcz i klocków. Dobry mechanik podczas przeglądu układu hamulcowego powinien sprawdzić dodatkowo bicie tarcz oraz dokonać wzrokowej oceny powierzchni ciernych. Tarcza hamulcowa nie może posiadać przebarwień, pęknięć, ani zarysowań. Materiał cierny klocków hamulcowych również nie może posiadać pęknięć, ubytków, wtrąceń z materiałów obcych, a jego powierzchnia powinna zużywać się równo – dodaje ekspert iParts.pl.
Pamiętajmy, że układ hamulcowy to nie tylko klocki i tarcze – kontroli wymagają także przewody hamulcowe (sztywne i elastyczne), gumowe uszczelnienia zacisku oraz powierzchnia tłoczka. Bezwzględnie należy sprawdzić także temperaturę wrzenia płynu hamulcowego.