Im wyższa samoocena, tym mniejsza wiedza

Większość Polaków prowadzących samochód uważa się za bardzo dobrych lub dobrych kierowców. Samoocena ankietowanych rośnie wraz z… ilością błędów jakie popełniają odpowiadając na pytania dotyczące techniki jazdy samochodem oraz częstotliwością uczestniczenia w stłuczkach czy wypadkach drogowych! To wyniki pierwszych ogólnopolskich reprezentatywnych badań przeprowadzonych na zlecenie Szkoły Jazdy Renault przez TNS OBOP, na temat oceny własnej kierowców oraz ich świadomości potrzeby doskonalenia techniki jazdy.

Zawyżona ocena umiejętności

Jak wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Szkoły Jazdy Renault, przeważająca część Polaków (80%) uważa się za dobrych lub bardzo dobrych kierowców, a aż 11% ankietowanych kierowców nie ma żadnych zastrzeżeń do swoich umiejętności za kierownicą. Uważają oni, że potrafią poradzić sobie w każdej sytuacji na drodze. Samoocena kierowców wzrasta wraz z ilością kilometrów przejeżdżanych przez nich w ciągu roku. Kierowcy przemierzający rocznie najwięcej kilometrów oceniają się najlepiej. W ocenie własnych umiejętności nieco bardziej pokorne okazały się panie. Niewielu mężczyzn, bo tylko 15%, oceniło się średnio lub słabo, podczas gdy wśród kobiet do gorszych umiejętności przyznaje się 30% ankietowanych – komentuje wyniki Artur Czajka z TNS OBOP.

Takie wyniki doskonale potwierdzają nasze obserwacje ze Szkoły Jazdy Renault – mówi Zbigniew Weseli, dyrektor szkoły – Osoby przychodzące na kursy doskonalenia techniki jazdy zazwyczaj twierdzą, że za kierownicą czują się pewnie i swobodnie. Ich spojrzenie na własne umiejętności ulega diametralnej zmianie, kiedy muszą wyprowadzić samochód z poślizgu czy ominąć przeszkodę. Okazuje się, że prawidłowe wykonanie takiego manewru najczęściej leży poza granicami ich umiejętności.

Nieznajomość techniki jazdy

Przeprowadzone dla Szkoły Jazdy Renault badanie wykazało, że wysoka samoocena rzadko idzie w parze z rzeczywistą wiedzą o technice prowadzenia samochodu. Ankietowanym zadano pytania dotyczące zachowania się na drodze w sytuacjach takich jak poślizg czy nagłe hamowanie przed przeszkodą, np. dzieckiem wybiegającym na jezdnię. Tylko nieliczni kierowcy (co ósmy) poprawnie odpowiedzieli na wszystkie pytania, a aż co dziesiąty badany błędnie odpowiedział na wszystkie! Co więcej, to właśnie grupa kierowców o największej ilości popełnionych błędów najwyżej ocenia swoje umiejętności! Osoby, które nie zrobiły błędów – lub popełniły ich mniej – częściej oceniały się krytyczniej.

Niewiedzę ankietowanych potwierdziły wypowiedzi dotyczące uczestnictwa w ciągu ostatniego roku w wypadku drogowym lub stłuczce. Osoby, które w teście na wiedzę wypadły najgorzej, częściej niż badani o lepszych wynikach, brały udział w takim wydarzeniu. Kierowcy o słabych wynikach częściej też przyznawali się do przejeżdżania na czerwonym świetle oraz przekraczania prędkości. Co ciekawe, ponad 80% kierowców którzy przyznali się do uczestniczenia w wypadku drogowym lub stłuczce, w przeważającej części oceniło swoje umiejętności jako dobre lub bardzo dobre.

Kobiety wiedzą więcej

W teście sprawdzającym wiedzę dużo lepiej wypadły kobiety, chociaż wcześniej znacznie krytyczniej oceniały swoje umiejętności. Panie popełniały mniej błędów niż panowie – na zadane pytania bezbłędnie odpowiedziało dwukrotnie więcej kobiet niż mężczyzn (19% przy 9% prawidłowych odpowiedzi wśród panów).

