Przegrzany silnik: co zrobić by uniknąć poważnej awarii?

Wyciek płynu z chłodnicy, strzałka temperatury silnika na czerwonym polu? Sprawdź, jak doraźnie poradzić sobie z usterką układu chłodzenia w aucie.

Niezależnie od temperatury otoczenia płyn chłodniczy w rozgrzanym silniku ma mniej więcej stałą temperaturę ok. 90-100 °C. Jeśli nagle wzrośnie ona do np. 120 °C, oznacza to usterkę układu chłodzenia. Mamy wtedy bardzo niewiele czasu na reakcję ratującą silnik przed przegrzaniem. W tym momencie nabiera znaczenia temperatura powietrza: w czasie upału trudniej jest szybko schłodzić niesprawny silnik, gdy jest zimno - łatwiej.

Zauważyliście, że strzałka temperatury wkroczyła na czerwone pole?
Natychmiast włączcie ogrzewanie i nawiew na maksimum! Uruchamiając ogrzewanie (także w czasie upału!), odbieramy ciepło z silnika. Być może w ten sposób uda się nam dojechać do warsztatu. Jeśli pomimo to strzałka pozostaje na czerwonym polu, z nawiewu przestaje lecieć gorące powietrze albo z silnika wydobywa się para wodna lub coś cieknie, trzeba natychmiast zatrzymać się i wyłączyć go. Zanim upewnimy się, czy usterkę da się choćby prowizorycznie usunąć, musimy poczekać co najmniej kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt minut na schłodzenie silnika, aby można było bezpiecznie odkręcić korek zbiorniczka wyrównawczego lub chłodnicy.

Jeśli widać, że wycieka płyn, warto od razu zlokalizować miejsce usterki
Po całkowitym ostygnięciu silnika może to już nie być takie łatwe. Póki silnik jest gorący, ręką sprawdzamy temperaturę przewodu gumowego doprowadzającego wodę do chłodnicy i samej chłodnicy (tzw. górny przewód prowadzący od termostatu do górnej części chłodnicy). Jeśli są gorące, świadczy to o poprawnym działaniu termostatu i prawdopodobnie również pompy wody.

Przyczyną usterki może być wówczas np. niesprawny wentylator chłodnicy. Jeśli górny przewód chłodnicy jest zimny, oznacza to problem z krążeniem wody w układzie - winę ponosi termostat lub pompa. Tę pierwszą usterkę w przypadku wielu starszych aut możemy dość łatwo prowizorycznie naprawić, ale w przypadku wielu młodszych, w których nie da się wyjąć termostatu - już nie. Na awarię pompy wody nic nie poradzimy na drodze, na szczęście nie jest to bardzo częsty przypadek. Ogólnie: szansę na doraźną naprawę mamy w przypadku, gdy usterka jest widoczna lub możemy bez większych wątpliwości określić jej przyczynę.

Wszelkie widoczne dziurki można łatać za pomocą różnych sposobów
Łatki, taśmy uszczelniające sprzedawane na stacjach benzynowych, środki uszczelniające do chłodnic itp. to prawie zawsze naprawy doraźne, ale pomagają obyć się bez holowania. Płyn, który wylał się z układu, zastępujemy wodą destylowaną lub dowolnym płynem chłodniczym (choć płynów na dłuższą metę lepiej nie mieszać).

Polecamy na AutoŚwiat.pl: Zobacz, w jaki sposób używać polerki mechanicznej

Uwaga! Po zmieszaniu różnych preparatów podczas najbliższego przeglądu płyn należy wymienić na nowy
Nie próbujmy nic naprawiać na drodze i zrezygnujmy z dalszej jazdy, jeśli do oleju silnikowego dostała się woda z chłodnicy. Nie jedźmy, jeśli nie ma wycieku, ale chłodnica jest zimna, nie da się wyjąć termostatu i nie pomaga włączenie ogrzewania - temperatura jest wciąż za wysoka. Jeśli wymyśliliśmy na drodze jakiś doraźnie pomagający "patent" niewidoczny z zewnątrz, powiedzmy o tym mechanikowi w warsztacie.

"Partyzanckie" sposoby na zatamowanie wycieku

Wyciek z chłodnicy
Jajko lub dwa wbite do chłodnicy niemal natychmiast się ścinają, a drobinki białka pod wpływem ciśnienia zaczynają krążyć w układzie. Gdy trafią w uszkodzenie, uszczelniają je. Ponoć podobny efekt (nie sprawdzaliśmy) daje mielony pieprz. Nie trzeba jednak uciekać się do używania produktów spożywczych: na niemal każdej stacji benzynowej kupimy specjalne preparaty w postaci proszku lub płynu, które wystarczy dodać do chłodnicy, aby doraźnie uszczelnić niewielki wyciek. Niektóre są bardzo skuteczne, co jednak nie oznacza, że powodują trwałą naprawę. Uszczelnioną chłodnicę (lub inny element układu) należy jak najszybciej profesjonalnie naprawić, a cały układ kilkakrotnie przepłukać wodą.

Uwaga: przedawkowanie jakiegokolwiek preparatu spowoduje uszkodzenie np. termostatu lub pompy wody, a więc ostrożnie!

Urwany króciec, uszkodzona chłodnica
Dwuskładnikowy kit przeznaczony do uszczelniania rur wodnych zawierający żywicę epoksydową to idealny materiał do tymczasowego naprawienia chłodnicy czy urwanego króćca lub innego elementu układu chłodniczego. W przypadku większości takich preparatów (do kupienia w sklepach motoryzacyjnych, budowlanych, na stacjach benzynowych) należy zmieszać ze sobą dwa składniki, wypełnić nimi oczyszczony wcześniej otwór lub połączyć części uszkodzonego elementu, odczekać kilkadziesiąt minut, a następnie napełnić układ wodą demineralizowaną.

W zależności od rodzaju uszkodzenia taka naprawa wystarczy na przejechanie od kilku do kilkuset km (a w przypadku uszczelniania niewielkich wycieków z chłodnicy nawet na dłużej).

Pęknięcia przewodów
Wbrew pozorom tymczasowe uszczelnienie uszkodzonych przewodów wodnych nie zawsze jest łatwe, a często bywa niemożliwe. Z reguły pękają one bowiem, gdy są już mocno zużyte i sparciałe ze starości. Niemniej można próbować użyć zbrojonej taśmy (do kupienia m.in. w sklepach budowlanych, hipermarketach itp.), można też wspomóc się np. łatkami do dętek rowerowych. Przewód wodny da się też zastąpić nieoryginalną rurką do układu chłodzenia kupioną w dowolnym sklepie motoryzacyjnym, jednak należy pamiętać, że taki przewód nie może się zaginać. Dopasowanie go poza warsztatem może być trudne.

Doraźnie gumowe rurki pęknięte na prostym odcinku można łatać za pomocą metalowych rurek o mniejszej średnicy i opasek zaciskowych. Uszkodzenia przewodów kiepsko się naprawia za pomocą środków chemicznych czy kitu.

Preparaty do zaklejania dziur
Środki do uszczelniania układów chłodniczych najczęściej mają postać płynu, który dolewa się do układu chłodzenia, gdy silnik jest gorący. Takich preparatów nie wolno używać prewencyjnie, a po użyciu trzeba jak najszybciej usunąć usterkę poprzez wymianę uszkodzonego elementu. Cały układ chłodzenia należy następnie przepłukać wodą.

Polecamy na AutoŚwiat.pl: Zobacz, w jaki sposób używać polerki mechanicznej