Barwa spalin: Uważaj na te kolory

Organoleptyczne sprawdzanie spalin to najczęstsza diagnoza na giełdzie przy kupnie diesla. Z reguły kupujący naciskają gwałtownie gaz i widząc obłoki czarnego dymu wyrokują - "Silnik Padnięty". Prawda jest jednak taka, iż jest to jak wróżenie z fusów.

Oceniając barwę spalin oraz stopień ich zaczernienia można z pewnym przybliżeniem określić rodzaj niedomagania, stopnień zużycia silnika oraz ekonomiczność jego pracy. Niestety może tego dokonać tylko mechanik, który wie co oznacza dane zabarwienie i zna ich odcienie. Dla przeciętnego użytkownika każdy ciemny dym, będzie świadectwem uszkodzenia silnika.

O zmianie koloru spalin decydują głównie dwa składniki: niedopalone cząsteczki węglowodorów nadające barwę niebieską i cząsteczki sadzy nadające charakterystyczny kolor czarny. Sadza nie ma wprawdzie własności toksycznych, ale ma własność absorbowania dużych ilości węglowodorów aromatycznych, które są szkodliwe. Tak wiec sadza także należy do składników niepożądanych.

W sprawnym i prawidłowo wyregulowanym silniku, składniki spalin są prawie przezroczyste i bezbarwne. Zabarwione spaliny zawsze sugerują niedomagania. Nie oznaczają one jednak zawsze uszkodzenia silnika.

Oto co sugerują poszczególne kolory:

Zbyt duże czarne zadymienie świadczy o: nadmiernym dawkowaniu paliwa, zbyt małym kącie wyprzedzenia wtrysku (dotyczy mechanicznych systemów wtrysku), czy niewłaściwym rozpyleniu paliwa (co jest przyczyną zbyt małego ciśnienia wtrysku, lub nieszczelności wtryskiwacza).
Zabarwienie brunatne sugeruje: nadmierne zużycie gładzi cylindrów i pierścieni tłokowych lub zapieczenie pierścieni.
Zabarwienie niebieskie lub stalowo-niebieskie sugeruje: spalanie nadmiernej ilości oleju wynikające ze zużycia gładzi cylindrów i pierścieni tłokowych, lub zbyt wysokiego poziomu oleju w misce olejowej. Drugą przyczyną jest przechłodzenie silnika, czyli praca zimnej jednostki. To jednak zanika wraz z uzyskaniem prawidłowej temperatury pracy.
Zabarwienie białe lub jasnoszare może być spowodowane: przenikaniem do komory spalania wody z układu chłodzenia (wskutek uszkodzenia uszczelki pod głowicą lub pęknięcia głowicy), stosowanie paliwa o zbyt małej liczbie cetanowej (częste zjawisko podczas używania oleju opałowego), oraz przechłodzenia silnika.

Tak więc najgroźniejszy nie jest dym czarny. Co więcej warto wiedzieć, że czarny dym pojawia się na krótko w chwili krótkotrwałego obciążenie silnika lub po gwałtownym naciśnięciu na pedał przyspieszenia. Tak więc gdy w samochodzie stojącym na giełdowym placu, ktoś gwałtownie naciśnie na pedał gazu, to obłok czarnego dymu jest zjawiskiem naturalnym, mimo iż dla wielu "fachowców" jest to problematyczne.

Drugą normalną sytuacją jest biały dym, który może się pojawić w przypadku pracy silnika w niskich temperaturach otoczenia. W tym wypadku następuje skroplenie pary wodnej zawartej w spalinach.

Ponieważ czarny kolor spalin sugeruje brak odpowiedniej regulacji układu wtryskowego (często kończy się to wymianą wtryskiwaczy) nie jest to powód do obaw o jakość jednostki napędowej. Złym objawem jest natomiast kolor niebieski, brunatny i biały.

Najlepiej sprawdzić to jadąc na próbę kupowanym samochodem i poprosić znajomego aby jechał drugim samochodem za nami. Jeżeli podczas przejażdżki, jadący z tyłu cały czas widzi dym ze sprawdzanego modelu, to zakup takiej wersji jest zalecany tylko po dokładnym zbadaniu u mechanika. Jeżeli zaniechamy tego to może się okazać, że zakupiony model będzie "kosztowną skarbonką".

Bogusław Korzeniowski