Zaskakujące jest to, że w teście sprawdzającym wiedzę najgorzej poszło kierowcom bardzo doświadczonym, przejeżdżającym rocznie najwięcej kilometrów (powyżej 50 tys.). Wszystkie inne grupy kierowców, przejeżdżające co roku mniej niż 50 tys. km, wypadły zdecydowanie lepiej. Wśród kierowców jeżdżących dużo, jedynie nieliczni (tylko 5%) udzielili poprawnych odpowiedzi na zadane pytania sprawdzające.

Kurs doskonalenia techniki jazdy – nie dla mnie

Pomimo wysokiej samooceny niemal wszyscy kierowcy uważają, że kursy doskonalenia techniki jazdy mogą przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach. Jednak siebie chciałaby doszkolić jedynie 1/3 ankietowanych. Większość natomiast – ponad 50% – chętnie wysłałaby na odpowiednie kursy tylko swoich bliskich. Niestety ankietowani, którzy popełnili najwięcej błędów, częściej niż pozostali twierdzili, że nigdy nawet nie zastanawiali się nad doskonaleniem swojej techniki jazdy.

Spośród osób, które nie chcą doskonalić techniki jazdy, część uważa się za wystarczająco dobrych kierowców i to pomimo, że aż 3/4 z nich przyznało się do łamania przepisów (przejeżdżania na czerwonym świetle, przekraczania prędkości, nieprawidłowego wyprzedzanie albo do udziału w stłuczce lub wypadku). Część sądzi natomiast, że już niczego więcej się nie nauczy – chociaż słabe wyniki uzyskane przy odpowiedziach na pytania sprawdzające wiedzę przeczą tak dobrej samoocenie. Świadomość własnych możliwości i umiejętności ma niebagatelny wpływ na styl i bezpieczeństwo jazdy – podkreślają trenerzy Szkoły Jazdy Renault – Kierowca, któremu wydaje się, że prowadzi bardzo dobrze, może stanowić większe zagrożenie na drodze niż taki, który ocenia się surowiej. Nadmierna ufność w swoje niesprawdzone umiejętności to częsta przyczyna brawurowego zachowania, a przecież dostosowanie się do warunków panujących na drodze to podstawa bezpieczeństwa.

Ryby są najlepsze

Okazuje się, że kierowcy spod różnych znaków zodiaku różnią się między sobą. Najwyższą samoocenę mają kierowcy urodzeni pod znakiem Wagi oraz Lwa.

Aż 20% Lwów nie ma żadnych zastrzeżeń do swoich umiejętności za kierownicą, choć w teście na wiedzę uzyskały przeciętne wyniki, a tylko nieliczne osoby (1%) spod tego znaku przyznają się do niskich umiejętności. Z kolei wśród zmiennych Bliźniąt najmniej osób uważało się za bardzo dobrych kierowców, a równocześnie najmniej oceniło się źle. Słabo oceniały się też Skorpiony, jednocześnie najczęściej przyznając się do nieprawidłowego wyprzedzania i udziału w wypadkach.

W teście sprawdzającym wiedzę najwięcej poprawnych odpowiedzi udzieliły Ryby (prawie 20% spośród ankietowanych) oraz Bliźnięta o dość niskiej samoocenie (15%). Z kolei pewne swoich umiejętności Lwy, najczęściej ze wszystkich przyznawały się do… udziału w wypadkach, stłuczkach, przejeżdżania na czerwonym świetle, nieprawidłowego wyprzedzania oraz prowadzenia pod wpływem alkoholu.

Źródło: Badanie przeprowadzone przez TNS OBOP na zlecenie Szkoły Jazdy Renault (sierpień 2007 roku, reprezentatywna próba 1659 Polaków w wieku lat 18 – 60, posiadających prawo jazdy min. kat. B)