Aerosanie Pobieda Sever-2

Aerosanie Pobieda Sever-2 powstały by umożliwić dostarczanie poczty na daleką północ ZSRR. Samochód przerobiono, dodając 260-konny silnik lotniczy.

Powstało ich dokładnie 100 sztuk. Poruszały się po bardzo głębokim śniegu i cienkim lodzie, nie straszne były im śnieżyce i mróz. Miały wprawdzie trudności z pokonywaniem wzniesień, ale w warunkach, w jakich były eksploatowane, nie był to jednak wiodący problem.

Początki
Sever-2 (czyli "Północ 2") powstały by zastąpić wysłużone już aerosanie NKŁ-16, które stosowano do przewozu poczty i innych najpotrzebniejszych towarów na dalekiej północy Związku Radzieckiego. 16 marca 1957 Rada Ministrów ZSRR i KC KPZR wydały dekret nr. 300 w sprawie środków na dalszy rozwój gospodarki i kultury ludów Północy. W następstwie tej decyzji, Ministerstwo Przemysłu Lotniczego nakazało opracowanie konstrukcji nowych skuterów pocztowych.

3 lipca 1957 roku zastępca Ministra Łączności ZSRR K. Y. Sergeichuk zatwierdził wymagania techniczne, jakie musiał spełnić nowy pojazd. Miał mieć ogrzewaną kabinę dla kierowcy i listonosza, przestrzeń ładunkową o objętości 1,2 m3, w której można przewieźć 500 kg ładunku. Niezbędna była również zdolność do poruszania się po 2-3 metrowej warstwie śniegu z prędkością ok. 40km/h.

Modernizacja Pobiedy
By zmniejszyć koszty nowej konstrukcji, zastosowano gotowe nadwozia GAZ-M20 Pobieda. Użyto też elementów zawieszenia samochodu, będącego pierwowzorem polskiej Warszawy. Początkowo planowano zainstalować na nich 160-konne silniki M-11F, ale ze względu na ich nie najlepsze parametry pracy, ostatecznie użyto o sto koni mocniejszych AI-14P.

Polecamy na Oldtimery.com: Polski skrzydlaty autobus

Poważnym problemem było obracające się z dużą prędkością śmigło. Mogło ono zabić lub ciężko ranić osoby postronne lub obsługę Severa-2. Co prawda wykonano osłonę z metalowych rurek, ale była ona jednak bardzo prowizoryczna i w razie wywrotki nie chroniła śmigła. Zbiorniki paliwa ulokowano na przednich błotnikach, oddalając je maksymalnie od śmigła pchającego. Do poszerzonego zawieszenia zamontowano duże, podgrzewane płozy.

Produkcja
31 stycznia 1958 roku zawarto umowę z Ministerstwem Łączności, w sprawie produkcji prototypu produkcyjnego przez Biuro Projektów. Zrezygnowano z podgrzewania płóz na rzecz pokrycia ich spodów teflonem. Zmniejszyło to opory podczas jazdy. Płozy nie przymarzały nawet podczas długich postojów na wysokim mrozie, dzięki temu zabiegowi znacznie wzrosła prędkość maksymalna.

5 grudnia prototyp zatwierdzono do produkcji. Po przeprowadzeniu próby dachowania, uszkodzeniu uległo drewniane śmigło, które w wersji produkcyjnej zastąpiono metalowym. 22 grudnia 1958 roku Rada Ministrów RFSRR nakazała wyprodukowanie 100 aerosań Sever-2. W latach 1960 - 1962 wyprodukowano wszystkie 100 egzemplarzy. 97 pojazdów przekazano Ministerstwu Komunikacji, dwa skierowano do portu na Kamczatce, a jedną sztukę "zagubiono" w regionie Gorkiego.

Służba
Aerosanie Sever-2 dowoziły pocztę w regiony, gdzie wcześniej dotrzeć można było jedynie psim zaprzęgiem. Średni roczny przebieg sań Sever-2 wynosił 12-15 tysięcy kilometrów, przy średniej prędkości około 50 km/h. W roku 1964 sanie zostały wycofane i zastąpione przez pojazd Ka-30. Jeden z zachowanych egzemplarzy Severa-2 znajduje się w muzeum pod Moskwą, gdzie grupa entuzjastów stara się go utrzymać w jak najlepszym stanie.

Polecamy na Oldtimery.com: Polski skrzydlaty autobus

sj/mw