Abarth: kwintesencja motosportu

Ferrari i Lamborghini to dwie ikony włoskiego sportu motorowego. Oprócz nich jest jednak również Abarth - współpracująca z Fiatem firma, która może pochwalić się piękną historią, a na dodatek do dziś oferuje swoje produkty.

Są firmy samochodowe, które swą sławę zawdzięczają utrzymywaniu się w czołówkach podczas rajdów. Są też takie, które doceniane są przez klientów za nowatorskie rozwiązania techniczne i doskonałe wyposażenie. Okazuje się, że doskonałą reklamą może być także „mgiełka tajemnicy” która roztacza się wokół firmy. Wśród modeli ekskluzywnych i prestiżowych taka mgiełka tajemniczości roztacza się wokół Bentleya, czy Aston Martina. Wśród modeli popularnych taką firmą jest zaś włoski Abarth.

Naprawdę Abarth nie jest rodowitą firmą włoską. Firma która jest obecnie utożsamiana ze sportowymi modelami włoskiego Fiata została założona przez … wiedeńczyka. Twórca firmy Abarth to urodzony 15 listopada 1908 w Wiedniu Karl Abarth (zmarł 24 października 1979). Od wieku młodzieńczego interesował się on motoryzacją i „udoskonalaniem” konstrukcji. To zamiłowanie do techniki i duże umiejętności w prowadzeniu pojazdów sprawiły, że w wieku 20 lat zdobył mistrzostwo Austrii w sporcie motocyklowym. Jego doskonałe wyczucie w kwestii zwiększania osiągów zostały dostrzeżone przez firmę Porsche i w roku 1934 zaproponowano mu pracę w zakładzie tej firmy.

Współpraca ta nie trwała jednak zbyt długo. Nieporozumienia z szefostwem doprowadzają do odejścia i poszukiwania własnych rozwiązań technicznych. Na tym kończą się zapiski w kronikach motoryzacji odnośnie Karla Abartha w okresie przedwojennym.

Po wojnie spędzonej w Jugosławii Karl Abarth przeniósł się do Włoch, gdzie rozpoczął pracę nad tym, na czym znał się najlepiej: ulepszaniem tłumików wylotowych w motocyklach sportowych. W roku 1947 działalność „tuningu” rozszerzył na seryjne samochody osobowe. Zainteresowanie było dość duże, więc 15 kwietnia 1949 Karl Abarth (czy raczej Carlo, bo takiego imienia używał we Włoszech) założył spółkę Abarth & Co S.p.A Torino. Znakiem rozpoznawczym spółki i jej symbolem do dnia dzisiejszego stał się skorpion. Nie była to jednak metafora o „zabójczym jadowym kolcu”, ale znak zodiaku jaki miał Karl Abarth.

Sukces firmy przyszedł wraz z rozwojem włoskiej motoryzacji. „Pięćsetka”, która szybko zmotoryzowała Włochy była samochodem, którym Włosi jeździli na pierwsze wakacje, randki i … wyścigi uliczne. Wiadomo zaś, że lepiej było mieć pod maską „coś więcej niż oferowała fabryka”. Carlo Abarth oraz jego firma okazali się niezastąpieni.

W latach sześćdziesiątych, Officine Abarth był we Włoszech dla wszystkich miłośników motoryzacji jak mekka, a charakterystyczne drewniane skrzynie, w których schowano „dodatkowe konie mechaniczne”, śniły się każdemu włoskiemu młodzieńcowi.

Jednakże, wraz z rozwojem firmy, tworzenie specjalistycznych układów ssących i wydechowych do samochodów seryjnych nie było jedynym marzeniem konstruktora. Postanowił on wyprodukować –pod własną markąi w niewielkiej liczbie - także samochody przeznaczone do wyścigów i do rajdów. Do ich budowy wykorzystywał zespoły samochodów produkowanych seryjnie głownie z firmy Fiat. Modele te, mimo niewielkiego zaplecza finansowego, odnosiły wiele sukcesów.

Przykładowo Abarth OT2000 ustanowił 15 rekordów prędkości, a przystosowany przez Abartha Fiat 500 ustanowił rekordy prędkości w jeździe długodystansowej (Zdzisław Podbielski w jednej ze swych publikacji podaje nawet, że w roku 1958 pojazd jadąc nieprzerwanie przez 7 dni przejechał 20 303, 508 km). Jednakże największe sukcesy firma odniosła po połączeniu 1 sierpnia 1971 z koncernem Fiat. Wspólnie opracowano wówczas samochody Fiat Abarth 124 Rally i Fiat Abarth 131 Rally. W Polsce, w świadomości miłośników motoryzacji, bardziej utrwalił się młodszy model - 131 Abarth zaprezentowany w 1976 roku podczas Salonu Samochodowego w Genewie.

Swą karierę w sporcie rozpoczął od wyścigu „Centomila Trabucchi” w roku 1976, a już rok później Fiat - dzięki temu modelowi- został rajdowym mistrzem świata w klasie producentów. Sytuacja ta powtórzyła się w roku 1978, 1979 i 1980. Ponadto w roku 1978 fiński kierowca Markku Alen jadący modelem 131 Abarth został rajdowym mistrzem świata, a w roku 1980 miejsce to zdobył -jadący identycznym pojazdem- niemiecki kierowca Walter Röhrl (w roku 1978 jadąc tym modelem był trzeci). Charakterystyczne też, że model 131 Abarth różnił się tylko w 30% od modelu seryjnego Fiata 131, więc zwycięstwa, które odnosił na rajdowych trasach, były dobrą reklamą dla wersji dostępnej w salonach samochodowych.

Najbardziej istotną zmianą w stosunku do seryjnego Fiata 131 były przygotowane przez firmę Abarth: silnik (głowica silnika wykonana była ze stopów lekkich, w której umieszczono dwa wałki rozrządu, dwa gaźniki typu Weber lub mechaniczny układ wtryskowy firmy Kugelfischer), niezależne zawieszenie tylne na ukośnych wahaczach (wersje cywilne miały sztywny most), kłowa skrzynia biegów i mechanizm różnicowy o zwiększonym tarciu. Jednakże po wspaniałych latach zwycięstw 131 Abarth, koncern Fiat przykładał dużo większą wagę do samochodów marki Lancia (Delta zagwarantowała zwycięstwa od 1987 do 1992) i firma Abarth zaczęła przechodzić w stan spoczynku.

W roku 2007 marka Abarth reaktywowana. Pierwszym modelem jaki ukazał się zaraz po reaktywacji marki był Grande Punto. Równocześnie w całej Europie wystartowała sprzedaż dwóch kitów tuningowych, dedykowanych do Grande Punto Abarth 1,4 turbo T-jet 155 KM. Przewidziano dwa poziomy. Pierwszy to Assetto, obejmujący przednie i tylne wentylowane tarcze hamulcowe, nowe okładziny hamulcowe, specyficzne sprężyny zawieszenia obniżone o 15-20 mm i felgi o średnicy 18 cali z ogumieniem 215/40 ZR 18 Pirelli Pzero.

Dla osób, które oprócz zawieszenia pragnęły także ingerować w pracę silnika, przygotowano drugi poziom SS, który przypominał mityczny skrót Super Sport. Ten drugi kit obejmował (oprócz rozwiązań przewidzianych na Assetto) specyficzny filtr powietrza „Powered by BMC”, turbosprężarkę Garrett, końcówkę układu wydechowego z dwoma chromowanymi rurami i przeprogramowany układ centralki sterującej silnika. Wszystkie te elementy pozwalały zwiększyć moc ze 155 KM do 180 KM.

Abarth jest oferowany także w Polsce. Aktualnie są u nas trzy salony sprzedaży tej marki: w Poznaniu, Warszawie i w Krakowie. Oferta modelowa obejmuje pojazdy Abarth 500 za 57 950 zł z silnikiem 1,4 turbo o mocy 135 KM (opcja z dodatkowym Kitem Esseesse o mocy160 KM), Abarth 500C za 67 090 zł z silnikiem 1,4 turbo 140KM i Abarth Punto Evo za 64 590 zł z silnikiem 1,4 turbo 165 KM.

Pakiet tuningowy esseesse, który można dodatkowo zakupić do modelu 500, obejmuje: felgi ze stopów lekkich Abarth z oponami 205/40 R17, tarcze hamulcowe tylne nawiercane Brembo Performance, klocki hamulcowe przednie wzmocnione Brembo Performance, sportowe sprężyny przednie i tylne Brembo Performance, sportowy filtr powietrza „powered by BMC”, system monitoringu ciśnienia w oponach, modyfikację systemu sterującego pracą silnika na 160KM, znaczki esseesse na pokrywę silnika i pokrywę bagażnika, oraz specjalną obudowęa esseesse na kluczyk.

Koszt pakietu to 9 250 zł, a może on być instalowany wyłączenie przez oficjalne sieci Abarth i tylko do samochodów nie starszych niż roczne i z przebiegiem nie większym niż 20 000 km.

Bogusław Korzeniowski

tb/